Bốn sai lầm nổi tiếng của Einstein trong vật lý là gì? Ai đã xác nhận nó?

[Phạm Thanh Bình]

Einstein là nhà vật lý, nhà tư tưởng và triết gia nổi tiếng người Mỹ gốc Đức. Đóng góp của ông cho vật lý lý thuyết đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới và thuyết tương đối tiên tiến của ông đã thúc đẩy sự phát triển của khoa học nhân loại.

Sự khám phá khoa học của Einstein đã giúp ông đạt được những thành tựu ngoài tầm với của người bình thường. Ông được coi là nhà khoa học vĩ đại nhất kể từ Galileo và Newton. Cho đến nay, nghiên cứu về bộ não của Einstein vẫn đang rầm rộ, điều này cho thấy ông có ảnh hưởng lớn, sâu sắc đến thế hệ tương lai như thế nào. Phần lớn những gì được lưu truyền cho thế giới đều là những thành tựu to lớn của ông, tuy nhiên trong suốt cuộc đời của ông cũng có nhiều sai lầm.
Có người đã làm thống kê, trong cuộc nghiên cứu về cuộc đời của Einstein, có hơn 20 sai lầm lớn nhỏ. Trong số đó, có 4 sai lầm nổi tiếng nhất, một số trong đó là giả thuyết do ông đưa ra, nhưng quá tiến bộ để tự ông chứng minh.
Vì vậy sau khi suy nghĩ về nó, ông đã đặt câu hỏi về các giả định của mình, thậm chí còn tiến hành các cuộc thảo luận lý thuyết với người khác, cố gắng sử dụng các thí nghiệm của riêng họ để chứng minh rằng giả thuyết ban đầu của họ không được thiết lập.
Tuy nhiên, sau khi các nhà khoa học liên tục khám phá, người ta thấy rằng các giả định của ông về cơ bản đã được thiết lập.

Sai lầm nổi tiếng đầu tiên là thấu kính hấp dẫn​

Chắc hẳn mọi người đều rất quen thuộc với thấu kính, kính lúp và kính viễn vọng mà chúng ta chơi khi còn nhỏ và kính mà hầu hết mọi người đeo ngày nay đều là thấu kính. Bất cứ ai có một chút kiến thức về vật lý đều biết rằng, đường đi của tia sáng đi qua thấu kính bị lệch. Vì vậy, Einstein tin rằng nếu một thiên thể đủ lớn thì lực hấp dẫn của nó sẽ rất lớn, khi đó ánh sáng đi qua bên cạnh nó sẽ bị lệch đi giống như một thấu kính, đó chính là thấu kính hấp dẫn nổi tiếng.
Sau khi Einstein đề xuất thấu kính hấp dẫn, ông thấy rằng khái niệm này là không thực tế, bởi vì đối với con người chúng ta, hiện tượng lệch hướng của ánh sáng hoàn toàn không thể quan sát được và không cần thiết phải nghiên cứu thấu kính hấp dẫn.
Tuy nhiên, đối với những người làm công tác nghiên cứu khoa học hiện nay, khái niệm thấu kính hấp dẫn là vô cùng quan trọng, các nhà khoa học không thể lập bản đồ vũ trụ nếu không có thấu kính hấp dẫn. Nhiều thập kỷ sau khi Einstein qua đời, các nhà khoa học đã khẳng định ánh sáng có thể bị bẻ cong khi nó được gia tốc trên một mặt phẳng, sau đó các đội vật lý Mỹ và Israel cũng đã chứng minh được sự sai lệch của quỹ đạo chùm tia thông qua các thí nghiệm.

Sai lầm nổi tiếng thứ hai là hằng số vũ trụ​

Trước khi Einstein đề xuất thuyết tương đối rộng, các nhà khoa học trên thế giới thường tin rằng, toàn bộ vũ trụ là tĩnh. Sự ra đời của thuyết tương đối rộng đã đảo ngược cách hiểu thông thường này của con người. Từ công thức của thuyết tương đối rộng, có thể kết luận rằng vũ trụ đang chuyển động. Đối mặt với vấn đề này, Einstein cũng không hiểu nổi, ông cho rằng đó là "sai lầm lớn nhất trong đời" của mình.
Để giải quyết vấn đề chuyển động của vũ trụ trong thuyết tương đối rộng, Einstein đã thêm một hằng số vào công thức, ông giải thích ý nghĩa của hằng số này là một phản lực cản trở sự giãn nở của vũ trụ, được gọi là "hằng số vũ trụ". Nếu Einstein tin rằng công thức của mình là đúng thì ông đã không thêm một hằng số như vậy. Nhưng xét theo quy luật vũ trụ giãn nở hiện nay, rất có thể tồn tại một hằng số như vậy. Sau đó, nhà vũ trụ học Alan Guth của Viện Công nghệ Massachusetts đã đề xuất lý thuyết giãn nở vũ trụ, lý thuyết này đã trở thành quan điểm chủ đạo, cũng cho thấy vũ trụ đang chuyển động.

Sai lầm đáng chú ý thứ ba là sóng hấp dẫn​

Sóng hấp dẫn là những gợn sóng trong độ cong của không gian truyền ra bên ngoài từ nguồn bức xạ dưới dạng sóng truyền năng lượng, dưới dạng bức xạ hấp dẫn.
Nhưng 20 năm sau khi sóng hấp dẫn được đề xuất, chính Einstein đã xuất bản một bài báo khác lật đổ giả thuyết của ông, cho thấy sóng hấp dẫn không tồn tại. Nhưng thực tế không như ông nói, năm 2015 các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện thành công sóng hấp dẫn bằng máy dò sóng hấp dẫn, khẳng định sự tồn tại của sóng hấp dẫn.

Sai lầm nổi tiếng thứ tư là cơ học lượng tử​

Cuộc tranh luận của ông về cơ học lượng tử với một nhà vật lý nổi tiếng khác là Bohr. Năm 1921, Einstein đoạt giải Nobel cho lý thuyết về hiệu ứng quang điện, vốn là nền tảng của cơ học lượng tử, nhưng Einstein từ chối thừa nhận sự tồn tại của cơ học lượng tử. Do đó, ông đã tham gia vào một cuộc tranh luận khoa học kéo dài với Bohr, nhưng nhiều bộ thí nghiệm được thiết kế công phu của ông ban đầu nhằm bác bỏ thuyết lượng tử, nhưng sau đó đã góp phần khẳng định tính đúng đắn của cơ học lượng tử.

>> Einstein đã nói 2 từ trước khi chết, nhưng y tá không hiểu, và não của ông bị cắt thành 240 mảnh sau khi chết. Hai từ đó là gì?​