Mr Bens
Intern Writer
Ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh BRICS, trợ lý Tổng thống Nga, ông Ushakov, xác nhận rằng Tổng thống Vladimir Putin sẽ không trực tiếp đến Brazil mà chỉ tham dự qua video. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh Brazil là nước đăng cai hội nghị năm nay.
Nga viện dẫn lý do pháp lý khi Brazil là quốc gia thành viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) từ năm 2002, trong khi ICC đã phát lệnh bắt giữ Putin vào tháng 3 năm 2023 với cáo buộc "trục xuất bất hợp pháp trẻ em Ukraine". Tuy Brazil không có hành động cụ thể nào nhằm bắt giữ Putin, nhưng cũng không đưa ra cam kết đảm bảo an toàn cho ông, khiến Nga thất vọng.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu Putin từ chối tham gia sự kiện quốc tế vì lệnh bắt giữ của ICC. Năm 2023, ông cũng không đến hội nghị BRICS ở Nam Phi mà tham dự qua video. Tuy nhiên, tình huống lần này khác biệt vì căng thẳng giữa Nga và Brazil đã gia tăng sau một loạt động thái ngoại giao nhạy cảm từ phía Brazil.
Cụ thể, tại cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao BRICS vào tháng 4 năm nay, Brazil bất ngờ rút lại đề xuất ủng hộ chủ quyền của Nga tại Crimea. Hành động này cho thấy Brazil đang điều chỉnh quan hệ đối ngoại, tìm cách cân bằng giữa phương Tây và BRICS. Tuy nhiên, việc không bảo vệ Putin cũng khiến vị thế của Brazil trong BRICS lung lay. Nếu công khai ủng hộ lệnh bắt giữ, Brazil có thể đánh mất niềm tin từ các thành viên khác và làm tổn hại đến mục tiêu phi đô la hóa của nhóm.
Ở chiều ngược lại, nếu Brazil phớt lờ lệnh bắt giữ, nước này có nguy cơ bị trừng phạt từ Mỹ và châu Âu. Trong hội nghị G20 năm 2024, Brazil từng bị Đức và Pháp chỉ trích vì làm suy yếu nội dung lên án Nga. Do đó, chính quyền Brazil đã chọn giải pháp "mơ hồ", không cam kết bảo vệ Putin nhưng cũng không tuyên bố sẽ bắt ông, đồng thời đổ lỗi cho hệ thống pháp lý quốc tế.
Kết quả là Nga tuyên bố không tham dự trực tiếp do “lo ngại an ninh”, khiến uy tín của hội nghị giảm sút đáng kể. Từ phía Nga, quyết định này không chỉ là hành động tự vệ mà còn là một cách "cảnh cáo" Brazil. Căng thẳng đã được khơi mào, và dù Putin không đến, Brazil vẫn đối mặt với nhiều hệ lụy.
Rạn nứt trong nội bộ BRICS ngày càng lộ rõ
Không chỉ xung đột Nga - Brazil, BRICS còn đang đối mặt với nguy cơ tan rã từ bên trong. Tháng 5 vừa qua, Ấn Độ đe dọa rút khỏi nhóm sau khi một báo cáo từ Bộ Quốc phòng cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ quân sự cho Pakistan. Đây là bước leo thang trong chuỗi hành động mà giới quan sát cho rằng Ấn Độ đang tìm cách tự thiết lập ảnh hưởng riêng.
Năm 2023, Ấn Độ từng phản đối kế hoạch xây dựng đồng tiền chung BRICS. Tháng 5 năm nay, nước này cũng ngăn chặn đề xuất phát triển hệ thống thanh toán phi đô la. Ngoài ra, Ấn Độ còn đưa ra tối hậu thư với các quốc gia láng giềng rằng họ phải chọn hợp tác hoặc “trả giá”. Điều này đi ngược lại tinh thần hợp tác của BRICS và làm giảm tính thống nhất của nhóm.
Sự mở rộng từ 5 lên 10 thành viên vào năm ngoái cũng khiến BRICS gặp khó trong việc điều phối lợi ích nội bộ. Tháng 9 năm ngoái, hội nghị ngoại trưởng BRICS không thể đưa ra thông cáo chung do bất đồng giữa các nước. Mâu thuẫn giữa thành viên mới như Indonesia và Trung Quốc, hay lập trường không rõ ràng của Brazil, cho thấy mô hình BRICS đang đối mặt với nhiều thách thức.
Ngoài ra, sức ép từ bên ngoài, đặc biệt là Mỹ, cũng đang khiến các nước BRICS chia rẽ. Tổng thống Trump, sau khi trở lại Nhà Trắng vào đầu năm 2025, đã tuyên bố sẽ áp thuế 100% với bất kỳ quốc gia nào thuộc BRICS nếu cố gắng phát triển đồng tiền thay thế USD. Đây là cú đánh trực diện vào mục tiêu chiến lược của nhóm là phi đô la hóa.
Tổng thư ký NATO cũng công khai ủng hộ trừng phạt Nga. Trong khi đó, Brazil bị áp lực khi Trump mời cựu Tổng thống Bolsonaro đến lễ nhậm chức, tạo ra nguy cơ can thiệp chính trị trực tiếp vào nội bộ nước này.
Brazil hiện đang cố giữ vai trò trung gian giữa phương Tây và BRICS. Nhưng lựa chọn "nước đôi" có thể khiến cả hai bên quay lưng. Việc Putin vắng mặt có thể không làm tan rã BRICS ngay lập tức, nhưng là dấu hiệu rõ ràng cho thấy khối này đang chịu sức ép cả từ trong lẫn ngoài. Và cuộc đối đầu giữa Putin và Brazil lần này có thể là bước ngoặt lớn của BRICS. (Sohu)
Nga viện dẫn lý do pháp lý khi Brazil là quốc gia thành viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) từ năm 2002, trong khi ICC đã phát lệnh bắt giữ Putin vào tháng 3 năm 2023 với cáo buộc "trục xuất bất hợp pháp trẻ em Ukraine". Tuy Brazil không có hành động cụ thể nào nhằm bắt giữ Putin, nhưng cũng không đưa ra cam kết đảm bảo an toàn cho ông, khiến Nga thất vọng.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu Putin từ chối tham gia sự kiện quốc tế vì lệnh bắt giữ của ICC. Năm 2023, ông cũng không đến hội nghị BRICS ở Nam Phi mà tham dự qua video. Tuy nhiên, tình huống lần này khác biệt vì căng thẳng giữa Nga và Brazil đã gia tăng sau một loạt động thái ngoại giao nhạy cảm từ phía Brazil.
Cụ thể, tại cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao BRICS vào tháng 4 năm nay, Brazil bất ngờ rút lại đề xuất ủng hộ chủ quyền của Nga tại Crimea. Hành động này cho thấy Brazil đang điều chỉnh quan hệ đối ngoại, tìm cách cân bằng giữa phương Tây và BRICS. Tuy nhiên, việc không bảo vệ Putin cũng khiến vị thế của Brazil trong BRICS lung lay. Nếu công khai ủng hộ lệnh bắt giữ, Brazil có thể đánh mất niềm tin từ các thành viên khác và làm tổn hại đến mục tiêu phi đô la hóa của nhóm.
Ở chiều ngược lại, nếu Brazil phớt lờ lệnh bắt giữ, nước này có nguy cơ bị trừng phạt từ Mỹ và châu Âu. Trong hội nghị G20 năm 2024, Brazil từng bị Đức và Pháp chỉ trích vì làm suy yếu nội dung lên án Nga. Do đó, chính quyền Brazil đã chọn giải pháp "mơ hồ", không cam kết bảo vệ Putin nhưng cũng không tuyên bố sẽ bắt ông, đồng thời đổ lỗi cho hệ thống pháp lý quốc tế.
Kết quả là Nga tuyên bố không tham dự trực tiếp do “lo ngại an ninh”, khiến uy tín của hội nghị giảm sút đáng kể. Từ phía Nga, quyết định này không chỉ là hành động tự vệ mà còn là một cách "cảnh cáo" Brazil. Căng thẳng đã được khơi mào, và dù Putin không đến, Brazil vẫn đối mặt với nhiều hệ lụy.
Rạn nứt trong nội bộ BRICS ngày càng lộ rõ
Không chỉ xung đột Nga - Brazil, BRICS còn đang đối mặt với nguy cơ tan rã từ bên trong. Tháng 5 vừa qua, Ấn Độ đe dọa rút khỏi nhóm sau khi một báo cáo từ Bộ Quốc phòng cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ quân sự cho Pakistan. Đây là bước leo thang trong chuỗi hành động mà giới quan sát cho rằng Ấn Độ đang tìm cách tự thiết lập ảnh hưởng riêng.
Năm 2023, Ấn Độ từng phản đối kế hoạch xây dựng đồng tiền chung BRICS. Tháng 5 năm nay, nước này cũng ngăn chặn đề xuất phát triển hệ thống thanh toán phi đô la. Ngoài ra, Ấn Độ còn đưa ra tối hậu thư với các quốc gia láng giềng rằng họ phải chọn hợp tác hoặc “trả giá”. Điều này đi ngược lại tinh thần hợp tác của BRICS và làm giảm tính thống nhất của nhóm.
Sự mở rộng từ 5 lên 10 thành viên vào năm ngoái cũng khiến BRICS gặp khó trong việc điều phối lợi ích nội bộ. Tháng 9 năm ngoái, hội nghị ngoại trưởng BRICS không thể đưa ra thông cáo chung do bất đồng giữa các nước. Mâu thuẫn giữa thành viên mới như Indonesia và Trung Quốc, hay lập trường không rõ ràng của Brazil, cho thấy mô hình BRICS đang đối mặt với nhiều thách thức.
Ngoài ra, sức ép từ bên ngoài, đặc biệt là Mỹ, cũng đang khiến các nước BRICS chia rẽ. Tổng thống Trump, sau khi trở lại Nhà Trắng vào đầu năm 2025, đã tuyên bố sẽ áp thuế 100% với bất kỳ quốc gia nào thuộc BRICS nếu cố gắng phát triển đồng tiền thay thế USD. Đây là cú đánh trực diện vào mục tiêu chiến lược của nhóm là phi đô la hóa.
Tổng thư ký NATO cũng công khai ủng hộ trừng phạt Nga. Trong khi đó, Brazil bị áp lực khi Trump mời cựu Tổng thống Bolsonaro đến lễ nhậm chức, tạo ra nguy cơ can thiệp chính trị trực tiếp vào nội bộ nước này.
Brazil hiện đang cố giữ vai trò trung gian giữa phương Tây và BRICS. Nhưng lựa chọn "nước đôi" có thể khiến cả hai bên quay lưng. Việc Putin vắng mặt có thể không làm tan rã BRICS ngay lập tức, nhưng là dấu hiệu rõ ràng cho thấy khối này đang chịu sức ép cả từ trong lẫn ngoài. Và cuộc đối đầu giữa Putin và Brazil lần này có thể là bước ngoặt lớn của BRICS. (Sohu)
