Long Dũng
Writer
Ngày 25/3/2025, Thẩm phán Liên bang Mỹ Reed O’Connor đã quyết định đưa vụ kiện hình sự gian lận liên quan đến Boeing 737 Max ra xét xử vào ngày 23/6/2025. Vụ việc xoay quanh cáo buộc Boeing đánh lừa cơ quan quản lý về hệ thống quan trọng trên dòng máy bay này, dẫn đến hai vụ tai nạn thảm khốc năm 2018 và 2019, khiến 346 người thiệt mạng. Gia đình các nạn nhân gọi đây là “cơ hội đòi công lý” sau nhiều năm đấu tranh.
Năm 2024, Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) đạt thỏa thuận với Boeing, trong đó hãng chấp nhận nhận tội và nộp phạt tối đa 487,2 triệu USD, kèm theo cam kết chi 455 triệu USD để cải thiện an toàn trong ba năm dưới sự giám sát. Tuy nhiên, Thẩm phán O’Connor bác thỏa thuận này, cho rằng điều khoản về đa dạng và hòa nhập trong việc chọn giám sát viên không phù hợp. Ông yêu cầu hai bên thương thảo lại trước ngày 11/4/2025. Nhưng đến ngày 24/3, Wall Street Journal đưa tin Boeing muốn rút khỏi thỏa thuận, và ngay sau đó, O’Connor bất ngờ hủy thời hạn thương thảo, chuyển vụ việc sang xét xử.
Boeing khẳng định đang đàm phán “thành tâm” với DOJ, trong khi cơ quan này từ chối bình luận. Quyết định ấn định ngày xét xử khiến nhiều người đặt câu hỏi về lý do thay đổi đột ngột, nhưng O’Connor – người từng gọi đây là “tội ác doanh nghiệp chết chóc nhất trong lịch sử Mỹ” vào năm 2023 – không đưa ra giải thích cụ thể.
Gia đình các nạn nhân hoan nghênh quyết định của tòa. Sanjiv Singh, luật sư đại diện 16 gia đình, cho rằng đây là tín hiệu mạnh mẽ chống lại nỗ lực trì hoãn của Boeing, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chịu trách nhiệm để bảo vệ an toàn hàng không. Erin Applebaum, đại diện 34 gia đình nạn nhân vụ tai nạn Ethiopian Airlines năm 2019, kêu gọi DOJ từ bỏ thương lượng và tiến hành truy tố toàn diện, khẳng định các gia đình xứng đáng được thấy công lý tại tòa.
Vụ kiện bắt nguồn từ phát hiện của DOJ vào tháng 5/2024 rằng Boeing vi phạm thỏa thuận năm 2021, vốn từng bảo vệ hãng khỏi truy tố. Sau hàng loạt sự cố, bao gồm vụ bung tấm chắn cabin trên 737 Max vào tháng 1/2024, áp lực lên Boeing gia tăng. Quan chức trong chính quyền Trump, như Steve Bradbury – Phó Bộ trưởng Giao thông mới nhậm chức – nhấn mạnh cần xử lý nghiêm khắc với hãng để đảm bảo an toàn.
Năm 2024, Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) đạt thỏa thuận với Boeing, trong đó hãng chấp nhận nhận tội và nộp phạt tối đa 487,2 triệu USD, kèm theo cam kết chi 455 triệu USD để cải thiện an toàn trong ba năm dưới sự giám sát. Tuy nhiên, Thẩm phán O’Connor bác thỏa thuận này, cho rằng điều khoản về đa dạng và hòa nhập trong việc chọn giám sát viên không phù hợp. Ông yêu cầu hai bên thương thảo lại trước ngày 11/4/2025. Nhưng đến ngày 24/3, Wall Street Journal đưa tin Boeing muốn rút khỏi thỏa thuận, và ngay sau đó, O’Connor bất ngờ hủy thời hạn thương thảo, chuyển vụ việc sang xét xử.
Boeing khẳng định đang đàm phán “thành tâm” với DOJ, trong khi cơ quan này từ chối bình luận. Quyết định ấn định ngày xét xử khiến nhiều người đặt câu hỏi về lý do thay đổi đột ngột, nhưng O’Connor – người từng gọi đây là “tội ác doanh nghiệp chết chóc nhất trong lịch sử Mỹ” vào năm 2023 – không đưa ra giải thích cụ thể.
Gia đình các nạn nhân hoan nghênh quyết định của tòa. Sanjiv Singh, luật sư đại diện 16 gia đình, cho rằng đây là tín hiệu mạnh mẽ chống lại nỗ lực trì hoãn của Boeing, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chịu trách nhiệm để bảo vệ an toàn hàng không. Erin Applebaum, đại diện 34 gia đình nạn nhân vụ tai nạn Ethiopian Airlines năm 2019, kêu gọi DOJ từ bỏ thương lượng và tiến hành truy tố toàn diện, khẳng định các gia đình xứng đáng được thấy công lý tại tòa.
Vụ kiện bắt nguồn từ phát hiện của DOJ vào tháng 5/2024 rằng Boeing vi phạm thỏa thuận năm 2021, vốn từng bảo vệ hãng khỏi truy tố. Sau hàng loạt sự cố, bao gồm vụ bung tấm chắn cabin trên 737 Max vào tháng 1/2024, áp lực lên Boeing gia tăng. Quan chức trong chính quyền Trump, như Steve Bradbury – Phó Bộ trưởng Giao thông mới nhậm chức – nhấn mạnh cần xử lý nghiêm khắc với hãng để đảm bảo an toàn.
