VNR Content
Pearl
Sau khi tốt nghiệp một trong những đại học danh giá nhất Trung Quốc với tấm bằng chuyên ngành vi điện tử, Adam trở thành kỹ sư tại một trong những dây chuyền sản xuất chip tiên tiến nhất của Trung Quốc tại Thượng Hải. Mỗi ngày, anh thức dậy lúc 7h sáng hoặc 2h chiều, khoác lên mình bộ đồ bảo hộ toàn thân màu trắng sáng, bỏ điện thoại vào tủ cá nhân, và bắt đầu ca làm việc kéo dài gần 10 tiếng đồng hồ.
Adam là một hình mẫu người trẻ lý tưởng trong mắt các nhà hoạch định kinh tế của Trung Quốc. Trong bối cảnh nước này tìm cách thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn chip nhập khẩu, những chuyên gia được đào tạo bài bản để làm chủ những kỹ thuật tinh vi cần cho quá trình xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa, như Adam, đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Nhưng sau nhiều năm làm việc hăng say, Adam quyết định từ chối cơ hội thăng tiến tại nơi làm việc, rồi chuyển sang đầu quân cho một công ty thiết kế chip gần đó vào mùa đông năm ngoái. Ông chủ mới của anh đề nghị một khoản lương khủng, cuối cùng anh cũng có thể nói lời từ biệt với dây chuyển sản xuất cùng những ca đêm vất vả, để trở lại với chiếc ghế xoay êm ái như bao nhân lực cổ cồn trắng bình thường khác. “Giờ tôi chỉ là lính mới trong công ty sau khi chuyển đổi định hướng nghề nghiệp, nhưng tôi không hề hối tiếc” - Adam nói (anh cũng tỏ ra vui vẻ vì nay được sử dụng điện thoại bất kỳ khi nào mình muốn).
Adam chỉ là một trong số rất nhiều người trẻ giống anh ở Trung Quốc. Khi mà nước này quyết tâm theo đuổi giấc mơ sản xuất chip nội địa, thì ngành công nghiệp bán dẫn lại đang đánh mất những chuyên gia giàu kinh nghiệm như Adam - các chuyên gia và lãnh đạo ngành bán dẫn chua chát thừa nhận.
Nhưng điều hành một nhà máy sản xuất bán dẫn tiên tiến, thường được gọi là một “foundry” hay “fab”, còn khó gấp nhiều lần. Trong suốt nhiều năm qua, các thành phần trong chip đã ngày càng thu nhỏ lại, cho phép các công ty in được nhiều hơn trên một không gian nhỏ hơn, từ đó tạo ra những máy tính với tốc độ nhanh hơn.
Kích cỡ của các thành phần chủ chốt trong một IC tiên tiến hiện ở dưới mức 10nm - tức bằng khoảng 100 lần kích cỡ của một nguyên tử. Chỉ một số ít công ty trên thế giới (TSMC của Đài Loan, Intel của Mỹ, và Samsung của Hàn Quốc) đủ khả năng sản xuất ra những con chip cao cấp như vậy. Thế hệ của công nghệ chip được đặt theo kích cỡ xấp xỉ của chúng - 22nm vào năm 2012, 14nm vào năm 2014, và hiện tại, 5nm, lần đầu được thương mại hóa bởi TSMC vào năm 2020.
Dù Trung Quốc có hàng trăm công ty thiết kế chip cạnh tranh, bao gồm các bộ phận thuộc các hãng sản xuất điện thoại Huawei và Oppo, cũng như gã khổng lồ Tencent, số lượng nhà sản xuất bán dẫn lớn của quốc gia này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nổi bật nhất là Tập đoàn Sản xuất Bán dẫn Quốc tế Thượng Hải (SMIC) và Huahong. Tuy nhiên, chip của họ đều đi sau TSMC và Intel nhiều thế hệ.
Nghiên cứu tấm chip 8-inch tại TSMC
Các lãnh đạo Trung Quốc từ lâu đã quan ngại về sự lệ thuộc của nước này vào nguồn bán dẫn nhập khẩu, nhưng vấn đề này nổi lên mạnh mẽ vào năm 2019 khi Mỹ ban hành lệnh cấm đối với Huawei. Sau lệnh cấm, Huawei vẫn chật vật tìm nguồn linh kiện chủ chốt và theo dự báo, doanh thu năm 2021 của họ có thể giảm đến 28,9% so với một năm trước, khi mà các lệnh cấm vận của Mỹ vẫn tiếp tục giáng vào công ty.
Đáp lại, Trung Quốc đã đẩy nhanh nỗ lực phát triển chip nội địa. Trong 20 năm qua, chính phủ nước này đã trợ cấp cho các nhà sản xuất chip trong nước khoảng 50 tỷ USD. Bên cạnh đó, từ năm 2020, Trung Quốc đã giảm thuế thu nhập cho các hãng chip có công nghệ xử lý dưới 20nm trong vòng 10 năm, cho phép họ nhập khẩu trang thiết bị và nguyên vật liệu mà không phải trả thuế cho đến 2030.
Quỹ đầu tư bán dẫn quốc gia của Trung Quốc, thành lập vào năm 2014, đã thu được tổng cộng 56 tỷ USD tính đến thời điểm hiện tại. Được gọi là “Big Fund” (Quỹ lớn), quỹ này đã đầu tư 39 tỷ USD, trong đó gần 70% tập trung vào ngành sản xuất IC.
“Dù xây dựng các dây chuyển sản xuất nội địa đã và đang là ưu tiên của Trung Quốc, các nhà sản xuất, đặc biệt là các nhà máy đúc chip, đang đối mặt với vấn đề chảy máu chất xám nghiêm trọng” - một lãnh đạo nhà máy đúc chip cho hay.
Tấm chip của SMIC tại một triển lãm ở Thượng Hải năm 2018
Trong bối cảnh ngành công nghiệp IC đang mở rộng nhanh chóng, số lượng các chuyên gia bán dẫn cũng... ngày càng giảm đi. Khi mà các tập đoàn ngày một thèm khát những tài năng có kinh nghiệm làm việc trong ngành bán dẫn, thì nhu cầu “nhảy việc” từ các dây chuyền sản xuất sang công việc thiết kế ít nặng nhọc mà lương cao hơn cũng tăng lên.
Một khảo sát bởi MooreElite, nhà cung cấp dịch vụ thiết kế IC, cho thấy cứ mỗi 100 người được tuyển dụng bởi các nhà sản xuất chip vào đầu năm 2021, thì có 14 người nghỉ việc trong nửa đầu năm. Chưa hết, Trung Quốc vẫn sẽ đối mặt với tình trạng thiếu hụt 200.000 nhân lực có kỹ năng vào năm 2023.
Ngay cả nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, SMIC, cũng gặp phải tình trạng đội ngũ nhân lực “quay xe”. Năm 2020, SMIC đã mất 17% nhân sự. Trong số những người nghỉ việc, gần 70% đến từ trụ sở ở Thượng Hải và các văn phòng ở Bắc Kinh. Hầu hết các nhà máy đúc chip của SMIC đặt tại Thượng Hải và Bắc Kinh, bao gồm 3 nhà máy tiên tiến nhất của họ.
“Trong 2 năm qua, các kỹ sư sản xuất chip ngày càng có xu hướng từ bỏ nhà máy để chuyển sang các công ty thiết kế IC” - theo Wen Ge, một chuyên gia về chip thường xuyên hoạt động trên website hỏi đáp Zhihu. Anh cho biết đã nhận được hàng trăm tin nhắn xin lời khuyên nghề nghiệp trên Zhihu từ các sinh viên và cả kỹ sư chip có kinh nghiệm. Hầu hết họ đều có hứng thú tìm kiếm một công việc tốt hơn trong lĩnh vực thiết kế IC.
Trong một nhà máy của SMIC
Dù nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền trung ương và địa phương, các nhà máy đúc chip ở Trung Quốc đang hoạt động với ngân sách rất eo hẹp. Đây là những nhà xưởng đòi hỏi một khoản phí đầu tư khồng lồ ban đầu, sau đó mất nhiều năm mới thu hồi vốn được. Một số dự án đã thất bại. Ví dụ nổi tiếng nhất là Hongxin Semiconductor Manufacturing ở Vũ Hán, mà đến nay vẫn còn nợ các nhà thầu và nhà đầu tư hàng tỷ Nhân dân tệ.
Một nhà quản lý quỹ bán dẫn cho biết ngoài các doanh nghiệp của chính phủ và thuộc sở hữu nhà nước, gần như không ai có khả năng và sẵn sàng đầu tư vào các nhà máy chip. Vì chủ yếu phụ thuộc vào vốn nhà nước, các nhà máy bán dẫn vận hành một cách ảm đạm - phần lớn nguồn vốn được dành để mua trang thiết bị và nguyên vật liệu phục vụ hoạt động và mở rộng dây chuyền sản xuất, trong khi nguồn nhân lực thì ít được đầu tư hơn.
Mức chênh lệch về lương giữa các kỹ sư tại các nhà máy bán dẫn và các công ty chip khác ngày càng lớn hơn. Một cuộc khảo sát tập trung vào các công ty bán dẫn hàng đầu do nền tảng tuyển dụng 51job.com tiến hành vào năm 2021 cho thấy, mức tăng trưởng về thu nhập đối với nhân lực sản xuất chỉ bằng chưa đến một nửa so với các lĩnh vực bán dẫn khác, ở mức 10 - 15% mỗi năm.
“Nhiều đồng nghiệp của tôi cũng không thể từ chối mức tăng lương hấp dẫn đến vậy” - Adam nói. “Chúng tôi bỏ qua đam mê và sứ mệnh giúp đất nước vượt qua lệnh cấm vận của Mỹ. Chúng tôi cũng chỉ là người bình thường mà thôi”
Môi trường làm việc khác biệt giữa các nhà máy đúc chip và các công ty thiết kế cũng khiến quá trình ra quyết định nhảy việc của các nhân tài diễn ra đơn giản hơn. Các nhà máy thường vận hành theo 3 ca, vây quanh bởi những cỗ máy ồn ào và không khí đặc quánh. Còn công việc mới của Adam cho phép anh làm việc từ 10h sáng đến 6h tối, trong một văn phòng sáng sủa và thoải mái.
Trong một cuộc họp tại Thượng Hải vào tháng 11 năm ngoái, Richard Chang Rugin, nhà sáng lập kiêm cựu CEO của SMIC, nói rằng “sự hỗ trợ về vốn và chính sách không còn là vấn đề nữa”, mà là sự thiếu hụt nhân tài trong ngành công nghiệp này. Xây dựng đội ngũ nhân lực là vấn đề quan trọng nhất, và khó khăn nhất, mà Trung Quốc phải đối mặt nhằm hướng đến mục tiêu tăng cường khả năng tự đáp ứng về bán dẫn - Rugin nói.
Nhân tài “không phải là đề tài được bàn nhiều...cho đến khi Trung Quốc chuyển hướng tập trung vào khả năng tự đáp ứng của ngành công nghiệp chip từ giữa thập niên 2010” - theo Szeho Ng, giám đốc mảng nghiên cứu bán dẫn tại công ty tài chính China Renaissance.
Ông nói thêm, Trung Quốc đã thất bại trong việc đạt mục tiêu tự sản xuất được 40% số chip trong năm 2020. IC Insights, một công ty nghiên cứu, dự báo rằng chip sản xuất tại Trung Quốc sẽ chỉ chiếm khoảng 19% thị trường bán dẫn nước này vào năm 2025, quá xa vời so với mục tiêu 70% mà chính phủ đặt ra.
Sandy, một kỹ sư làm việc trong dây chuyền sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc, nói rằng việc chi tiêu mạnh vào máy móc là điều thiển cận. Cô cho biết, với việc nhập khẩu máy móc tiên tiến bị hạn chế, họ phải nghiên cứu những kỹ thuật cho phép sử dụng máy móc thiết kế cho quy trình 28nm vào sản xuất những con chip tiên tiến hơn. Những kỹ thuật mới như vậy đòi hỏi phải có đội ngũ kỹ sư tài năng và tâm huyết.
Thường xuyên nhận được những câu hỏi về nghề nghiệp từ sinh viên, Wen cho biết các kỹ sư tương lai hoặc lảng tránh những ngành nghề chuyên về sản xuất, hoặc có xu hướng chuyển sang ngành thiết kế IC hay code cho các công ty internet bằng cách tự học và tham gia các khóa huấn luyện trước tốt nghiệp.
Tăng lương hướng và ưu đãi cho từng cá nhân trong ngành công nghiệp sản xuất chip có thể phần nào khắc phục vấn đề, “ví dụ như tạo điều kiện tiếp cận hukou và giảm hoặc miễn trừ thuế cho nhân viên”. Hukou là một hệ thống đăng ký hộ gia đình, cho phép tiếp cận những dịch vụ xã hội trong khu vực và các lợi ích khác.
Neil Shah, một nhà phân tích công nghệ tại công ty nghiên cứu Counterpoint, đề xuất rằng các quốc gia tham vọng sản xuất bán dẫn cần xây dựng một chiến lược toàn diện, nhằm nâng cao kỹ năng nguồn nhân tài hiện có. Bao gồm những động thái như đầu tư vào các chương trình giáo dục bậc cao sau đại học, mở ra các chương trình hợp tác, đối tác, trao đổi với các công ty đầu ngành và các đại học trên toàn cầu. “Đó là một cuộc marathon chứ không phải chạy nước rút”
Nhiều kỹ sư trong các nhà máy sản xuất kỳ vọng các công ty đầu ngành có thể giúp mang lại thay đổi tích cực cho lĩnh vực này. Huawei hiện đang hợp tác với nhà sản xuất IC Huahong để xây dựng một nhà máy đúc chip mới. Sandy hi vọng sự chống lưng của các công ty lớn sẽ cho phép họ mang đến những mức lương cạnh tranh hơn.
“Khi tôi nghe tin Huawei sẽ tham gia sản xuất chip, tôi đã hào hứng. Nhân lực của Huawei không mạnh, nhưng họ có nhiều tiền” - Sandy nói. “Nếu công ty này trả lương và có chính sách khích lệ như vậy, những bộ não thông minh nhất sẽ nhanh chóng tìm về với họ”
Tham khảo: SixthTone
Adam là một hình mẫu người trẻ lý tưởng trong mắt các nhà hoạch định kinh tế của Trung Quốc. Trong bối cảnh nước này tìm cách thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn chip nhập khẩu, những chuyên gia được đào tạo bài bản để làm chủ những kỹ thuật tinh vi cần cho quá trình xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa, như Adam, đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Nhưng sau nhiều năm làm việc hăng say, Adam quyết định từ chối cơ hội thăng tiến tại nơi làm việc, rồi chuyển sang đầu quân cho một công ty thiết kế chip gần đó vào mùa đông năm ngoái. Ông chủ mới của anh đề nghị một khoản lương khủng, cuối cùng anh cũng có thể nói lời từ biệt với dây chuyển sản xuất cùng những ca đêm vất vả, để trở lại với chiếc ghế xoay êm ái như bao nhân lực cổ cồn trắng bình thường khác. “Giờ tôi chỉ là lính mới trong công ty sau khi chuyển đổi định hướng nghề nghiệp, nhưng tôi không hề hối tiếc” - Adam nói (anh cũng tỏ ra vui vẻ vì nay được sử dụng điện thoại bất kỳ khi nào mình muốn).
Adam chỉ là một trong số rất nhiều người trẻ giống anh ở Trung Quốc. Khi mà nước này quyết tâm theo đuổi giấc mơ sản xuất chip nội địa, thì ngành công nghiệp bán dẫn lại đang đánh mất những chuyên gia giàu kinh nghiệm như Adam - các chuyên gia và lãnh đạo ngành bán dẫn chua chát thừa nhận.
Giấc mơ khó nhằn
Nếu bạn đã biết thì các sản phẩm Apple hoặc gần đây là Huawei đang dần chuyển sang sử dụng những con chip do chính công ty thiết kế. Đó là một công việc đầy thách thức mà chỉ có thể được thực hiện bởi những công ty chuyên môn hóa cao, hoặc bởi một số ít nhà sản xuất điện tử quy mô nhất thế giới.Nhưng điều hành một nhà máy sản xuất bán dẫn tiên tiến, thường được gọi là một “foundry” hay “fab”, còn khó gấp nhiều lần. Trong suốt nhiều năm qua, các thành phần trong chip đã ngày càng thu nhỏ lại, cho phép các công ty in được nhiều hơn trên một không gian nhỏ hơn, từ đó tạo ra những máy tính với tốc độ nhanh hơn.
Kích cỡ của các thành phần chủ chốt trong một IC tiên tiến hiện ở dưới mức 10nm - tức bằng khoảng 100 lần kích cỡ của một nguyên tử. Chỉ một số ít công ty trên thế giới (TSMC của Đài Loan, Intel của Mỹ, và Samsung của Hàn Quốc) đủ khả năng sản xuất ra những con chip cao cấp như vậy. Thế hệ của công nghệ chip được đặt theo kích cỡ xấp xỉ của chúng - 22nm vào năm 2012, 14nm vào năm 2014, và hiện tại, 5nm, lần đầu được thương mại hóa bởi TSMC vào năm 2020.
Dù Trung Quốc có hàng trăm công ty thiết kế chip cạnh tranh, bao gồm các bộ phận thuộc các hãng sản xuất điện thoại Huawei và Oppo, cũng như gã khổng lồ Tencent, số lượng nhà sản xuất bán dẫn lớn của quốc gia này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nổi bật nhất là Tập đoàn Sản xuất Bán dẫn Quốc tế Thượng Hải (SMIC) và Huahong. Tuy nhiên, chip của họ đều đi sau TSMC và Intel nhiều thế hệ.
Các lãnh đạo Trung Quốc từ lâu đã quan ngại về sự lệ thuộc của nước này vào nguồn bán dẫn nhập khẩu, nhưng vấn đề này nổi lên mạnh mẽ vào năm 2019 khi Mỹ ban hành lệnh cấm đối với Huawei. Sau lệnh cấm, Huawei vẫn chật vật tìm nguồn linh kiện chủ chốt và theo dự báo, doanh thu năm 2021 của họ có thể giảm đến 28,9% so với một năm trước, khi mà các lệnh cấm vận của Mỹ vẫn tiếp tục giáng vào công ty.
Đáp lại, Trung Quốc đã đẩy nhanh nỗ lực phát triển chip nội địa. Trong 20 năm qua, chính phủ nước này đã trợ cấp cho các nhà sản xuất chip trong nước khoảng 50 tỷ USD. Bên cạnh đó, từ năm 2020, Trung Quốc đã giảm thuế thu nhập cho các hãng chip có công nghệ xử lý dưới 20nm trong vòng 10 năm, cho phép họ nhập khẩu trang thiết bị và nguyên vật liệu mà không phải trả thuế cho đến 2030.
Quỹ đầu tư bán dẫn quốc gia của Trung Quốc, thành lập vào năm 2014, đã thu được tổng cộng 56 tỷ USD tính đến thời điểm hiện tại. Được gọi là “Big Fund” (Quỹ lớn), quỹ này đã đầu tư 39 tỷ USD, trong đó gần 70% tập trung vào ngành sản xuất IC.
Chảy máu chất xám nghiêm trọng
Nhân lực sản xuất chip nằm trong top 100 nghề được săn đón nhất bởi Bộ Nguồn nhân lực và An ninh Xã hội trong năm 2021. Nhưng các công ty lại đang gặp nhiều khó khăn khi níu chân các kỹ sư lành nghề của họ.“Dù xây dựng các dây chuyển sản xuất nội địa đã và đang là ưu tiên của Trung Quốc, các nhà sản xuất, đặc biệt là các nhà máy đúc chip, đang đối mặt với vấn đề chảy máu chất xám nghiêm trọng” - một lãnh đạo nhà máy đúc chip cho hay.
Trong bối cảnh ngành công nghiệp IC đang mở rộng nhanh chóng, số lượng các chuyên gia bán dẫn cũng... ngày càng giảm đi. Khi mà các tập đoàn ngày một thèm khát những tài năng có kinh nghiệm làm việc trong ngành bán dẫn, thì nhu cầu “nhảy việc” từ các dây chuyền sản xuất sang công việc thiết kế ít nặng nhọc mà lương cao hơn cũng tăng lên.
Một khảo sát bởi MooreElite, nhà cung cấp dịch vụ thiết kế IC, cho thấy cứ mỗi 100 người được tuyển dụng bởi các nhà sản xuất chip vào đầu năm 2021, thì có 14 người nghỉ việc trong nửa đầu năm. Chưa hết, Trung Quốc vẫn sẽ đối mặt với tình trạng thiếu hụt 200.000 nhân lực có kỹ năng vào năm 2023.
Ngay cả nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, SMIC, cũng gặp phải tình trạng đội ngũ nhân lực “quay xe”. Năm 2020, SMIC đã mất 17% nhân sự. Trong số những người nghỉ việc, gần 70% đến từ trụ sở ở Thượng Hải và các văn phòng ở Bắc Kinh. Hầu hết các nhà máy đúc chip của SMIC đặt tại Thượng Hải và Bắc Kinh, bao gồm 3 nhà máy tiên tiến nhất của họ.
“Trong 2 năm qua, các kỹ sư sản xuất chip ngày càng có xu hướng từ bỏ nhà máy để chuyển sang các công ty thiết kế IC” - theo Wen Ge, một chuyên gia về chip thường xuyên hoạt động trên website hỏi đáp Zhihu. Anh cho biết đã nhận được hàng trăm tin nhắn xin lời khuyên nghề nghiệp trên Zhihu từ các sinh viên và cả kỹ sư chip có kinh nghiệm. Hầu hết họ đều có hứng thú tìm kiếm một công việc tốt hơn trong lĩnh vực thiết kế IC.
Tất cả vì tiền
Mọi người thường đổi việc để kiếm được nhiều tiền hơn. Việc chuyển hướng sự nghiệp từ nhà máy sang công ty thiết kế IC của Adam giúp thu nhập của anh tăng lên đến gần 80%. Với nhu cầu định cư ở Thượng Hải, một khoản tiền như vậy là không thể khước từ.Dù nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền trung ương và địa phương, các nhà máy đúc chip ở Trung Quốc đang hoạt động với ngân sách rất eo hẹp. Đây là những nhà xưởng đòi hỏi một khoản phí đầu tư khồng lồ ban đầu, sau đó mất nhiều năm mới thu hồi vốn được. Một số dự án đã thất bại. Ví dụ nổi tiếng nhất là Hongxin Semiconductor Manufacturing ở Vũ Hán, mà đến nay vẫn còn nợ các nhà thầu và nhà đầu tư hàng tỷ Nhân dân tệ.
Một nhà quản lý quỹ bán dẫn cho biết ngoài các doanh nghiệp của chính phủ và thuộc sở hữu nhà nước, gần như không ai có khả năng và sẵn sàng đầu tư vào các nhà máy chip. Vì chủ yếu phụ thuộc vào vốn nhà nước, các nhà máy bán dẫn vận hành một cách ảm đạm - phần lớn nguồn vốn được dành để mua trang thiết bị và nguyên vật liệu phục vụ hoạt động và mở rộng dây chuyền sản xuất, trong khi nguồn nhân lực thì ít được đầu tư hơn.
Mức chênh lệch về lương giữa các kỹ sư tại các nhà máy bán dẫn và các công ty chip khác ngày càng lớn hơn. Một cuộc khảo sát tập trung vào các công ty bán dẫn hàng đầu do nền tảng tuyển dụng 51job.com tiến hành vào năm 2021 cho thấy, mức tăng trưởng về thu nhập đối với nhân lực sản xuất chỉ bằng chưa đến một nửa so với các lĩnh vực bán dẫn khác, ở mức 10 - 15% mỗi năm.
“Nhiều đồng nghiệp của tôi cũng không thể từ chối mức tăng lương hấp dẫn đến vậy” - Adam nói. “Chúng tôi bỏ qua đam mê và sứ mệnh giúp đất nước vượt qua lệnh cấm vận của Mỹ. Chúng tôi cũng chỉ là người bình thường mà thôi”
Môi trường làm việc khác biệt giữa các nhà máy đúc chip và các công ty thiết kế cũng khiến quá trình ra quyết định nhảy việc của các nhân tài diễn ra đơn giản hơn. Các nhà máy thường vận hành theo 3 ca, vây quanh bởi những cỗ máy ồn ào và không khí đặc quánh. Còn công việc mới của Adam cho phép anh làm việc từ 10h sáng đến 6h tối, trong một văn phòng sáng sủa và thoải mái.
Rào cản
Thiếu hụt nhân tài là một rào cản lớn trên con đường tự chủ chuỗi cung ứng chip của Trung Quốc.Trong một cuộc họp tại Thượng Hải vào tháng 11 năm ngoái, Richard Chang Rugin, nhà sáng lập kiêm cựu CEO của SMIC, nói rằng “sự hỗ trợ về vốn và chính sách không còn là vấn đề nữa”, mà là sự thiếu hụt nhân tài trong ngành công nghiệp này. Xây dựng đội ngũ nhân lực là vấn đề quan trọng nhất, và khó khăn nhất, mà Trung Quốc phải đối mặt nhằm hướng đến mục tiêu tăng cường khả năng tự đáp ứng về bán dẫn - Rugin nói.
Nhân tài “không phải là đề tài được bàn nhiều...cho đến khi Trung Quốc chuyển hướng tập trung vào khả năng tự đáp ứng của ngành công nghiệp chip từ giữa thập niên 2010” - theo Szeho Ng, giám đốc mảng nghiên cứu bán dẫn tại công ty tài chính China Renaissance.
Ông nói thêm, Trung Quốc đã thất bại trong việc đạt mục tiêu tự sản xuất được 40% số chip trong năm 2020. IC Insights, một công ty nghiên cứu, dự báo rằng chip sản xuất tại Trung Quốc sẽ chỉ chiếm khoảng 19% thị trường bán dẫn nước này vào năm 2025, quá xa vời so với mục tiêu 70% mà chính phủ đặt ra.
Sandy, một kỹ sư làm việc trong dây chuyền sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc, nói rằng việc chi tiêu mạnh vào máy móc là điều thiển cận. Cô cho biết, với việc nhập khẩu máy móc tiên tiến bị hạn chế, họ phải nghiên cứu những kỹ thuật cho phép sử dụng máy móc thiết kế cho quy trình 28nm vào sản xuất những con chip tiên tiến hơn. Những kỹ thuật mới như vậy đòi hỏi phải có đội ngũ kỹ sư tài năng và tâm huyết.
Thế hệ kỹ sư tiếp theo ở đâu?
Tình trạng thiếu hụt nhân tài sản xuất chắc chắn sẽ không sớm được giải quyết. Wen nói rằng các sinh viên đại học hiện nay đều tránh né các nhà máy đúc chip khi tìm cơ hội thực tập và xin việc sau tốt nghiệp. Bên cạnh đó, chi phí đắt đỏ của việc xây dựng các phòng thí nghiệm, cũng như mua sắm trang thiết bị, khiến nhiều trường đại học không thể mở các chương trình đào tạo về dây chuyền sản xuất.Thường xuyên nhận được những câu hỏi về nghề nghiệp từ sinh viên, Wen cho biết các kỹ sư tương lai hoặc lảng tránh những ngành nghề chuyên về sản xuất, hoặc có xu hướng chuyển sang ngành thiết kế IC hay code cho các công ty internet bằng cách tự học và tham gia các khóa huấn luyện trước tốt nghiệp.
Tăng lương hướng và ưu đãi cho từng cá nhân trong ngành công nghiệp sản xuất chip có thể phần nào khắc phục vấn đề, “ví dụ như tạo điều kiện tiếp cận hukou và giảm hoặc miễn trừ thuế cho nhân viên”. Hukou là một hệ thống đăng ký hộ gia đình, cho phép tiếp cận những dịch vụ xã hội trong khu vực và các lợi ích khác.
Nhiều kỹ sư trong các nhà máy sản xuất kỳ vọng các công ty đầu ngành có thể giúp mang lại thay đổi tích cực cho lĩnh vực này. Huawei hiện đang hợp tác với nhà sản xuất IC Huahong để xây dựng một nhà máy đúc chip mới. Sandy hi vọng sự chống lưng của các công ty lớn sẽ cho phép họ mang đến những mức lương cạnh tranh hơn.
“Khi tôi nghe tin Huawei sẽ tham gia sản xuất chip, tôi đã hào hứng. Nhân lực của Huawei không mạnh, nhưng họ có nhiều tiền” - Sandy nói. “Nếu công ty này trả lương và có chính sách khích lệ như vậy, những bộ não thông minh nhất sẽ nhanh chóng tìm về với họ”
Tham khảo: SixthTone
