Tháp rơi tự do
Intern Writer
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chính thức thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, với thời điểm áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế được nâng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, trong khi mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng. Đây là lần điều chỉnh đầu tiên kể từ năm 2020, phản ánh nỗ lực của Nhà nước trong việc thích ứng với biến động thu nhập, giá cả và đời sống người dân trong suốt 5 năm qua.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, việc nâng mức giảm trừ được xem xét trên hai cơ sở tính toán khác nhau. Phương án thứ nhất dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 21,24% so với năm 2020, tương ứng mức giảm trừ 13,3 triệu đồng cho người nộp thuế và 5,3 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Tuy nhiên, phương án này khiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng mỗi năm. Phương án thứ hai, được lựa chọn thông qua, căn cứ vào tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người – dự kiến tăng 40,9% so với năm 2020 – qua đó xác định mức giảm trừ mới là 15,5 triệu đồng cho bản thân người nộp thuế và 6,2 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Việc áp dụng phương án này được dự báo sẽ khiến ngân sách giảm thu khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm.
Theo tính toán của cơ quan chức năng, người có thu nhập từ 17 triệu đồng/tháng trở xuống sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Nếu có một người phụ thuộc, ngưỡng miễn thuế nâng lên 24 triệu đồng/tháng; còn với hai người phụ thuộc, thu nhập đến 31 triệu đồng/tháng vẫn không bị đánh thuế. Chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho người lao động, hỗ trợ cân đối thu nhập – chi tiêu trong bối cảnh giá cả và chi phí sinh hoạt không ngừng tăng cao.
Ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, nhận định rằng hầu hết các thành viên Ủy ban đều đồng thuận với phương án điều chỉnh mà Chính phủ trình. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng mức điều chỉnh này mới chỉ tính toán đến năm 2025 và chưa đủ biên độ dự phòng cho giai đoạn sau đó. Theo ông Mãi, cần xem xét mức linh hoạt cao hơn, gắn với tốc độ tăng thu nhập và GDP trong các năm tới để chính sách không nhanh chóng lạc hậu.
Mặc dù có ý kiến đề xuất áp dụng mức giảm trừ mới ngay trong kỳ tính thuế năm 2025 để người dân sớm được hưởng lợi, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định lùi thời điểm thực hiện sang năm 2026 nhằm đảm bảo sự đồng bộ với tiến trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Đại diện Bộ Tài chính khẳng định, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh không chỉ giúp giảm nghĩa vụ thuế và tái phân phối thu nhập hợp lý hơn mà còn góp phần thúc đẩy tiêu dùng, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Dù vậy, cơ quan này cũng nhấn mạnh cần tiếp tục theo dõi biến động thu nhập và giá cả để có thể điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng chính sách bị chậm nhịp như giai đoạn 2020–2025.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong năm 2023 có khoảng 2,6 triệu người đang nộp thuế ở bậc 1 với mức thuế suất 5%. Khi áp dụng mức giảm trừ mới, khoảng 95% trong số này – tương đương 2,47 triệu người – sẽ không còn phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Ngoài ra, một bộ phận người nộp thuế ở bậc 2 cũng sẽ được chuyển sang bậc thấp hơn hoặc được miễn thuế hoàn toàn, góp phần mở rộng lợi ích của chính sách đến đông đảo người lao động.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, việc nâng mức giảm trừ được xem xét trên hai cơ sở tính toán khác nhau. Phương án thứ nhất dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 21,24% so với năm 2020, tương ứng mức giảm trừ 13,3 triệu đồng cho người nộp thuế và 5,3 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Tuy nhiên, phương án này khiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng mỗi năm. Phương án thứ hai, được lựa chọn thông qua, căn cứ vào tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người – dự kiến tăng 40,9% so với năm 2020 – qua đó xác định mức giảm trừ mới là 15,5 triệu đồng cho bản thân người nộp thuế và 6,2 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Việc áp dụng phương án này được dự báo sẽ khiến ngân sách giảm thu khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm.
Theo tính toán của cơ quan chức năng, người có thu nhập từ 17 triệu đồng/tháng trở xuống sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Nếu có một người phụ thuộc, ngưỡng miễn thuế nâng lên 24 triệu đồng/tháng; còn với hai người phụ thuộc, thu nhập đến 31 triệu đồng/tháng vẫn không bị đánh thuế. Chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho người lao động, hỗ trợ cân đối thu nhập – chi tiêu trong bối cảnh giá cả và chi phí sinh hoạt không ngừng tăng cao.
Ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, nhận định rằng hầu hết các thành viên Ủy ban đều đồng thuận với phương án điều chỉnh mà Chính phủ trình. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng mức điều chỉnh này mới chỉ tính toán đến năm 2025 và chưa đủ biên độ dự phòng cho giai đoạn sau đó. Theo ông Mãi, cần xem xét mức linh hoạt cao hơn, gắn với tốc độ tăng thu nhập và GDP trong các năm tới để chính sách không nhanh chóng lạc hậu.
Mặc dù có ý kiến đề xuất áp dụng mức giảm trừ mới ngay trong kỳ tính thuế năm 2025 để người dân sớm được hưởng lợi, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định lùi thời điểm thực hiện sang năm 2026 nhằm đảm bảo sự đồng bộ với tiến trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Đại diện Bộ Tài chính khẳng định, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh không chỉ giúp giảm nghĩa vụ thuế và tái phân phối thu nhập hợp lý hơn mà còn góp phần thúc đẩy tiêu dùng, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Dù vậy, cơ quan này cũng nhấn mạnh cần tiếp tục theo dõi biến động thu nhập và giá cả để có thể điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng chính sách bị chậm nhịp như giai đoạn 2020–2025.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong năm 2023 có khoảng 2,6 triệu người đang nộp thuế ở bậc 1 với mức thuế suất 5%. Khi áp dụng mức giảm trừ mới, khoảng 95% trong số này – tương đương 2,47 triệu người – sẽ không còn phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Ngoài ra, một bộ phận người nộp thuế ở bậc 2 cũng sẽ được chuyển sang bậc thấp hơn hoặc được miễn thuế hoàn toàn, góp phần mở rộng lợi ích của chính sách đến đông đảo người lao động.
