Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Cả nhà ơi, một vụ việc đình đám vừa làm rung chuyển cộng đồng công nghệ! Nền tảng mạng xã hội X thuộc sở hữu của Elon Musk đã đệ đơn kiện một nhóm 8 người Việt Nam tại Hà Nội vì cáo buộc vận hành một click farm tinh vi, lợi dụng chương trình Creator Revenue Sharing Program để trục lợi hàng triệu USD. Vụ kiện, được nộp tại tòa án liên bang ở Texas đã làm dậy sóng dư luận khi hé lộ cách nhóm này khai thác lỗ hổng của X. 
Theo đơn kiện của X, nhóm 8 bị cáo – Do Minh Thang, Phan Ngoc Tuan, Nguyen Ngoc Thanh, Le Dinh Chung, Nguyen Nhu Duc, Nguyen Viet Kieu, Do Viet Khanh và Do Xuan Long – đã vận hành một click farm từ một văn phòng tồi tàn ở trung tâm Hà Nội. Họ sử dụng mạng lưới tài khoản X giả mạo, được lập bằng danh tính đánh cắp, để đăng nội dung do máy tính tạo ra (computer-generated content). Các tài khoản này sau đó tương tác giả với nhau bao gồm like, repost, comment để tạo ấn tượng rằng nội dung của họ có sức hút lớn, từ đó lừa X chi trả tiền qua Creator Revenue Sharing Program.
Đơn kiện mô tả đây là “một kế hoạch lừa đảo có tổ chức”, nhằm “tạo ra vẻ ngoài của tương tác nội dung khi thực tế không hề có”. Nhóm này đã chuyển tiền từ 125 tài khoản ngân hàng Mỹ (dùng danh tính giả) sang tài khoản mang tên thật tại 9 ngân hàng Việt Nam qua hơn 1.700 giao dịch từ năm 2023. Dù X chưa công bố số tiền chính xác, đơn kiện gọi đây là “một khoản đáng kể”, đủ để khiến công ty yêu cầu thu hồi toàn bộ.
Để lần ra nhóm này, X đã thuê điều tra viên tư nhân và phối hợp với PingPong và Payoneer – hai nền tảng thanh toán trung gian mà Stripe (đối tác thanh toán của X) sử dụng để chuyển tiền cho nhóm Hà Nội. Các tài liệu danh tính từ hai nền tảng này đã giúp X xác định tên và địa chỉ của 8 bị cáo.
Nhóm Hà Nội không chỉ dừng ở việc tạo tương tác giả để “hút” tiền từ X. Họ còn bán công cụ tự động hóa và hướng dẫn lừa đảo, tạo ra nguồn thu nhập thứ hai. Một công cụ được gọi là XGPT Tool đã được quảng bá rầm rộ trên YouTube, TikTok, Telegram, Discord, Facebook, Instagram và cả X, thu hút hàng chục ngàn người dùng. Công cụ này giúp người mua tự động tạo tài khoản giả, đăng nội dung, tăng tương tác để kiếm tiền từ chương trình của X. Đơn kiện so sánh hành vi này với “churning” trong tài chính – tạo giao dịch giả để hưởng hoa hồng không chính đáng.
Ngoài ra, nhóm còn bị cáo buộc vi phạm bản quyền thương hiệu khi sử dụng logo Twitter và X trong các video hướng dẫn trên YouTube, nhằm tăng độ tin cậy. Theo X, hành vi này không chỉ làm hại danh tiếng nền tảng mà còn gây thiệt hại cho mối quan hệ với khách hàng bằng cách đưa nội dung chất lượng thấp vào hệ thống.
Ra mắt năm 2022 sau khi Elon Musk mua X với giá 44 tỷ USD, Creator Revenue Sharing Program cho phép người dùng X Premium (trả 8 USD/tháng để có dấu tick xanh và ưu tiên hiển thị) nhận một phần doanh thu từ quảng cáo xuất hiện trong phần trả lời của họ. Tuy nhiên, khi nội dung gây tranh cãi gia tăng và các nhà quảng cáo lớn rời bỏ X, công ty đã sửa đổi chương trình vào năm 2023, trả tiền dựa trên tương tác (impressions) từ like, repost, comment với các tài khoản Premium khác. Theo ước tính, cứ 1 triệu impressions tương tác mang về khoảng 8 USD. Đơn kiện của X nêu rõ: “Càng nhiều tương tác, người dùng càng được thưởng nhiều tiền.”
Nhưng cơ chế này lại tạo lỗ hổng lớn. Nhóm Hà Nội đã khai thác sự thiếu kiểm soát trong việc xác minh tương tác, khiến X chi trả cho các tài khoản giả. Dù X từng giới thiệu thuật toán tương tác xác thực cải tiến vào năm 2024, vụ việc cho thấy hệ thống vẫn dễ bị qua mặt bởi click farm tinh vi. Một CEO marketing tại Illinois từng nói với Associated Press hơn một thập kỷ trước: “Bất cứ khi nào có giá trị tiền tệ gắn với lượt click, sẽ luôn có người đi theo con đường sai trái.”
Các đối tượng Việt Nam bị X kiện
X đang yêu cầu tòa án Texas:
Click farm không phải chuyện mới. Theo Wikipedia, đây là hình thức click fraud khi một nhóm người hoặc bot được thuê để tạo lượt click giả, tăng tương tác hoặc doanh thu quảng cáo. Tại Việt Nam, nhiếp ảnh gia Jack Latham từng ghi lại hình ảnh click farm ở Hà Nội, nơi công nhân được trả dưới 1 cent mỗi click để tăng like, comment trên mạng xã hội. Theo Anura, click farm gây thiệt hại 81 tỷ USD cho ngành quảng cáo số năm 2022.
Dịch vụ gian lận click tương tác được rao vặt
Vụ kiện của X cho thấy click farm không chỉ ảnh hưởng quảng cáo mà còn các chương trình chia sẻ doanh thu. Digiday cảnh báo rằng AI đang làm vấn đề trầm trọng hơn với các công cụ như XGPT Tool giúp bot tạo nội dung và tài khoản giả tinh vi hơn.
Quy mô clickfarm của người Việt
Theo đơn kiện của X, nhóm 8 bị cáo – Do Minh Thang, Phan Ngoc Tuan, Nguyen Ngoc Thanh, Le Dinh Chung, Nguyen Nhu Duc, Nguyen Viet Kieu, Do Viet Khanh và Do Xuan Long – đã vận hành một click farm từ một văn phòng tồi tàn ở trung tâm Hà Nội. Họ sử dụng mạng lưới tài khoản X giả mạo, được lập bằng danh tính đánh cắp, để đăng nội dung do máy tính tạo ra (computer-generated content). Các tài khoản này sau đó tương tác giả với nhau bao gồm like, repost, comment để tạo ấn tượng rằng nội dung của họ có sức hút lớn, từ đó lừa X chi trả tiền qua Creator Revenue Sharing Program.
Đơn kiện mô tả đây là “một kế hoạch lừa đảo có tổ chức”, nhằm “tạo ra vẻ ngoài của tương tác nội dung khi thực tế không hề có”. Nhóm này đã chuyển tiền từ 125 tài khoản ngân hàng Mỹ (dùng danh tính giả) sang tài khoản mang tên thật tại 9 ngân hàng Việt Nam qua hơn 1.700 giao dịch từ năm 2023. Dù X chưa công bố số tiền chính xác, đơn kiện gọi đây là “một khoản đáng kể”, đủ để khiến công ty yêu cầu thu hồi toàn bộ.
Để lần ra nhóm này, X đã thuê điều tra viên tư nhân và phối hợp với PingPong và Payoneer – hai nền tảng thanh toán trung gian mà Stripe (đối tác thanh toán của X) sử dụng để chuyển tiền cho nhóm Hà Nội. Các tài liệu danh tính từ hai nền tảng này đã giúp X xác định tên và địa chỉ của 8 bị cáo.
Chiêu thức kiếm tiền tinh vi
Nhóm Hà Nội không chỉ dừng ở việc tạo tương tác giả để “hút” tiền từ X. Họ còn bán công cụ tự động hóa và hướng dẫn lừa đảo, tạo ra nguồn thu nhập thứ hai. Một công cụ được gọi là XGPT Tool đã được quảng bá rầm rộ trên YouTube, TikTok, Telegram, Discord, Facebook, Instagram và cả X, thu hút hàng chục ngàn người dùng. Công cụ này giúp người mua tự động tạo tài khoản giả, đăng nội dung, tăng tương tác để kiếm tiền từ chương trình của X. Đơn kiện so sánh hành vi này với “churning” trong tài chính – tạo giao dịch giả để hưởng hoa hồng không chính đáng.
Ngoài ra, nhóm còn bị cáo buộc vi phạm bản quyền thương hiệu khi sử dụng logo Twitter và X trong các video hướng dẫn trên YouTube, nhằm tăng độ tin cậy. Theo X, hành vi này không chỉ làm hại danh tiếng nền tảng mà còn gây thiệt hại cho mối quan hệ với khách hàng bằng cách đưa nội dung chất lượng thấp vào hệ thống.
Lỗ hổng bị bòn rút
Ra mắt năm 2022 sau khi Elon Musk mua X với giá 44 tỷ USD, Creator Revenue Sharing Program cho phép người dùng X Premium (trả 8 USD/tháng để có dấu tick xanh và ưu tiên hiển thị) nhận một phần doanh thu từ quảng cáo xuất hiện trong phần trả lời của họ. Tuy nhiên, khi nội dung gây tranh cãi gia tăng và các nhà quảng cáo lớn rời bỏ X, công ty đã sửa đổi chương trình vào năm 2023, trả tiền dựa trên tương tác (impressions) từ like, repost, comment với các tài khoản Premium khác. Theo ước tính, cứ 1 triệu impressions tương tác mang về khoảng 8 USD. Đơn kiện của X nêu rõ: “Càng nhiều tương tác, người dùng càng được thưởng nhiều tiền.”
Nhưng cơ chế này lại tạo lỗ hổng lớn. Nhóm Hà Nội đã khai thác sự thiếu kiểm soát trong việc xác minh tương tác, khiến X chi trả cho các tài khoản giả. Dù X từng giới thiệu thuật toán tương tác xác thực cải tiến vào năm 2024, vụ việc cho thấy hệ thống vẫn dễ bị qua mặt bởi click farm tinh vi. Một CEO marketing tại Illinois từng nói với Associated Press hơn một thập kỷ trước: “Bất cứ khi nào có giá trị tiền tệ gắn với lượt click, sẽ luôn có người đi theo con đường sai trái.”
Các đối tượng Việt Nam bị X kiện
X đang yêu cầu tòa án Texas:
- Thu hồi toàn bộ số tiền mà nhóm Hà Nội đã lấy.
- Ban hành lệnh cấm để chặn nhóm tiếp tục hoạt động.
- Bồi thường thiệt hại gấp ba lần và phạt bổ sung với số tiền sẽ xác định tại tòa.
Click farm: Vấn đề vốn không mới
Click farm không phải chuyện mới. Theo Wikipedia, đây là hình thức click fraud khi một nhóm người hoặc bot được thuê để tạo lượt click giả, tăng tương tác hoặc doanh thu quảng cáo. Tại Việt Nam, nhiếp ảnh gia Jack Latham từng ghi lại hình ảnh click farm ở Hà Nội, nơi công nhân được trả dưới 1 cent mỗi click để tăng like, comment trên mạng xã hội. Theo Anura, click farm gây thiệt hại 81 tỷ USD cho ngành quảng cáo số năm 2022.
Dịch vụ gian lận click tương tác được rao vặt
Vụ kiện của X cho thấy click farm không chỉ ảnh hưởng quảng cáo mà còn các chương trình chia sẻ doanh thu. Digiday cảnh báo rằng AI đang làm vấn đề trầm trọng hơn với các công cụ như XGPT Tool giúp bot tạo nội dung và tài khoản giả tinh vi hơn.
