minhbao171
Pearl
Trong những băn khoăn về vấn đề giấc ngủ, thường gặp nhất có lẽ là liệu chúng ta có nên ngủ cùng thú cưng của mình không. Trước khi trả lời câu hỏi đó, chúng ta cần tìm hiểu từ phía bên kia của vấn đề: Ngủ cùng bạn có tốt cho vật nuôi không?
Những vật nuôi được ngủ trên giường cùng chủ “có độ tin tưởng cao hơn và có mối quan hệ bền chặt hơn giữa chúng và những người chủ trong đời. Với chúng, điều này thể hiện sự tin tưởng lẫn nhau”.
“Chó và mèo được sống gần gũi với con người sẽ có lợi cho sức khoẻ của chúng, trong đó có sự gia tăng các chất dẫn truyền thần kinh có lợi như oxytocin và dopamine, đây là những hormone tạo cảm giác vui vẻ”, cô nói thêm.
“Một người bạn của tôi có nuôi một chú lợn bụng phệ được chăm sóc rất tỉ mỉ và nó thường ngủ dưới đuôi giường của họ”, cô kể. “Chú lợn này được nuôi trong nhà và nó có tên là Norbert – giống lợn bụng phệ rất giống chó vì chúng có tập tính xã hội rất cao”. (Nobert thậm chí còn có cả kênh Instagram của mình.)
“Xin chào, tớ là Norbert. Tớ gần 2 tuổi rồi. Tớ là lợn bụng phệ, nhưng tớ nghĩ tớ giống loài người hơn á, nên tớ ngủ trên giường cùng với những con người khác. Tớ cũng có kênh Instagram nữa nha!”
“Thú cưng có thể di chuyển, kêu/sủa và làm phiền bạn khi ngủ. Chó (và mèo) có giấc ngủ không liên tục và chắc chắn chúng sẽ thức dậy, đi quanh giường và dẫm lên người bạn. Tất cả những hoạt động đó sẽ khiến giấc ngủ của bạn bị gián đoạn”, bác sĩ Vesevvolod Polotsky, trưởng khoa nghiên cứu giấc ngủ và là giáo sư tại Trường Đại học Y Johns Hopskins, cho biết.
Những lần “tỉnh giấc bất chợt” có thể xảy ra mà bạn không hay biết và “gây gián đoạn vì chúng kéo bạn ra khỏi giấc ngủ sâu”, Kristen Knutson, phó giáo sư thần kinh học và y tế dự phòng tại Trường Y Feinberg thuộc Đại học Northwestern, cho biết. “Chúng có liên quan đến việc giải phóng các hormone gây căng thẳng, như cortisol, và khiến giấc ngủ của bạn càng kém chất lượng hơn”.
Điều này có thể hoàn toàn đúng với nhiều người, nhưng một vài nghiên cứu gần đây cũng cho thấy việc thú cưng có mặt trong phòng ngủ cũng mang lại một số lợi ích đối với một vài người.
“Việc ngủ cùng thú cưng có thể có lợi đối với những người bị trầm cảm hoặc rối loạn lo âu, vì thú cưng là một cái gối hay một chiếc chăn lớn, và họ có thể cảm thấy được ôm ấp, âu yếm, những bộ lông ấm ấp sẽ giúp họ giảm cẳng thẳng”, bác sĩ Raj Dasgupta, chuyên gia giấc ngủ và là phó giáo sư y học lâm sàng tại Trường Y Keck thuộc Đại học Nam California, cho biết.
Dữ liệu thu thập từ Trung tâm Y học về Giấc ngủ Mayo Clinic tại Phoenix năm 2017 cho thấy hơn một nữa những người nuôi thú cưng cho phép chúng ngủ cùng họ - và đa số cho rằng thú cưng của họ “không quấy phá hay thậm chí là có lợi cho giấc ngủ”.
Tuy nhiên, có khoảng 20% tin rằng những người bạn lắm lông này khiến giấc ngủ của họ tệ hơn.
Một nghiên cứu khác năm 2017 đã đặt cảm biến theo dõi giấc ngủ trên những chú chó và chủ của chúng để đo chất lượng giấc ngủ từ cả hai phía. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những người cho thú cưng ngủ trong phòng có một giấc ngủ an yên hơn (và cả những chú chó cũng vậy).
Tuy nhiên, chất lượng giấc ngủ giảm đi khi họ đưa những chú chó từ sàn nhà lên giường ngủ cùng chủ.
“Trên thực tế, những trẻ thường xuyên ngủ chung với thú cưng có cùng mô hình giấc ngủ với những trẻ không bao giờ ngủ cùng thú cưng”, tác giả nghiên cứu viết.
“Tất cả những điều đó cho thấy việc ngủ cùng thú cưng trên giường, hay trong phòng, không phải lúc nào cũng có hại”, bác sĩ Bhanu Prakash Kolla, chuyên gia y khoa về giấc ngủ tại Trung tâm Y học về Giấc ngủ Mayo Clinic tại Rochester, Minnesota, cho biết.
“Việc có thú cưng bên cạnh có thể giúp tâm lý thoải mái hơn và giúp cả hai bắt đầu cũng như duy trì giấc ngủ”, bac sĩ Kolla cho biết.
“Tuy nhiên, nếu các bậc phụ huynh nhận thấy thú cưng di chuyển hay có những hoạt động khác làm gián đoạn giấc ngủ của con, khi đó chúng tôi khuyên họ nên thử xem xét những cách thay thế cho thú cưng vào ban đêm để xem xem có thể giúp gì cho giấc ngủ của chúng hay không”, ông nói thêm.
“Chó thường ít quấy phá suốt cả đêm, nhưng mèo lại là loài sống về đêm”, Breus cho biết. Thêm vào đó, những yếu tố khác như “cả hai cựa quậy có nhiều không, hoạt động của thú cưng có làm bạn thức giấc và ngược lại”.
“Xin chào, mình là Lynx (ảnh giữa và phải), mình là một chú mèo Siberian 2 tuổi. Buổi tối, mình phải có một con sen nằm cạnh để mình có thể ngồi lên mặt và xem xem miệng con sen có mùi hay không. Khoảng 3 giờ sáng thì mình thích nằm vắt cái thân mình lên cổ con sen lắm. Bà chị Luna 3 tuổi của mình (ảnh trái) thì thích gặm chân con sen hơn.”
Thú cưng cũng như con người, chúng cũng có thể ngáy và bị quấy rầy khi ngủ, vì thế bạn cũng phải tính đến vấn đề này, Breus cho biết. Những chú chó nhỏ hay mèo con thường thích rúc bên cạnh để được chủ che chở, nhưng điều này lại khiến nhiệt độ cơ thể của bạn tăng lên và làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. (Nhiệt độ tốt nhất để ngủ khá thấp, chỉ khoảng 18,3 độ C.)
Nếu bạn đang suy nghĩ về việc ngủ cùng chú chó/mèo con, Breus khuyến cáo rằng bạn chỉ nên làm vậy một hoặc hai đêm trong tuần, như vậy thì bạn sẽ không tạo điều kiện cho chúng phụ thuộc vào điều đó cho đến khi bạn quyết định được việc ngủ chung có lợi hay không.
“Việc này rất có hại đối với những người bị mất ngủ hoặc mắc chứng rối loạn giấc ngủ, những người ngủ trễ (cú đêm), hay thậm chí những người mắc chứng ngừng thở khi ngủ, họ thức dậy sau khi ngừng thở và không thể ngủ lại”, bác sĩ Polotsky cho biết.
Theo Viện Y học Giấc ngủ Mỹ, có đến 30% dân số Mỹ bị mất ngủ và ít nhất có 25 triệu người trưởng thành bị mắc chứng khó thở khi ngủ.
“Những người mắc chứng mất ngủ dễ bị ảnh hưởng nhất”, bác sĩ Polotsky cho biết. “Ngủ cùng thú cưng không nhất thiết sẽ gây mất ngủ trước hay dẫn đến mất ngủ, nhưng nó có thể kéo dài tình trạng này”.
Bất cứ khi nào chu kỳ giấc ngủ bị phá vỡ, bạn đã gây tổn hại đến khả năng tự sửa chữa của não bộ ở cấp tế bào, quá trình não bộ củng cố ký ức, lưu trữ thông tin mới và sẵn sàng cho một cơ thể với khả năng hoạt động tối ưu nhất.
Giấc ngủ tốt nhất là giấc ngủ có thể xoay vòng liên tục chu kỳ 4 giai đoạn của giấc ngủ 6 lần mỗi đêm. Mỗi một chu kỳ kéo dài khoảng 90 phút, hầu hết chúng ta cần ngủ khoảng 7 đến 8 tiếng liên tục mỗi đêm để đạt được yêu cầu này.
Do đó, tình trạng thiếu ngủ kinh niên sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng chú ý, học hỏi những cái mới, khả năng sáng tạo, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định của bạn.
Mọi chuyện có thể còn kinh khủng hơn thế. Các nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên thức đêm có nguy cơ cao mắc chứng suy giảm trí tuệ hoặc chết sớm vì bất kỳ nguyên nhân nào khi già đi.
“Những bệnh nhân bị hen suyễn của tôi luôn nói rằng ‘Bác sĩ ơi, chú chó của tôi không rụng lông đâu, nên đừng lo’”, bác sĩ Dasgupta, cũng có chuyên khoa phổi, cho biết.
“Và tôi bảo họ rằng ‘Được, nhưng nhớ là chất gây kích ứng ở trong nước bọt và trên da của chó. Vì vậy, bạn sẽ tiếp xúc với chất gây kích ứng và nước mắt, nước mũi tèm nhem suốt 8 tiếng buổi tối. Điều đó, cùng với việc con vật di chuyển, có thể khiến bạn mất giấc ngủ ngon”, ông nói.
“Rõ ràng những chú chó con, hay những con vật đang gặp vấn đề về hành vi, không nên để chúng ngủ với bạn”, bác sĩ Varble cho biết. “Nếu bạn có một chú chó bị căng thẳng, một chiếc cũi của riêng nó sẽ an toàn hơn”.
“Chiếc cũi có 3 mặt sẽ giúp chúng cảm thấy bản thân chỉ cần ‘tự bảo vệ’ từ một hướng. Chúng ta muốn cho chúng biết rằng đó là nơi an toàn trong nhà bạn”, cô nói.
Bên cạnh đó, Varble cũng cho biết có một số loại thú cưng bạn không bao giờ nên mời chúng lên giường.
“Tôi từng gặp những loại thú cưng là động vật ngoại lai, và rất nhiều trong số đó có những yêu cầu về an toàn và sức khoẻ rất đặc thù, trong đó có chuồng nuôi nhốt”, Varble cho biết. “Vì vậy, tôi có quen biết một số người rất gần gũi với những chú chồn sương và chuột lang, chúng cần được cho vào chuồng mỗi tối vì sức khoẻ của chính thú cưng. Chúng là những loài động vật mà chúng ta không muốn chúng nằm trên giường cạnh mình đâu”.
Theo CNN Health
Có lợi hay có hại cho thú cưng?
“Tôi rất thích câu hỏi ở chiều ngược lại này”, bác sĩ Dana Varble, người đứng đầu Cộng đồng Bác sĩ thú y Bắc Mỹ, cho biết. “Nhìn chung, việc ngủ chung với chủ rất tốt cho thú cưng”.Những vật nuôi được ngủ trên giường cùng chủ “có độ tin tưởng cao hơn và có mối quan hệ bền chặt hơn giữa chúng và những người chủ trong đời. Với chúng, điều này thể hiện sự tin tưởng lẫn nhau”.
“Chó và mèo được sống gần gũi với con người sẽ có lợi cho sức khoẻ của chúng, trong đó có sự gia tăng các chất dẫn truyền thần kinh có lợi như oxytocin và dopamine, đây là những hormone tạo cảm giác vui vẻ”, cô nói thêm.
Phải chăng chỉ có chó và mèo là có lợi khi ngủ cùng chủ?
Đúng vậy, bác sĩ Varble cho biết, cũng có ngoại lệ “nhưng rất ít”.“Một người bạn của tôi có nuôi một chú lợn bụng phệ được chăm sóc rất tỉ mỉ và nó thường ngủ dưới đuôi giường của họ”, cô kể. “Chú lợn này được nuôi trong nhà và nó có tên là Norbert – giống lợn bụng phệ rất giống chó vì chúng có tập tính xã hội rất cao”. (Nobert thậm chí còn có cả kênh Instagram của mình.)
Vậy còn với con người thì sao?
Phần quan trọng nhất đã suôn sẻ, vậy thì quay về với chúng ta nào, liệu ngủ cùng với thú cưng có tốt cho chúng ta? Các chuyên gia thường cho rằng là không, vì có thể chất lượng giấc ngủ của bạn sẽ bị ảnh hưởng.“Thú cưng có thể di chuyển, kêu/sủa và làm phiền bạn khi ngủ. Chó (và mèo) có giấc ngủ không liên tục và chắc chắn chúng sẽ thức dậy, đi quanh giường và dẫm lên người bạn. Tất cả những hoạt động đó sẽ khiến giấc ngủ của bạn bị gián đoạn”, bác sĩ Vesevvolod Polotsky, trưởng khoa nghiên cứu giấc ngủ và là giáo sư tại Trường Đại học Y Johns Hopskins, cho biết.
Những lần “tỉnh giấc bất chợt” có thể xảy ra mà bạn không hay biết và “gây gián đoạn vì chúng kéo bạn ra khỏi giấc ngủ sâu”, Kristen Knutson, phó giáo sư thần kinh học và y tế dự phòng tại Trường Y Feinberg thuộc Đại học Northwestern, cho biết. “Chúng có liên quan đến việc giải phóng các hormone gây căng thẳng, như cortisol, và khiến giấc ngủ của bạn càng kém chất lượng hơn”.
Điều này có thể hoàn toàn đúng với nhiều người, nhưng một vài nghiên cứu gần đây cũng cho thấy việc thú cưng có mặt trong phòng ngủ cũng mang lại một số lợi ích đối với một vài người.
“Việc ngủ cùng thú cưng có thể có lợi đối với những người bị trầm cảm hoặc rối loạn lo âu, vì thú cưng là một cái gối hay một chiếc chăn lớn, và họ có thể cảm thấy được ôm ấp, âu yếm, những bộ lông ấm ấp sẽ giúp họ giảm cẳng thẳng”, bác sĩ Raj Dasgupta, chuyên gia giấc ngủ và là phó giáo sư y học lâm sàng tại Trường Y Keck thuộc Đại học Nam California, cho biết.
Tuy nhiên, có khoảng 20% tin rằng những người bạn lắm lông này khiến giấc ngủ của họ tệ hơn.
Một nghiên cứu khác năm 2017 đã đặt cảm biến theo dõi giấc ngủ trên những chú chó và chủ của chúng để đo chất lượng giấc ngủ từ cả hai phía. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những người cho thú cưng ngủ trong phòng có một giấc ngủ an yên hơn (và cả những chú chó cũng vậy).
Tuy nhiên, chất lượng giấc ngủ giảm đi khi họ đưa những chú chó từ sàn nhà lên giường ngủ cùng chủ.
Ngủ cùng thú cưng có lợi cho trẻ em
Việc cho thú cưng ngủ cùng trẻ cũng mang lại một số lợi ích. Một nghiên cứu năm 2021 đã yêu cầu những thanh thiếu niên từ 13 đến 17 tuổi mang thiết bị theo dõi giấc ngủ trong vòng 2 tuần và sau đó tiến hành bài kiểm tra giấc ngủ hiện đại nhất. Nghiên cứu cho biết có khoảng 1/3 người tham gia ngủ cùng thú cưng không có sự ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.“Trên thực tế, những trẻ thường xuyên ngủ chung với thú cưng có cùng mô hình giấc ngủ với những trẻ không bao giờ ngủ cùng thú cưng”, tác giả nghiên cứu viết.
“Tất cả những điều đó cho thấy việc ngủ cùng thú cưng trên giường, hay trong phòng, không phải lúc nào cũng có hại”, bác sĩ Bhanu Prakash Kolla, chuyên gia y khoa về giấc ngủ tại Trung tâm Y học về Giấc ngủ Mayo Clinic tại Rochester, Minnesota, cho biết.
“Việc có thú cưng bên cạnh có thể giúp tâm lý thoải mái hơn và giúp cả hai bắt đầu cũng như duy trì giấc ngủ”, bac sĩ Kolla cho biết.
Trở thành bạn ngủ chung
Chuyên gia y học về tâm thần và giấc ngủ Michael Breus cho biết việc ngủ với thú cưng được xem là thành công hay không phải làm được rất nhiều thứ, trong đó có độ sâu của giấc ngủ của cả bạn và thú cưng.“Chó thường ít quấy phá suốt cả đêm, nhưng mèo lại là loài sống về đêm”, Breus cho biết. Thêm vào đó, những yếu tố khác như “cả hai cựa quậy có nhiều không, hoạt động của thú cưng có làm bạn thức giấc và ngược lại”.
Thú cưng cũng như con người, chúng cũng có thể ngáy và bị quấy rầy khi ngủ, vì thế bạn cũng phải tính đến vấn đề này, Breus cho biết. Những chú chó nhỏ hay mèo con thường thích rúc bên cạnh để được chủ che chở, nhưng điều này lại khiến nhiệt độ cơ thể của bạn tăng lên và làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. (Nhiệt độ tốt nhất để ngủ khá thấp, chỉ khoảng 18,3 độ C.)
Nếu bạn đang suy nghĩ về việc ngủ cùng chú chó/mèo con, Breus khuyến cáo rằng bạn chỉ nên làm vậy một hoặc hai đêm trong tuần, như vậy thì bạn sẽ không tạo điều kiện cho chúng phụ thuộc vào điều đó cho đến khi bạn quyết định được việc ngủ chung có lợi hay không.
Một số người không nên ngủ cùng thú cưng
Mặc dù được ủng hộ bởi một vài nghiên cứu, nhưng nhiều người vẫn cần phải suy nghĩ kỹ càng trước khi quyết định ngủ cùng chú chó, mèo hay chú lợn nhà của mình.“Việc này rất có hại đối với những người bị mất ngủ hoặc mắc chứng rối loạn giấc ngủ, những người ngủ trễ (cú đêm), hay thậm chí những người mắc chứng ngừng thở khi ngủ, họ thức dậy sau khi ngừng thở và không thể ngủ lại”, bác sĩ Polotsky cho biết.
Theo Viện Y học Giấc ngủ Mỹ, có đến 30% dân số Mỹ bị mất ngủ và ít nhất có 25 triệu người trưởng thành bị mắc chứng khó thở khi ngủ.
Bất cứ khi nào chu kỳ giấc ngủ bị phá vỡ, bạn đã gây tổn hại đến khả năng tự sửa chữa của não bộ ở cấp tế bào, quá trình não bộ củng cố ký ức, lưu trữ thông tin mới và sẵn sàng cho một cơ thể với khả năng hoạt động tối ưu nhất.
Giấc ngủ tốt nhất là giấc ngủ có thể xoay vòng liên tục chu kỳ 4 giai đoạn của giấc ngủ 6 lần mỗi đêm. Mỗi một chu kỳ kéo dài khoảng 90 phút, hầu hết chúng ta cần ngủ khoảng 7 đến 8 tiếng liên tục mỗi đêm để đạt được yêu cầu này.
Do đó, tình trạng thiếu ngủ kinh niên sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng chú ý, học hỏi những cái mới, khả năng sáng tạo, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định của bạn.
Mọi chuyện có thể còn kinh khủng hơn thế. Các nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên thức đêm có nguy cơ cao mắc chứng suy giảm trí tuệ hoặc chết sớm vì bất kỳ nguyên nhân nào khi già đi.
Vấn đề hô hấp
Ngoài ra, còn có một lý do khác khiến việc ngủ cạnh thú cưng suốt đêm có thể gây hại cho bạn. Nếu bạn là một trong hàng triệu người mắc bệnh hen suyễn, dị ứng hoặc bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính, ngủ với một “cục lông” sẽ là một ác mộng thật sự.“Những bệnh nhân bị hen suyễn của tôi luôn nói rằng ‘Bác sĩ ơi, chú chó của tôi không rụng lông đâu, nên đừng lo’”, bác sĩ Dasgupta, cũng có chuyên khoa phổi, cho biết.
“Và tôi bảo họ rằng ‘Được, nhưng nhớ là chất gây kích ứng ở trong nước bọt và trên da của chó. Vì vậy, bạn sẽ tiếp xúc với chất gây kích ứng và nước mắt, nước mũi tèm nhem suốt 8 tiếng buổi tối. Điều đó, cùng với việc con vật di chuyển, có thể khiến bạn mất giấc ngủ ngon”, ông nói.
Một số thú cưng không nên ngủ cùng con người
Cuối cùng, quay lại vấn đề nhìn từ bên thú cưng. Thời điểm nào thì không thích hợp để chúng ngủ với bạn?“Rõ ràng những chú chó con, hay những con vật đang gặp vấn đề về hành vi, không nên để chúng ngủ với bạn”, bác sĩ Varble cho biết. “Nếu bạn có một chú chó bị căng thẳng, một chiếc cũi của riêng nó sẽ an toàn hơn”.
“Chiếc cũi có 3 mặt sẽ giúp chúng cảm thấy bản thân chỉ cần ‘tự bảo vệ’ từ một hướng. Chúng ta muốn cho chúng biết rằng đó là nơi an toàn trong nhà bạn”, cô nói.
Bên cạnh đó, Varble cũng cho biết có một số loại thú cưng bạn không bao giờ nên mời chúng lên giường.
“Tôi từng gặp những loại thú cưng là động vật ngoại lai, và rất nhiều trong số đó có những yêu cầu về an toàn và sức khoẻ rất đặc thù, trong đó có chuồng nuôi nhốt”, Varble cho biết. “Vì vậy, tôi có quen biết một số người rất gần gũi với những chú chồn sương và chuột lang, chúng cần được cho vào chuồng mỗi tối vì sức khoẻ của chính thú cưng. Chúng là những loài động vật mà chúng ta không muốn chúng nằm trên giường cạnh mình đâu”.
Theo CNN Health
