Công ty con AALTO của hãng Airbus cho biết Nhật Bản sẽ là một trong những quốc gia đầu tiên được công ty cung cấp kết nối 5G và quan sát Trái đất thông qua máy bay được thiết kế đặc biệt khi hãng này triển khai các dịch vụ thương mại vào đầu năm 2026.
Hệ thống trạm gốc di động bay trên tầng bình lưu của khí quyển (High Altitude Platform Station - HAPS) của của AALTO sử dụng thiết bị viễn thông gắn trên máy bay để cung cấp dịch vụ liên lạc. Những chiếc máy bay này bay ở độ cao từ 60.000 đến 80.000 feet (18-24 km), cao hơn độ cao của các máy bay thương mại nhưng thấp hơn các vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp. Các máy bay này của AALTO được thiết kế để phục vụ như một giải pháp thay thế cho mạng vệ tinh và mạng mặt đất.
Công ty đang hợp tác với Space Compass, một liên doanh giữa NTT và SKY Perfect JSAT của Nhật Bản, để nghiên cứu tính khả thi của công nghệ.
"Kế hoạch của chúng tôi là bắt đầu các dịch vụ thương mại trên toàn thế giới vào khoảng đầu năm 2026... và chúng tôi đã hợp tác [với Space Compass] trong giai đoạn tiền dịch vụ để giúp Nhật Bản sẵn sàng trở thành một trong những nước triển khai HAPS đầu tiên trên thế giới," CEO Samer Halawi nói với Nikkei Asia bên lề sự kiện Mobile World Congress ở Barcelona.
AALTO đang nộp đơn lên Cơ quan Hàng không Dân dụng Vương quốc Anh để xin cấp phép sớm nhất là vào cuối năm 2025. Điều này sẽ tạo cơ sở cho các cơ quan chức năng khác làm theo.
AALTO được tách khỏi Airbus vào tháng 5 năm 2022. Hãng đã phát triển một chiếc máy bay có tên Zephyr để hỗ trợ các dịch vụ HAPS bao gồm kết nối viễn thông và quan sát Trái đất.
Kế hoạch ra mắt các dịch vụ này diễn ra khi các nền kinh tế lớn đang chuyển từ mạng không dây 4G sang 5G và các công ty tư nhân như SpaceX của Elon Musk đang chạy đua phóng thêm nhiều vệ tinh quỹ đạo trái đất tầm thấp.
Tuy nhiên, chi phí lắp đặt và bảo trì các trạm 5G không kinh tế đối với các khu vực nông thôn hoặc những địa điểm có dân số đang suy giảm.
Shigehiro Hori, đồng Giám đốc điều hành và thành viên đại diện hội đồng quản trị tại Space Compass, cho biết NTT muốn mở rộng mạng lưới trên mặt đất bằng cách sử dụng HAPS bốn năm trước và đã cố gắng xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng của riêng mình. “Nhưng NTT không thể sản xuất máy bay nên chúng tôi cần các đối tác hàng không vũ trụ như Airbus.”
Hori nói thêm rằng Nhật Bản cần dịch vụ HAPS hơn các nước khác. “Nhật Bản gặp nhiều thiên tai. Chúng tôi cũng là một quốc đảo có nhiều đảo với số lượng dân số hiện đang giảm dần, đồng nghĩa với việc xây dựng cơ sở hạ tầng kết nối ở khu vực nông thôn ngày càng kém kinh tế”, Hori nói.
Ông cho biết, một trận động đất nghiêm trọng xảy ra ở Nhật Bản hồi đầu năm nay đã cắt đứt đường tiếp cận mặt đất tới một số khu vực và làm gián đoạn nguồn cung cấp điện, dẫn đến mạng lưới nhà mạng không ổn định.
"Nhưng HAPS có thể tự bay nhờ năng lượng mà nó tạo ra [từ pin mặt trời] và cung cấp khả năng kết nối. Đó là một giải pháp hoàn toàn bền vững. HAPS chắc chắn là điều tiếp theo chúng ta cần chuẩn bị trước khi thảm họa tiếp theo xảy ra", Hori cho biết.
Vệ tinh quỹ đạo trái đất tầm tấp cho phép người dùng gửi tin nhắn ngắn trong trường hợp khẩn cấp, nhưng HAPS cung cấp nhiều khả năng giống mạng di động hơn, nghĩa là điện thoại thông minh có thể được sử dụng như bình thường.
Máy bay Zephyr của AALTO chạy năng lượng mặt trời cung cấp dịch vụ 5G từ trên cao
Zephyr của AALTO nặng 70kh chạy bằng năng lượng mặt trời, có sải cánh dài 25 mét, bằng khoảng 40% sải cánh của máy bay chở khách Airbus A330 và có khả năng mang tải trọng lên tới 9 kg.
Theo công ty, một chiếc Zephyr có thể cung cấp vùng phủ sóng cho diện tích 7.500 km2, tương đương với việc có 100 đến 250 trạm thu phát sóng trên mặt đất, tùy thuộc vào địa hình.
Halawi cho biết khái niệm HAPS đã tồn tại được một thời gian nhưng không hiệu quả về mặt kinh tế cho đến khi công nghệ pin năng lượng mặt trời được cải tiến trong những năm gần đây. Zephyr đã bay kỷ lục 64 ngày đêm liên tục vào năm 2022 và AALTO hy vọng sẽ sớm kéo dài con số đó lên 100 ngày. Theo công ty, ngoài kết nối và quan sát Trái đất, HAPS còn có thể thực hiện các nhiệm vụ như khắc phục thảm họa, liên lạc quân sự, an ninh biên giới và nhận dạng mục tiêu.
Stephane Teral, người sáng lập và trưởng bộ phận phân tích tại Teral Research, nói với Nikkei Asia: “Tôi không ngạc nhiên khi thấy NTT là công ty áp dụng HAPS sớm vì họ luôn đi đầu trong đổi mới và áp dụng công nghệ mới”. Ông cho biết nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền thông sẽ theo dõi chặt chẽ để tìm hiểu về tiềm năng của HAPS.
Teral cho biết ngành viễn thông đã vượt qua giai đoạn đỉnh cao triển khai 5G và bước vào giai đoạn mở rộng mạng lưới về phạm vi phủ sóng và nâng cấp công suất. "Đồng thời, những người đi đầu về 5G đang thắt lưng buộc bụng sau khi chi rất nhiều tiền. Ngày càng nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền thông đang xem xét HAPS ... vì HAPS có thể là một giải pháp thay thế khả thi để mở rộng vùng phủ sóng di động 5G".
Tuy nhiên, nhà phân tích này cho biết lĩnh vực không gian và vệ tinh rất cạnh tranh và nhiều lĩnh vực khác cũng đang xem xét các dịch vụ tương tự. “Tôi chắc chắn SpaceX của Elon Musk cũng đang xem xét điều này,” ông nói.
Công ty đang hợp tác với Space Compass, một liên doanh giữa NTT và SKY Perfect JSAT của Nhật Bản, để nghiên cứu tính khả thi của công nghệ.
"Kế hoạch của chúng tôi là bắt đầu các dịch vụ thương mại trên toàn thế giới vào khoảng đầu năm 2026... và chúng tôi đã hợp tác [với Space Compass] trong giai đoạn tiền dịch vụ để giúp Nhật Bản sẵn sàng trở thành một trong những nước triển khai HAPS đầu tiên trên thế giới," CEO Samer Halawi nói với Nikkei Asia bên lề sự kiện Mobile World Congress ở Barcelona.
AALTO đang nộp đơn lên Cơ quan Hàng không Dân dụng Vương quốc Anh để xin cấp phép sớm nhất là vào cuối năm 2025. Điều này sẽ tạo cơ sở cho các cơ quan chức năng khác làm theo.
AALTO được tách khỏi Airbus vào tháng 5 năm 2022. Hãng đã phát triển một chiếc máy bay có tên Zephyr để hỗ trợ các dịch vụ HAPS bao gồm kết nối viễn thông và quan sát Trái đất.
Kế hoạch ra mắt các dịch vụ này diễn ra khi các nền kinh tế lớn đang chuyển từ mạng không dây 4G sang 5G và các công ty tư nhân như SpaceX của Elon Musk đang chạy đua phóng thêm nhiều vệ tinh quỹ đạo trái đất tầm thấp.
Tuy nhiên, chi phí lắp đặt và bảo trì các trạm 5G không kinh tế đối với các khu vực nông thôn hoặc những địa điểm có dân số đang suy giảm.
Shigehiro Hori, đồng Giám đốc điều hành và thành viên đại diện hội đồng quản trị tại Space Compass, cho biết NTT muốn mở rộng mạng lưới trên mặt đất bằng cách sử dụng HAPS bốn năm trước và đã cố gắng xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng của riêng mình. “Nhưng NTT không thể sản xuất máy bay nên chúng tôi cần các đối tác hàng không vũ trụ như Airbus.”
Hori nói thêm rằng Nhật Bản cần dịch vụ HAPS hơn các nước khác. “Nhật Bản gặp nhiều thiên tai. Chúng tôi cũng là một quốc đảo có nhiều đảo với số lượng dân số hiện đang giảm dần, đồng nghĩa với việc xây dựng cơ sở hạ tầng kết nối ở khu vực nông thôn ngày càng kém kinh tế”, Hori nói.
Ông cho biết, một trận động đất nghiêm trọng xảy ra ở Nhật Bản hồi đầu năm nay đã cắt đứt đường tiếp cận mặt đất tới một số khu vực và làm gián đoạn nguồn cung cấp điện, dẫn đến mạng lưới nhà mạng không ổn định.
"Nhưng HAPS có thể tự bay nhờ năng lượng mà nó tạo ra [từ pin mặt trời] và cung cấp khả năng kết nối. Đó là một giải pháp hoàn toàn bền vững. HAPS chắc chắn là điều tiếp theo chúng ta cần chuẩn bị trước khi thảm họa tiếp theo xảy ra", Hori cho biết.
Vệ tinh quỹ đạo trái đất tầm tấp cho phép người dùng gửi tin nhắn ngắn trong trường hợp khẩn cấp, nhưng HAPS cung cấp nhiều khả năng giống mạng di động hơn, nghĩa là điện thoại thông minh có thể được sử dụng như bình thường.
Zephyr của AALTO nặng 70kh chạy bằng năng lượng mặt trời, có sải cánh dài 25 mét, bằng khoảng 40% sải cánh của máy bay chở khách Airbus A330 và có khả năng mang tải trọng lên tới 9 kg.
Theo công ty, một chiếc Zephyr có thể cung cấp vùng phủ sóng cho diện tích 7.500 km2, tương đương với việc có 100 đến 250 trạm thu phát sóng trên mặt đất, tùy thuộc vào địa hình.
Halawi cho biết khái niệm HAPS đã tồn tại được một thời gian nhưng không hiệu quả về mặt kinh tế cho đến khi công nghệ pin năng lượng mặt trời được cải tiến trong những năm gần đây. Zephyr đã bay kỷ lục 64 ngày đêm liên tục vào năm 2022 và AALTO hy vọng sẽ sớm kéo dài con số đó lên 100 ngày. Theo công ty, ngoài kết nối và quan sát Trái đất, HAPS còn có thể thực hiện các nhiệm vụ như khắc phục thảm họa, liên lạc quân sự, an ninh biên giới và nhận dạng mục tiêu.
Stephane Teral, người sáng lập và trưởng bộ phận phân tích tại Teral Research, nói với Nikkei Asia: “Tôi không ngạc nhiên khi thấy NTT là công ty áp dụng HAPS sớm vì họ luôn đi đầu trong đổi mới và áp dụng công nghệ mới”. Ông cho biết nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền thông sẽ theo dõi chặt chẽ để tìm hiểu về tiềm năng của HAPS.
Teral cho biết ngành viễn thông đã vượt qua giai đoạn đỉnh cao triển khai 5G và bước vào giai đoạn mở rộng mạng lưới về phạm vi phủ sóng và nâng cấp công suất. "Đồng thời, những người đi đầu về 5G đang thắt lưng buộc bụng sau khi chi rất nhiều tiền. Ngày càng nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền thông đang xem xét HAPS ... vì HAPS có thể là một giải pháp thay thế khả thi để mở rộng vùng phủ sóng di động 5G".
Tuy nhiên, nhà phân tích này cho biết lĩnh vực không gian và vệ tinh rất cạnh tranh và nhiều lĩnh vực khác cũng đang xem xét các dịch vụ tương tự. “Tôi chắc chắn SpaceX của Elon Musk cũng đang xem xét điều này,” ông nói.
