VNR Content
Pearl
Anaxagoras, nhà triết học Hy Lạp thời tiền Socrates, là một nhân vật mang tính biểu tượng trong lịch sử tư tưởng phương Tây. Ông nổi tiếng với những ý tưởng đột phá thách thức niềm tin tôn giáo truyền thống và đặt nền móng cho cách tiếp cận khoa học để giải thích thế giới tự nhiên.
Sinh ra vào đầu thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên tại Clazomenae, Hy Lạp, Anaxagoras xuất thân từ gia đình quý tộc nhưng đã từ bỏ quyền thừa kế để theo đuổi triết học. Ông chịu ảnh hưởng bởi hai dòng tư tưởng Hy Lạp thời kỳ đầu: tìm hiểu thiên nhiên bằng quy luật tự nhiên và giải thích thế giới dựa trên ba nguyên tắc siêu hình học: Không trở lên hay mất đi (No Becoming or Passing-Away), Mọi thứ đều ở trong mọi thứ (Everything is in Everything), và Không nhỏ nhất hay lớn nhất (No Smallest or Largest).
Triết gia Hy Lạp Anaxagoras là người đầu tiên đưa ra lời giải thích chính xác về nhật thực và nguyệt thực.
Anaxagoras nổi tiếng với việc bác bỏ quan niệm cho rằng mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao là thần thánh. Ông khẳng định chúng là những thực thể vật chất vận động, mô tả mặt trời như khối kim loại nóng, mặt trăng như cục đất và các ngôi sao như đá rực lửa. Ông cũng giải thích chính xác nhật thực và nguyệt thực dựa trên vị trí của mặt trăng, trái đất và mặt trời.
Anaxagoras đề xuất lý thuyết vũ trụ học mới mẻ, khác biệt với những giải thích thần thoại. Ông cho rằng vũ trụ bao gồm vô số hạt nhỏ gọi là "Nous" hay "Hạt giống", chứa các nguyên tố của mọi chất. Hạt "Nous" chuyển động liên tục, sự sắp xếp và kết hợp của chúng quyết định tính chất của vạn vật.
Anaxagoras đã dẫn dắt tinh thần khoa học đến Athens cách đây 2.500 năm, gieo mầm cho một truyền thống triết học sản sinh ra các thế hệ triết gia vĩ đại như Socrates, Plato và Aristotle.
Những ý tưởng táo bạo của Anaxagoras khiến ông đối đầu với giới chức tôn giáo và chính trị Athens. Vào năm 450 trước Công nguyên, ông bị kết án tử hình vì tội vô thần. Nhờ sự can thiệp của bạn ông, chính trị gia người Athen Pericles, án tử được giảm thành trục xuất. Anaxagoras buộc phải rời Athens và sống lưu vong ở Lampsacus.
Dù bị lưu đày, di sản triết học của Anaxagoras vẫn ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ triết gia Hy Lạp sau này, đặc biệt là Plato và Aristotle. Plato bị thu hút bởi khái niệm "Nous", trong khi Aristotle phát triển ý tưởng dựa trên nền tảng của Anaxagoras.
Anaxagoras được xem là người đặt nền móng cho phương pháp khoa học, nhấn mạnh vào việc quan sát, lý luận và giải thích tự nhiên. Ông đã truyền cảm hứng cho các nhà khoa học sau này tiếp tục khám phá bí ẩn của vũ trụ.
Để tôn vinh những đóng góp to lớn của Anaxagoras, một miệng núi lửa ở gần cực Bắc của Mặt trăng được đặt theo tên ông.
Sinh ra vào đầu thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên tại Clazomenae, Hy Lạp, Anaxagoras xuất thân từ gia đình quý tộc nhưng đã từ bỏ quyền thừa kế để theo đuổi triết học. Ông chịu ảnh hưởng bởi hai dòng tư tưởng Hy Lạp thời kỳ đầu: tìm hiểu thiên nhiên bằng quy luật tự nhiên và giải thích thế giới dựa trên ba nguyên tắc siêu hình học: Không trở lên hay mất đi (No Becoming or Passing-Away), Mọi thứ đều ở trong mọi thứ (Everything is in Everything), và Không nhỏ nhất hay lớn nhất (No Smallest or Largest).
Anaxagoras nổi tiếng với việc bác bỏ quan niệm cho rằng mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao là thần thánh. Ông khẳng định chúng là những thực thể vật chất vận động, mô tả mặt trời như khối kim loại nóng, mặt trăng như cục đất và các ngôi sao như đá rực lửa. Ông cũng giải thích chính xác nhật thực và nguyệt thực dựa trên vị trí của mặt trăng, trái đất và mặt trời.
Anaxagoras đề xuất lý thuyết vũ trụ học mới mẻ, khác biệt với những giải thích thần thoại. Ông cho rằng vũ trụ bao gồm vô số hạt nhỏ gọi là "Nous" hay "Hạt giống", chứa các nguyên tố của mọi chất. Hạt "Nous" chuyển động liên tục, sự sắp xếp và kết hợp của chúng quyết định tính chất của vạn vật.
Những ý tưởng táo bạo của Anaxagoras khiến ông đối đầu với giới chức tôn giáo và chính trị Athens. Vào năm 450 trước Công nguyên, ông bị kết án tử hình vì tội vô thần. Nhờ sự can thiệp của bạn ông, chính trị gia người Athen Pericles, án tử được giảm thành trục xuất. Anaxagoras buộc phải rời Athens và sống lưu vong ở Lampsacus.
Dù bị lưu đày, di sản triết học của Anaxagoras vẫn ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ triết gia Hy Lạp sau này, đặc biệt là Plato và Aristotle. Plato bị thu hút bởi khái niệm "Nous", trong khi Aristotle phát triển ý tưởng dựa trên nền tảng của Anaxagoras.
Anaxagoras được xem là người đặt nền móng cho phương pháp khoa học, nhấn mạnh vào việc quan sát, lý luận và giải thích tự nhiên. Ông đã truyền cảm hứng cho các nhà khoa học sau này tiếp tục khám phá bí ẩn của vũ trụ.
Để tôn vinh những đóng góp to lớn của Anaxagoras, một miệng núi lửa ở gần cực Bắc của Mặt trăng được đặt theo tên ông.
