VNR Content
Pearl
Một chuẩn tinh mới được phát hiện mang tên J0529-4351 đã phá vỡ nhiều kỷ lục, trở thành không chỉ là chuẩn tinh sáng nhất từng được quan sát mà còn là thiên thể sáng nhất được tìm thấy trong vũ trụ.
Nằm cách Trái Đất 12 tỷ năm ánh sáng, J0529-4351 được cung cấp năng lượng bởi hố đen đói khát và phát triển nhanh nhất mà giới nghiên cứu từng biết đến. Hố đen này "ngốn" lượng vật chất tương đương khối lượng Mặt Trời mỗi ngày, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Astronomy vào ngày 19/2.
Hố đen siêu khối lượng tại trung tâm của chuẩn tinh này ước tính gấp 17 - 19 tỷ lần khối lượng Mặt Trời. Mỗi năm, nó "nuốt chửng" lượng khí và bụi tương đương 370 Mặt Trời, khiến J0529-4351 sáng gấp 500.000 tỷ lần so với Mặt Trời.
Mô phỏng chuẩn tinh lập kỷ lục J0529-4351. Ảnh: ESA
"Chúng tôi đã phát hiện ra hố đen phát triển nhanh nhất từng biết đến. Nó có khối lượng bằng 17 tỷ Mặt Trời và 'ăn' hơn một Mặt Trời mỗi ngày. Nhờ đó, nó trở thành vật thể sáng nhất trong vũ trụ", nhà thiên văn học Christian Wolf, trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Quốc gia Australia, cho biết.
J0529-4351 được phát hiện trong dữ liệu từ 4 thập kỷ trước, nhưng do độ sáng quá mức, các nhà thiên văn học ban đầu không thể xác định nó là chuẩn tinh.
Chuẩn tinh là khu vực ở trung tâm thiên hà, chứa hố đen siêu khối lượng được bao quanh bởi vòng bụi và khí. Điều kiện dữ dội ở đĩa bồi tụ quanh hố đen hoạt động làm nóng bụi và khí, khiến nó trở nên sáng rực. Bất kỳ vật chất nào trong đĩa này không bị hố đen tiêu thụ sẽ được dẫn tới cực của nó, bắn ra dưới dạng tia hạt ở gần vận tốc ánh sáng. Kết quả là, chuẩn tinh ở khu vực nhân thiên hà hoạt động (AGN) có thể sáng hơn tổng ánh sáng của hàng tỷ ngôi sao xung quanh.
Tuy nhiên, J0529-4351 vẫn nổi bật hơn hẳn so với các chuẩn tinh khác. Ánh sáng của nó đến từ đĩa bồi tụ khổng lồ cung cấp thức ăn cho hố đen siêu khối lượng, có đường kính ước tính khoảng 7 năm ánh sáng, gấp 45.000 lần khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Mặc dù được phát hiện lần đầu vào năm 1980 bởi kính viễn vọng Schmidt Southern Sky Survey, J0529-4351 chỉ được xác nhận là chuẩn tinh sau nhiều thập kỷ. Nhờ sự phát triển của các cuộc khảo sát thiên văn và mô hình học máy, các nhà khoa học đã có thể phân tích và phân loại chuẩn tinh với độ chính xác cao hơn.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính viễn vọng 2,3 m ở Đài quan sát Siding Spring ở Australia để xác định J0529-4351 là chuẩn tinh. Hố đen siêu khối lượng tại trung tâm của nó sẽ là mục tiêu nghiên cứu của thiết bị GRAVITY + trên Kính viễn vọng rất lớn ở Chile và Kính viễn vọng cực lớn (ELT) đang được xây dựng trên sa mạc Atacama.
Sự phát hiện ra J0529-4351 mang đến cho chúng ta những hiểu biết mới về hố đen siêu khối lượng và sự hình thành của các thiên hà, đồng thời mở ra những tiềm năng to lớn cho nghiên cứu thiên văn học trong tương lai.
Nằm cách Trái Đất 12 tỷ năm ánh sáng, J0529-4351 được cung cấp năng lượng bởi hố đen đói khát và phát triển nhanh nhất mà giới nghiên cứu từng biết đến. Hố đen này "ngốn" lượng vật chất tương đương khối lượng Mặt Trời mỗi ngày, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Astronomy vào ngày 19/2.
Hố đen siêu khối lượng tại trung tâm của chuẩn tinh này ước tính gấp 17 - 19 tỷ lần khối lượng Mặt Trời. Mỗi năm, nó "nuốt chửng" lượng khí và bụi tương đương 370 Mặt Trời, khiến J0529-4351 sáng gấp 500.000 tỷ lần so với Mặt Trời.
"Chúng tôi đã phát hiện ra hố đen phát triển nhanh nhất từng biết đến. Nó có khối lượng bằng 17 tỷ Mặt Trời và 'ăn' hơn một Mặt Trời mỗi ngày. Nhờ đó, nó trở thành vật thể sáng nhất trong vũ trụ", nhà thiên văn học Christian Wolf, trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Quốc gia Australia, cho biết.
J0529-4351 được phát hiện trong dữ liệu từ 4 thập kỷ trước, nhưng do độ sáng quá mức, các nhà thiên văn học ban đầu không thể xác định nó là chuẩn tinh.
Chuẩn tinh là khu vực ở trung tâm thiên hà, chứa hố đen siêu khối lượng được bao quanh bởi vòng bụi và khí. Điều kiện dữ dội ở đĩa bồi tụ quanh hố đen hoạt động làm nóng bụi và khí, khiến nó trở nên sáng rực. Bất kỳ vật chất nào trong đĩa này không bị hố đen tiêu thụ sẽ được dẫn tới cực của nó, bắn ra dưới dạng tia hạt ở gần vận tốc ánh sáng. Kết quả là, chuẩn tinh ở khu vực nhân thiên hà hoạt động (AGN) có thể sáng hơn tổng ánh sáng của hàng tỷ ngôi sao xung quanh.
Tuy nhiên, J0529-4351 vẫn nổi bật hơn hẳn so với các chuẩn tinh khác. Ánh sáng của nó đến từ đĩa bồi tụ khổng lồ cung cấp thức ăn cho hố đen siêu khối lượng, có đường kính ước tính khoảng 7 năm ánh sáng, gấp 45.000 lần khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Mặc dù được phát hiện lần đầu vào năm 1980 bởi kính viễn vọng Schmidt Southern Sky Survey, J0529-4351 chỉ được xác nhận là chuẩn tinh sau nhiều thập kỷ. Nhờ sự phát triển của các cuộc khảo sát thiên văn và mô hình học máy, các nhà khoa học đã có thể phân tích và phân loại chuẩn tinh với độ chính xác cao hơn.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính viễn vọng 2,3 m ở Đài quan sát Siding Spring ở Australia để xác định J0529-4351 là chuẩn tinh. Hố đen siêu khối lượng tại trung tâm của nó sẽ là mục tiêu nghiên cứu của thiết bị GRAVITY + trên Kính viễn vọng rất lớn ở Chile và Kính viễn vọng cực lớn (ELT) đang được xây dựng trên sa mạc Atacama.
Sự phát hiện ra J0529-4351 mang đến cho chúng ta những hiểu biết mới về hố đen siêu khối lượng và sự hình thành của các thiên hà, đồng thời mở ra những tiềm năng to lớn cho nghiên cứu thiên văn học trong tương lai.
