DeepSeek trở thành “vũ khí chiến lược” mới của Bắc Kinh như thế nào?

[Bui Nhat Minh]

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gay gắt, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành mặt trận mới đầy quyết liệt. Bắc Kinh không chỉ muốn đuổi kịp mà còn tham vọng vượt lên trong vũ khí thông minh, đặc biệt khi quân đội hai nước đều kêu gọi “chuẩn bị cho xung đột”. Một trong những dấu mốc mới nhất: DeepSeek mô hình AI từng gây cơn sốt công nghệ dân sự giờ đang xuất hiện trong các ứng dụng quân sự.

AI DeepSeek bước vào chiến trường​

Tháng 2 vừa qua, tập đoàn quốc phòng Norinco công bố phương tiện hỗ trợ chiến đấu tự động P60, có thể tự vận hành ở tốc độ 50 km/h nhờ DeepSeek hỗ trợ. Báo chí nhà nước ca ngợi đây là minh chứng rằng Trung Quốc đang biến AI thành sức mạnh quân sự thực tế, chứ không chỉ là công nghệ trình diễn.

Một cuộc đánh giá của Reuters dựa trên hàng trăm hồ sơ mua sắm, các bằng sáng chế và nghiên cứu khoa học trong hai năm gần đây đều cho thấy Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đang triển khai AI vào nhiều lĩnh vực nhạy cảm như: tự động nhận dạng mục tiêu từ vệ tinh và drone, mô phỏng chiến trường bằng dữ liệu thời gian thực, tối ưu hóa điều phối lực lượng.

Đáng chú ý, các tài liệu mô tả hệ thống mô phỏng chiến thuật do DeepSeek hỗ trợ có thể đánh giá 10.000 kịch bản khác nhau trong 48 giây. Công việc này với con người có thể mất 48 giờ. Một bước nhảy khổng lồ về tốc độ ra quyết định yếu tố sống còn trong chiến tranh hiện đại.

Drone tự hành, chó robot chiến đấu và cuộc chiến về chip​

PLA đang đẩy mạnh các công nghệ chiến đấu tự động hóa:

• Drone bầy đàn: theo dõi và tấn công mục tiêu “thấp – chậm – nhỏ” mà cần rất ít can thiệp của người điều khiển
• Chó robot AI: trinh sát theo nhóm, tìm mối đe dọa và xử lý vật nổ
• Trung tâm chỉ huy trực quan: phân tích dữ liệu vệ tinh, radar, UAV nhanh hơn nhiều lần

Dù Trung Quốc tuyên bố luôn giữ kiểm soát của con người, nhưng rõ ràng mức độ tự động hóa đang tăng rất nhanh.

Chip Mỹ vẫn xuất hiện trong nghiên cứu quân sự​

Dù Bắc Kinh thúc đẩy tự chủ công nghệ, Reuters phát hiện nhiều nghiên cứu quân sự vẫn trích dẫn chip Nvidia A100 loại chip nằm trong diện kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. PLA cũng chuyển sang chip AI Huawei Ascend để giảm phụ thuộc. Nvidia giải thích rằng chip cũ bán trước đây có thể bị tái sử dụng, và không đủ phần mềm hỗ trợ để tạo thành vũ khí mới hoàn chỉnh. Tuy nhiên, việc phần cứng Mỹ xuất hiện trong nghiên cứu quân sự Trung Quốc vẫn là vấn đề khiến Washington bận tâm.

Mỹ hiện cũng theo đuổi chiến lược bảo vệ công nghệ AI, giữ khoảng cách với đối thủ, đặc biệt là Trung Quốc.

Chiến tranh AI: Thời gian nghiêng về phía ai?​

Cuộc cạnh tranh không chỉ là công nghệ, mà là tốc độ chuyển hóa công nghệ thành sức mạnh quân sự thực tế. Drone tự hành, phương tiện chiến đấu tự lái, phân tích chiến trường siêu tốc… đều chứng minh AI đang làm thay đổi cách con người tiến hành chiến tranh.

AI có thể giúp ra quyết định nhanh hơn nhưng câu hỏi đáng sợ hơn là: khi vũ khí tự động được triển khai, liệu con người có còn kiểm soát hoàn toàn? Đó chính là điều khiến thế giới phải dõi theo từng bước tiến của DeepSeek và quân đội Trung Quốc trong thời gian tới. (Yahoo)