From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Việc triển khai robot nấu ăn trong căng tin trường học tại Hàn Quốc đang gây tranh cãi giữa các văn phòng giáo dục khu vực và người lao động. Trong khi các cơ quan như Văn phòng Giáo dục Thủ đô Seoul và Gyeonggi đẩy mạnh hoặc cân nhắc sử dụng robot để hỗ trợ công việc, Công đoàn Dịch vụ Công và Lao động Vận tải Hàn Quốc (KPTU) cùng nhân viên căng tin phản đối mạnh mẽ. Liệu robot có thực sự cải thiện điều kiện làm việc và đảm bảo an toàn, hay chúng tiềm ẩn nguy cơ về việc làm và sức khỏe của người lao động?
Dự án thí điểm "Robot nấu ăn kiểu Gyeonggi" tại Gyeonggi đã đưa robot vào hỗ trợ các công đoạn như chiên, xào, nấu súp và hầm. Nhân viên căng tin vẫn đảm nhận việc kiểm tra, rửa, cắt và nêm gia vị nguyên liệu, trong khi robot xử lý phần nấu nướng còn lại. Theo quan chức từ Văn phòng Giáo dục Gyeonggi, mục tiêu là "cải thiện điều kiện làm việc và giảm nguy cơ chấn thương nghề nghiệp". Các công việc nguy hiểm như xử lý dầu nóng hay nước sôi—nguyên nhân chính của 62,5% (145/232) ca chấn thương tại căng tin trường học ở Seoul năm qua theo báo cáo của Viện Xúc tiến An toàn và Sức khỏe Seoul—sẽ được robot đảm nhận, giảm thiểu rủi ro cho người lao động.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy điều kiện làm việc khắc nghiệt và khối lượng công việc lớn đã khiến nhiều trường gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân viên căng tin. Robot được kỳ vọng sẽ lấp chỗ trống này, đặc biệt khi nhiều người bỏ việc vì các vấn đề sức khỏe như đau khớp và cơ do lao động lặp đi lặp lại.
KPTU lập luận rằng robot không phải là giải pháp toàn diện. Vì không thể tự động hóa hoàn toàn quá trình nấu ăn, nhân viên vẫn phải tham gia tích cực, dẫn đến việc khối lượng công việc và nguy cơ chấn thương không giảm đáng kể. Một đại diện KPTU cho biết tại một trường tiểu học ở Seoul, robot gặp trục trặc như thiếu nước hoặc lỗi công thức lập trình, chứng minh rằng việc triển khai đại trà dựa trên các dự án thí điểm hạn chế là chưa khả thi. Sự khác biệt về bố trí, cấu trúc và điều kiện giữa các căng tin trường học càng làm tăng nghi ngờ về hiệu quả của robot trên diện rộng.
Hơn nữa, quy định an toàn tiêu chuẩn cho robot nấu ăn chưa được thiết lập, làm dấy lên lo ngại về các nguy cơ mới, chẳng hạn như va chạm giữa robot và người lao động trong không gian chật hẹp. Thay vì dựa vào công nghệ, KPTU đề xuất các biện pháp cơ bản nhưng thiết thực: cải thiện hệ thống thông gió—đặc biệt khi số ca ung thư phổi ở nhân viên làm việc trong bếp kín ngày càng tăng—và giảm số lượng học sinh mà mỗi nhân viên phải phục vụ. Những giải pháp này được xem là đáng tin cậy hơn để bảo vệ sức khỏe và giảm áp lực lao động.
Về mặt lý thuyết, robot có thể giảm nguy cơ từ các nhiệm vụ nguy hiểm như chiên rán, nhưng thực tế lại cho thấy hạn chế. Chúng không thay thế hoàn toàn lao động con người mà chỉ hỗ trợ một phần, khiến nhân viên vẫn phải đối mặt với khối lượng công việc đáng kể. Điều này đặt câu hỏi liệu robot có thực sự là "trợ thủ" hay chỉ là giải pháp nửa vời, không giải quyết triệt để vấn đề gốc rễ. Về an toàn, việc thiếu quy định rõ ràng có thể biến robot thành nguồn nguy hiểm mới thay vì bảo vệ người lao động.
Về việc làm, dù robot hiện chỉ đóng vai trò bổ trợ, KPTU lo ngại rằng nếu tự động hóa mở rộng mà không có chiến lược bảo vệ lao động, nhân viên căng tin—nhiều người vốn đã ở vị trí bấp bênh—có thể mất việc hoặc bị giảm giờ làm. Dữ liệu từ các khu vực như Seoul, Gyeonggi, Incheon, Gangwon, Busan, Daegu và Jeju cho thấy xu hướng áp dụng robot đang tăng, nhưng nếu không kèm theo chính sách hỗ trợ người lao động, nguy cơ thay thế việc làm là hiện hữu.
Dự án Gyeonggi-style cho thấy tiềm năng giảm bớt một số rủi ro lao động, nhưng kết quả thực tế chưa đủ thuyết phục để khẳng định robot là giải pháp tối ưu. Các sự cố kỹ thuật và hạn chế trong thích nghi với đa dạng căng tin cho thấy cần thêm thời gian thử nghiệm và cải tiến. Quan trọng hơn, sự an toàn và sức khỏe của nhân viên không thể chỉ dựa vào công nghệ mà cần những thay đổi cấu trúc như nâng cấp thông gió và điều chỉnh tỷ lệ phục vụ.
Robot nấu ăn hiện tại giống như một công cụ hỗ trợ hơn là mối đe dọa trực tiếp, nhưng nếu triển khai vội vã mà không có quy định an toàn và chiến lược dài hạn, chúng có thể gây ra cả nguy cơ vật lý lẫn bất ổn việc làm. Đề xuất của KPTU về cải thiện điều kiện làm việc cơ bản không chỉ thực tế mà còn bền vững hơn, đảm bảo cân bằng giữa công nghệ và con người trong môi trường căng tin trường học.
Dự án thí điểm "Robot nấu ăn kiểu Gyeonggi" tại Gyeonggi đã đưa robot vào hỗ trợ các công đoạn như chiên, xào, nấu súp và hầm. Nhân viên căng tin vẫn đảm nhận việc kiểm tra, rửa, cắt và nêm gia vị nguyên liệu, trong khi robot xử lý phần nấu nướng còn lại. Theo quan chức từ Văn phòng Giáo dục Gyeonggi, mục tiêu là "cải thiện điều kiện làm việc và giảm nguy cơ chấn thương nghề nghiệp". Các công việc nguy hiểm như xử lý dầu nóng hay nước sôi—nguyên nhân chính của 62,5% (145/232) ca chấn thương tại căng tin trường học ở Seoul năm qua theo báo cáo của Viện Xúc tiến An toàn và Sức khỏe Seoul—sẽ được robot đảm nhận, giảm thiểu rủi ro cho người lao động.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy điều kiện làm việc khắc nghiệt và khối lượng công việc lớn đã khiến nhiều trường gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân viên căng tin. Robot được kỳ vọng sẽ lấp chỗ trống này, đặc biệt khi nhiều người bỏ việc vì các vấn đề sức khỏe như đau khớp và cơ do lao động lặp đi lặp lại.

KPTU lập luận rằng robot không phải là giải pháp toàn diện. Vì không thể tự động hóa hoàn toàn quá trình nấu ăn, nhân viên vẫn phải tham gia tích cực, dẫn đến việc khối lượng công việc và nguy cơ chấn thương không giảm đáng kể. Một đại diện KPTU cho biết tại một trường tiểu học ở Seoul, robot gặp trục trặc như thiếu nước hoặc lỗi công thức lập trình, chứng minh rằng việc triển khai đại trà dựa trên các dự án thí điểm hạn chế là chưa khả thi. Sự khác biệt về bố trí, cấu trúc và điều kiện giữa các căng tin trường học càng làm tăng nghi ngờ về hiệu quả của robot trên diện rộng.
Hơn nữa, quy định an toàn tiêu chuẩn cho robot nấu ăn chưa được thiết lập, làm dấy lên lo ngại về các nguy cơ mới, chẳng hạn như va chạm giữa robot và người lao động trong không gian chật hẹp. Thay vì dựa vào công nghệ, KPTU đề xuất các biện pháp cơ bản nhưng thiết thực: cải thiện hệ thống thông gió—đặc biệt khi số ca ung thư phổi ở nhân viên làm việc trong bếp kín ngày càng tăng—và giảm số lượng học sinh mà mỗi nhân viên phải phục vụ. Những giải pháp này được xem là đáng tin cậy hơn để bảo vệ sức khỏe và giảm áp lực lao động.
Về mặt lý thuyết, robot có thể giảm nguy cơ từ các nhiệm vụ nguy hiểm như chiên rán, nhưng thực tế lại cho thấy hạn chế. Chúng không thay thế hoàn toàn lao động con người mà chỉ hỗ trợ một phần, khiến nhân viên vẫn phải đối mặt với khối lượng công việc đáng kể. Điều này đặt câu hỏi liệu robot có thực sự là "trợ thủ" hay chỉ là giải pháp nửa vời, không giải quyết triệt để vấn đề gốc rễ. Về an toàn, việc thiếu quy định rõ ràng có thể biến robot thành nguồn nguy hiểm mới thay vì bảo vệ người lao động.

Về việc làm, dù robot hiện chỉ đóng vai trò bổ trợ, KPTU lo ngại rằng nếu tự động hóa mở rộng mà không có chiến lược bảo vệ lao động, nhân viên căng tin—nhiều người vốn đã ở vị trí bấp bênh—có thể mất việc hoặc bị giảm giờ làm. Dữ liệu từ các khu vực như Seoul, Gyeonggi, Incheon, Gangwon, Busan, Daegu và Jeju cho thấy xu hướng áp dụng robot đang tăng, nhưng nếu không kèm theo chính sách hỗ trợ người lao động, nguy cơ thay thế việc làm là hiện hữu.
Dự án Gyeonggi-style cho thấy tiềm năng giảm bớt một số rủi ro lao động, nhưng kết quả thực tế chưa đủ thuyết phục để khẳng định robot là giải pháp tối ưu. Các sự cố kỹ thuật và hạn chế trong thích nghi với đa dạng căng tin cho thấy cần thêm thời gian thử nghiệm và cải tiến. Quan trọng hơn, sự an toàn và sức khỏe của nhân viên không thể chỉ dựa vào công nghệ mà cần những thay đổi cấu trúc như nâng cấp thông gió và điều chỉnh tỷ lệ phục vụ.
Robot nấu ăn hiện tại giống như một công cụ hỗ trợ hơn là mối đe dọa trực tiếp, nhưng nếu triển khai vội vã mà không có quy định an toàn và chiến lược dài hạn, chúng có thể gây ra cả nguy cơ vật lý lẫn bất ổn việc làm. Đề xuất của KPTU về cải thiện điều kiện làm việc cơ bản không chỉ thực tế mà còn bền vững hơn, đảm bảo cân bằng giữa công nghệ và con người trong môi trường căng tin trường học.
