Đột phá giúp chữa lành các căn bệnh nhiễm trùng kháng thuốc

[thuha19051234]

Liệu pháp phage là sử dụng thể thực khuẩn hay còn gọi là virus mà có khả năng tiêu diệt vi khuẩn. Một trong những phương pháp mới để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh.
Hai bệnh nhân ở Mỹ đã khỏi căn bệnh nhiễm trùng khó chữa, mang đến hy vọng cho các phương pháp điều trị ngoài kháng sinh. Họ đã có sự hồi phục thần kỳ sau một thời gian mắc các bệnh nhiễm trùng khó chữa, sau khi được điều trị bằng một liệu pháp tiên phong liên quan đến vi rút tiêu diệt vi khuẩn biến đổi gen.

Liệu pháp phage có thể được sử dụng rộng rãi hơn để điều trị các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc​

Những trường hợp này đã làm dấy lên hy vọng cho rất nhiều người hy vọng rằng cái gọi là liệu pháp phage có thể được sử dụng rộng rãi hơn để chống lại cuộc khủng hoảng toàn cầu về các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc.
Một trong những bệnh nhân, Jarrod Johnson, một người đàn ông 26 tuổi mắc bệnh xơ nang, đang cận kề cái chết sau khi bị nhiễm trùng phổi mãn tính đã không đáp ứng được các phương pháp điều trị bằng thuốc kháng sinh sau 6 năm. Sau khi được thực hiện liệu pháp phage, tình trạng nhiễm trùng của anh ta đã khỏi, cho phép bệnh nhân được ghép phổi và tiếp tục cuộc sống. Anh nói trong sự biết ơn "Tôi rất biết ơn những nỗ lực, sự bền bỉ và sáng tạo của tất cả những người đã tham gia vào quá trình điều trị của tôi. Tôi nghĩ mình sắp chết. Họ đã cứu mạng tôi theo đúng nghĩa đen."

Còn bệnh nhân còn lại, một người đàn ông 56 tuổi bị viêm khớp nặng, đã cho thấy sự hồi phục đáng kể sau tình trạng nhiễm trùng da đang hoành hành trên cơ thể và không thể điều trị được bằng các loại thuốc thông thường. Nhóm nghiên cứu (những người từng phát triển phương pháp điều trị đột phá cho một thiếu niên Anh cách đây 4 năm) cho biết những trường hợp mới nhất này sẽ mở đường cho một thử nghiệm lâm sàng về liệu pháp thể thực khuẩn, có thể ra mắt ngay trong năm tới.
Giáo sư Graham Hatfull, người có nhóm nghiên cứu tại Đại học Pittsburgh đã phát triển các liệu pháp này cũng cho biết những báo cáo về trường hợp phục hồi này thực sự mang lại những khích lệ đáng kể cho các phương pháp điều trị bằng thực khuẩn thể ở những bệnh nhân mà thuốc kháng sinh không chỉ không kiểm soát được nhiễm trùng mà còn gây ra độc tính đáng kể.
Còn Giáo sư Martha Clokie, một nhà vi trùng học tại Đại học Leicester nói rằng cộng đồng lâm sang đang ngày càng có cảm giác rằng phage có thể là một phần của giải pháp cho bệnh nhân, đặc biệt là với những người thực sự thời điểm không có lựa chọn thay thế nào khác. Nhu cầu tổng thể về các lựa chọn thay thế cho thuốc kháng sinh là rất lớn.
Vào năm 2019, ước tính 1,2 triệu người đã chết trên toàn cầu do nguyên nhân trực tiếp của nhiễm trùng kháng thuốc và khoảng 5 triệu người, nhiễm trùng đa kháng thuốc cũng đã góp phần vào nguyên nhân gây ra cái chết của họ.

Sử dụng virus để diệt vi khuẩn​

Bacteriophages, gọi tắt là thực khuẩn thể, là loại virus vô hại, nhưng lại là kẻ thù tự nhiên của vi khuẩn. Giáo sư Hatfull đã dành gần 4 thập kỷ để tích lũy một bộ sưu tập các phage, được cất giữ trong 20.000 lọ đông lạnh trong phòng thí nghiệm của mình. Nhóm của ông có một bộ sưu tập lớn các phage và hộ đã xác định trình tự của hơn 4.000 bộ gen của chúng, đồng thời cũng hiểu rõ các mối quan hệ và cấu hình bộ gen của chúng một cách chi tiết.
Kể từ trường hợp ở Anh năm 2019, nhóm nghiên cứu cũng nhận được nhiều yêu cầu từ các bác sĩ, những người đã hết các lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân. Tiến sĩ Rebekah Dedrick, cộng sự của giáo sư Hatfull nói rằng họ đã nhận được rất nhiều yêu cầu từ khắp nơi trên thế giới và hiện vẫn đang tiếp tục.

Một trong những yêu cầu này là từ Tiến sĩ Jerry Nick, giám đốc chương trình xơ nang người lớn tại National Do Thái Y tế ở Denver. Bệnh nhân của ông Jarrod, bị xơ nang, một căn bệnh di truyền dẫn đến nhiễm trùng thường xuyên làm tắc nghẽn phổi với chất nhầy. Đến năm 2020, phổi của ông chỉ còn lại một phần ba chức năng bình thường và ông đã phải chịu đựng một chủng vi khuẩn cứng đầu trong suốt 6 năm. Ông bị từ chối ghép phổi do nguy cơ nhiễm trùng lây lan cao trong khi đang dùng thuốc ức chế miễn dịch. Nick cho biết: “Trong năm trước khi phẫu thuật, anh ấy đã phải nhập viện 11 lần và trong 200 ngày. Anh ấy đang cận kề cái chết và có lẽ chỉ còn một năm nữa."
Năm 2016, Nick và các đồng nghiệp của mình đã gửi mẫu vi khuẩn Mycobacterium abscessus từ phổi của Johnson đến phòng thí nghiệm của Hatfull, hy vọng tìm ra một loại thực khuẩn thể có thể loại bỏ nó. Nhưng các phage thường chỉ đặc hiệu cho một số loại vi khuẩn nên Hatfull và nhóm của ông đã sàng lọc hàng chục ứng cử viên trước khi xác định được hai loại có hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn. Sau đó họ đã biến đổi gen của các phage để tăng hiệu quả của chúng.
Johnson đã được điều trị kết hợp giữa thực khuẩn thể và kháng sinh chỉ trong hơn một năm, cần đến 2 lần tiêm tĩnh mạch hằng ngày để loại bỏ nhiễm trùng, cho phép ông được ghép phổi. Cơ thể của ông đã phát triển một số kháng thể chống lại phage, nhưng điều này xảy ra đủ chậm để các phage có thể loại bỏ vi khuẩn, nhanh hơn so với các kháng thể đã giết chết phage. Kể từ khi điều trị Johnson đã học xong trung học, đi làm, gặp một người bạn gái và mặc dù anh ấy đã gặp một số biến chứng từ ca cấy ghép, và nhìn chung là anh ấy đang đáp ứng tốt.
Còn bệnh nhân thứ hai, người đàn ông bị viêm khớp nói trên, cũng bị nhiễm trùng da nghiêm trọng. Ông cũng đã được điều trị bằng một thể thực khuẩn duy nhất, được gọi là Muddy, đã được phát hiện trong một mẫu lấy từ mặt dưới của một aubergine đã phân hủy. Kết quả khá bất ngờ, sau vài tuần, các tổn thương trên da của anh ấy đã biến mất và sau hai tháng, anh ấy đã xét nghiệm âm tính với vi khuẩn trên sinh thiết. Thời gian điều trị bằng liệu pháp phage của ông tổng cộng hơn 8 tháng.
Nguồn theguardian