Dự thảo Luật An ninh mạng: Cấm sử dụng AI hoặc deepfake để giả mạo cá nhân, phát tán thông tin sai sự thật

Christine May
Christine May
Phản hồi: 0

Christine May

Editor
Thành viên BQT
Chiều 31/10, thảo luận tại Tổ về dự thảo Luật An ninh mạng, các đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung các hành vi cấm sử dụng AI hoặc deepfake (một kỹ thuật dựa trên AI tổng hợp nội dung đa phương tiện) để giả mạo cá nhân, tổ chức phát tán thông tin sai sự thật nhằm lừa đảo, vu khống hoặc gây tổn hại đến danh dự, uy tín cá nhân, an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.
Sửa đổi Luật An ninh mạng là yêu cầu cấp thiết

Nêu sự cần thiết xây dựng Luật An ninh mạng, các Đại biểu tại Tổ 10 (gồm Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình và Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị) cho rằng, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, yêu cầu bảo đảm an ninh mạng đã trở thành nhiệm vụ trọng yếu gắn liền với bảo vệ chủ quyền quốc gia và phát triển kinh tế - xã hội. Các nghị quyết, kết luận của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 30-NQ/TW năm 2018 về Chiến lược an ninh mạng quốc gia, Nghị quyết số 57, 59, 66 và 68 của Bộ Chính trị cùng Văn kiện Đại hội XIII đều xác định rõ: Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về an ninh mạng, bảo đảm chủ quyền số, an toàn dữ liệu và tạo hành lang pháp lý cho chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế. Việc sửa đổi Luật An ninh mạng nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương mới của Đảng, phù hợp với cam kết quốc tế và những biến động sâu sắc của môi trường an ninh phi truyền thống.
1761915742782.png

Đại biểu tham gia thảo luận Tổ 10
Thực tiễn thi hành pháp luật hiện nay cho thấy, còn nhiều bất cập do sự chồng lấn giữa Luật An ninh mạng 2018 và Luật An toàn thông tin mạng 2015, đặc biệt về thẩm quyền quản lý, phân loại hệ thống thông tin quan trọng và cơ chế bảo vệ dữ liệu. Bên cạnh đó, hoạt động tấn công mạng, lộ lọt bí mật nhà nước, buôn bán dữ liệu cá nhân, tuyên truyền chống phá và tội phạm công nghệ cao diễn biến ngày càng tinh vi, gây thiệt hại nghiêm trọng và đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội. Trong tình hình đó, việc sửa đổi Luật An ninh mạng là yêu cầu cấp thiết nhằm thống nhất khung pháp lý, xác lập cơ chế bảo vệ đồng bộ, nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó và xử lý các hành vi vi phạm trên không gian mạng, qua đó bảo đảm an toàn hạ tầng số, dữ liệu quốc gia và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Đại biểu Nguyễn Thị Thúy Ngọc, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đồng tình với phạm vi điều chỉnh như Tờ trình của Chính phủ, đồng thời đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bỏ nội dung "bảo đảm an ninh thông tin, an ninh dữ liệu, an toàn hệ thống thông tin" vì nội dung bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội và bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trên không gian mạng đã bao hàm đầy đủ nội dung này.

Về đối tượng áp dụng, đại biểu đề xuất bổ sung nội dung các nền tảng số xuyên biên giới cung cấp dịch vụ tại Việt Nam và sửa theo hướng: Luật này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, cơ quan tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam, các nền tảng số xuyên biên giới cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động bảo vệ an ninh mạng, kinh doanh sản phẩm dịch vụ an ninh mạng tại Việt Nam.

Thực tiễn cho thấy, không gian mạng mang tính phi biên giới, nhiều nền tảng nước ngoài đang chiếm thị phần lớn trong cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, Vì vậy, cần thiết bổ sung nội dung này để đảm bảo quyền lợi của người dùng trong không gian mạng và phù hợp với xu thế pháp luật quốc tế.

Giải trình thêm quy định về đảm bảo tối thiểu 10% tổng kinh phí cho công tác bảo vệ an ninh mạng

Cho ý kiến về kinh phí bảo vệ an ninh mạng, đại biểu Phạm Hùng Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cho biết, khoản 2, Điều 48 dự thảo luật quy định: Kinh phí bảo vệ an ninh mạng của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị xã hội phải đảm bảo tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai đề án, dự án, chương trình kế hoạch đầu tư ứng dụng phát triển công nghệ thông tin. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình tại sao quy định mức 10% và đánh giá tác động khi dùng nguồn kinh phí này sẽ có những tác động như thế nào trong việc triển khai dự án, xây dựng các chương trình kế hoạch đầu tư và ứng dụng phát triển công nghệ thông tin liên quan đến an ninh mạng?.

Cũng quan tâm đến quy định về kinh phí bảo vệ an ninh mạng của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị trong dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Hữu Đàn, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định “mức trần” cho kính phí phí trên. Bởi quy định bố trí đảm bảo tối thiểu 10% tổng kinh phí cho công tác bảo vệ an ninh mạng trong mọi dự án công nghệ thông tin có thể dẫn đến sự thiếu linh hoạt, nhất là đối với các dự án có quy mô lớn hoặc tính chất khác nhau về yêu cầu an ninh. Không phải mọi dự án đều cần mức chi cố định; trong nhiều trường hợp, chi phí thực tế để bảo đảm an ninh mạng có thể thấp hơn nhiều, dẫn đến lãng phí nguồn lực, làm giảm hiệu quả đầu tư công.

Việc xác định thêm "mức trần" kinh phí sẽ giúp các cơ quan, tổ chức chủ động cân đối ngân sách, phân bổ phù hợp với quy mô, đặc thù từng dự án và yêu cầu an ninh cụ thể; Đồng thời vẫn bảo đảm tuân thủ nguyên tắc quản lý tài chính công minh bạch, hiệu quả theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công. Quy định này cũng tạo cơ sở để Chính phủ hướng dẫn cụ thể việc xác định, thẩm định và phê duyệt kinh phí an ninh mạng, góp phần bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong triển khai trên phạm vi toàn quốc.

Bổ sung nguyên tắc bảo vệ quyền trẻ em trên môi trường mạng

Ngoài ra, một số đại biểu đề nghị bổ sung vào dự thảo luật chính sách ưu đãi và hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp an ninh mạng Việt Nam. Vì phát triển công nghiệp an ninh mạng nội địa là yêu cầu cấp bách, nhằm bảo đảm năng lực tự chủ, tự cường về công nghệ và chủ quyền số quốc gia.

Thực tế cho thấy, hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực an ninh mạng còn hạn chế về quy mô, nguồn lực và khả năng cạnh tranh so với các tập đoàn nước ngoài. Trong khi đó, nhu cầu về sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng trong khu vực công và tư nhân ngày càng tăng. Vì vậy, việc bổ sung cơ chế ưu đãi thuế, tín dụng, hỗ trợ nghiên cứu – phát triển, thử nghiệm và thương mại hóa sản phẩm an ninh mạng cùng với quy định ưu tiên sử dụng sản phẩm “Make in Vietnam” đạt chuẩn quốc gia trong các dự án Chính phủ số sẽ tạo động lực thu hút đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo và hình thành hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Cơ chế khuyến khích này cần được quy định trực tiếp trong Luật để tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho Chính phủ ban hành chính sách cụ thể, đồng thời góp phần xây dựng năng lực quốc gia về an ninh mạng, giảm phụ thuộc vào sản phẩm, dịch vụ nước ngoài và củng cố vững chắc nền tảng an ninh số quốc gia.

Đại biểu Nguyễn Hữu Đàn, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị đề nghị bổ sung nguyên tắc bảo vệ quyền trẻ em trước nguy cơ bị khai thác dữ liệu và thao túng hành vi trên môi trường mạng. Theo đại biểu, mặc dù Điều 20 dự thảo luật đã quy định về bảo vệ trẻ em, nhưng chưa cập nhật các nguy cơ mới về thao túng hành vi, gợi ý nội dung nguy hại, hay thu thập dữ liệu trẻ em qua các trò chơi, app học tập, mạng xã hội. Đây là vấn đề đang được dư luận trong và ngoài nước rất quan tâm. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung một khoản riêng quy định theo hướng: Nghiêm cấm hành vi thiết kế ứng dụng, nền tảng trực tuyến có yếu tố gây nghiện, thao túng hành vi, thu thập dữ liệu trẻ em để phục vụ mục đích thương mại, quảng cáo hoặc định hướng tiêu dùng không phù hợp lứa tuổi.

Cấm sử dụng AI hoặc deepfake để giả mạo cá nhân, phát tán thông tin sai sự thật


Đối với quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng (Điều 55), dự thảo luật quy định: “phối hợp, thực hiện theo yêu cầu... đáp ứng các điều kiện cần thiết khác để triển khai các giải pháp, biện pháp bảo đảm an ninh mạng”. Theo đại biểu, cụm từ “các điều kiện cần thiết khác” mang tính khái quát, không có tiêu chí pháp lý xác định, dễ dẫn đến cách hiểu và áp dụng tùy tiện, làm phát sinh gánh nặng không xác định đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng. Do đó, để bảo đảm tính xác định, công khai và kiểm soát được phạm vi nghĩa vụ của doanh nghiệp, đề nghị sửa đổi theo hướng liệt kê rõ nội dung các điều kiện hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết phạm vi, tiêu chí và quy trình áp dụng sẽ phù hợp hơn.

Một số đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ an ninh mạng, nhưng dự thảo luật chỉ quy định ngắn gọn “hợp tác quốc tế về an ninh mạng” trong điểm n khoản 1 điều 49 về quản lý nhà nước về an ninh mạng. “Đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu và bổ sung khoản riêng về hợp tác quốc tế về an ninh an ninh mạng và giao Chính phủ quy định chi tiết”, đại biểu Phạm Hùng Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nêu ý kiến.

Cho ý kiến về các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng tại Điều 9, đại biểu Nguyễn Thị Thúy Ngọc đề xuất bổ sung thêm bốn hành vi cấm: Cấm sử dụng AI hoặc deepfake (một kỹ thuật dựa trên AI tổng hợp nội dung đa phương tiện) để giả mạo cá nhân, tổ chức phát tán thông tin sai sự thật nhằm lừa đảo, vu khống hoặc gây tổn hại đến danh dự, uy tín cá nhân, an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Cấm thu thập, khai thác, phân tích hoặc bán dữ liệu cá nhân của trẻ em mà không có sự đồng ý của người giám hộ. Cấm sử dụng tiền mã hóa, ví ẩn danh hoặc hệ thống tài chính phi tập trung để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền hoặc mua bán bất hợp pháp. Cấm sản xuất nhập khẩu hoặc sử dụng các thiết bị IOT (thiết bị kết nối internet) không được chứng nhận an ninh mạng. Bởi theo đại biểu, thiết bị IOT không được bảo vệ, có thể là cổng xâm nhập vào hệ thống thông tin, tạo ra lỗ hổng bảo mật lớn gây rò rỉ dữ liệu, có thể bị lợi dụng để làm công cụ tấn công, hoặc truy cập trái phép vào hệ thống thông tin.

Tại thảo luận Tổ 10, Đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến nội dung an ninh mạng như: Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Viễn thông, Luật Công nghệ thông tin, Luật Giao dịch điện tử, Luật Công nghiệp công nghệ số và thực tiễn phát sinh để quy định trong dự thảo luật đảm bảo tính thống nhất, khả thi trong tổ chức thực hiện.
#LuậtAnninhmạng
Nguồn: Quochoi.vn
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
http://textlink.linktop.vn/?adslk=aHR0cHM6Ly92bnJldmlldy52bi90aHJlYWRzL2R1LXRoYW8tbHVhdC1hbi1uaW5oLW1hbmctY2FtLXN1LWR1bmctYWktaG9hYy1kZWVwZmFrZS1kZS1naWEtbWFvLWNhLW5oYW4tcGhhdC10YW4tdGhvbmctdGluLXNhaS1zdS10aGF0LjcyOTI3Lw==
Top