minhngoc4901
Pearl
Theo nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Nhân cách và Tâm lý Xã hội, những người có một số đặc điểm tính cách nhất định có thể dễ bị suy giảm nhận thức khi già đi.
Đặc biệt, những người có yếu tố tính cách tâm lý bất ổn (neuroticism) có nhiều khả năng bị giảm chức năng nhận thức hơn khi họ già đi.
Mặt khác, những người có yếu tố tính cách tận tâm (conscientiousness) dường như sẽ có sức khỏe tốt hơn.
Theo Susan T. Charles, Tiến sĩ, Giáo sư Khoa học Tâm lý và Khoa học Điều dưỡng tại Đại học California, những người tận tâm là những người có tổ chức, chăm chỉ và hoàn thành công việc một cách tỉ mỉ và cẩn thận.
Tiến sĩ Charles cho biết: “Về cơ bản, nếu bạn muốn tìm một người nhận đơn hàng giùm bạn hoặc nhớ đến đón bạn ở sân bay thì hãy chọn người thuộc nhóm tận tâm”.
Cô cũng nói rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm tích cách hướng ngoại thường hạnh phúc hơn.
“Họ cũng hướng ngoại hơn, nhiều năng lượng hơn và hòa đồng hơn”, cô chia sẻ. “Bạn sẽ muốn họ có mặt tại các bữa tiệc tùng hoặc bán sản phẩm cho bạn. Họ cũng là những nhà lãnh đạo giỏi, bởi vì họ mang trong mình nguồn năng lượng tích cực”.
Charles cho biết những người có đặc điểm tâm lý bất ổn thường sẽ thiếu tự tin, trầm cảm và lo lắng, cũng như cảm xúc không ổn định.
Những người này có thể phản ứng mạnh với các tác nhân gây căng thẳng. Ví dụ, nếu bạn có một người bạn là “người tiêu cực” hoặc “người hay lo lắng” thì có khả năng cao họ thuộc nhóm tâm lý bất ổn.
Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa những đặc điểm này và sự suy giảm nhận thức, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ 1.954 người tham gia vào Dự án Trí nhớ và Lão hóa nhanh.
Nghiên cứu này tập trung vào những người lớn tuổi sống ở khu vực đô thị Chicago và đông bắc Illinois.
Những người tham gia nghiên cứu được chọn từ các viện dưỡng lão, cộng đồng hưu trí và các nhóm nhà thờ, bắt đầu từ năm 1997 và tiếp tục cho đến nay.
Không ai trong số họ được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ.
Họ sẽ được đánh giá tính cách ngay từ khi nghiên cứu bắt đầu và nhận đánh giá nhận thức mỗi năm sau đó.
Bất kỳ ai đã nhận được ít nhất hai đánh giá nhận thức hàng năm hoặc một đánh giá trước khi qua đời đều được đưa vào phân tích.
Khi dữ liệu được kiểm tra, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm tận tâm hoặc thấp về đặc điểm tâm lý bất ổn thì ít có khả năng bị suy giảm nhận thức nhẹ khi nghiên cứu tiến hành.
Đặc điểm hướng ngoại không liên quan đáng kể đến sự phát triển của chứng suy giảm nhận thức nhẹ, tuy nhiên, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm này có xu hướng duy trì chức năng nhận thức lâu nhất.
Ngoài ra, dữ liệu cho thấy rằng những người có tỷ lệ tâm lý bất ổn thấp hơn và hướng ngoại cao hơn có nhiều khả năng phục hồi chức năng nhận thức bình thường sau khi được chẩn đoán là suy giảm nhận thức nhẹ.
Theo các tác giả, điều này cho thấy, đặc điểm tính cách này có thể được bảo vệ ngay cả sau khi một người bắt đầu phát triển chứng sa sút trí tuệ.
Nhóm nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa những đặc điểm tính cách này với tuổi thọ của họ.
Yoneda cho biết mối liên hệ giữa kiểu tính cách và nguy cơ suy giảm nhận thức có thể tồn tại vì những đặc điểm tính cách này có thể ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe của một người trong suốt cuộc đời của họ.
“Ví dụ, những người có mức độ tận tâm cao hơn có xu hướng ít tham gia vào các hành vi nguy cơ (bạo lực, sử dụng ma túy) và thường tham gia vào các hành vi nâng cao sức khỏe ( hoạt động thể chất)”, Yoneda nói.
Tuy nhiên, các chuyên gia sức khỏe chỉ ra rằng sở hữu các đặc điểm tính cách cụ thể không có nghĩa là bạn mắc kẹt với chúng. Bạn có thể thay đổi những đặc điểm này và nó có thể giúp bạn duy trì chức năng nhận thức của mình.
Yoneda cho biết: "Với những kết quả hiện tại, cùng với nghiên cứu sâu rộng trong lĩnh vực tính cách, mục tiêu tăng cường đặc điểm tính cách tận tâm (thông qua thay đổi hành vi liên tục) là một chiến lược tiềm năng để thúc đẩy quá trình lão hóa nhận thức lành mạnh".
Charles cũng cảm thấy rằng điều này có thể khả thi: "Các phương pháp điều trị nhận thức, hành vi từ các nhà tâm lý học lâm sàng có tác dụng thay đổi nhận thức (suy nghĩ) và hành vi của chúng ta”.
Để trở nên tận tâm hơn, cô ấy gợi ý bạn nên suy nghĩ về những đặc trưng của đặc điểm tính cách này: ngoan ngoãn, có tổ chức và đáng tin cậy.
"Bàn, ví, túi, bất cứ thứ gì của bạn có được sắp xếp gọn gàng không? Bạn có đi làm đúng giờ không? Khi nào thì bạn hẹn gặp gỡ bạn bè?”, Charles đặt ra những câu hỏi.
Nếu bạn không làm như vậy, thì cô ấy khuyên bạn nên suy nghĩ về những khía cạnh vô tổ chức trong cuộc sống của bạn và bắt đầu giải quyết những khía cạnh đó.
Để trở nên hướng ngoại hơn, cô ấy gợi ý rằng bạn hãy bắt đầu từ những khía cạnh liên quan đến hạnh phúc, năng lượng và sự hòa đồng.
"Hãy gặp gỡ mọi người, tương tác với họ và vui chơi. Nếu bạn đã có một tuần dài làm việc, hãy gặp bạn bè vào cuối tuần. Nó sẽ rất đáng giá đấy”, cô nói.
Mặt khác, những người có yếu tố tính cách tận tâm (conscientiousness) dường như sẽ có sức khỏe tốt hơn.
Tính cách của bạn có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức trong cuộc sống sau này như thế nào?
Tiến sĩ Tomiko Yoneda - tác giả chính của nghiên cứu đã xem xét ba đặc điểm tính cách cụ thể: tận tâm (conscientiousness), tâm lý bất ổn (neuroticism) và hướng ngoại (extraversion). Và phân tích những đặc điểm đó ảnh hưởng như thế nào đến chức năng nhận thức của con người khi họ già đi.
Tiến sĩ Charles cho biết: “Về cơ bản, nếu bạn muốn tìm một người nhận đơn hàng giùm bạn hoặc nhớ đến đón bạn ở sân bay thì hãy chọn người thuộc nhóm tận tâm”.
Cô cũng nói rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm tích cách hướng ngoại thường hạnh phúc hơn.
“Họ cũng hướng ngoại hơn, nhiều năng lượng hơn và hòa đồng hơn”, cô chia sẻ. “Bạn sẽ muốn họ có mặt tại các bữa tiệc tùng hoặc bán sản phẩm cho bạn. Họ cũng là những nhà lãnh đạo giỏi, bởi vì họ mang trong mình nguồn năng lượng tích cực”.
Charles cho biết những người có đặc điểm tâm lý bất ổn thường sẽ thiếu tự tin, trầm cảm và lo lắng, cũng như cảm xúc không ổn định.
Những người này có thể phản ứng mạnh với các tác nhân gây căng thẳng. Ví dụ, nếu bạn có một người bạn là “người tiêu cực” hoặc “người hay lo lắng” thì có khả năng cao họ thuộc nhóm tâm lý bất ổn.
Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa những đặc điểm này và sự suy giảm nhận thức, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ 1.954 người tham gia vào Dự án Trí nhớ và Lão hóa nhanh.
Nghiên cứu này tập trung vào những người lớn tuổi sống ở khu vực đô thị Chicago và đông bắc Illinois.
Những người tham gia nghiên cứu được chọn từ các viện dưỡng lão, cộng đồng hưu trí và các nhóm nhà thờ, bắt đầu từ năm 1997 và tiếp tục cho đến nay.
Không ai trong số họ được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ.
Họ sẽ được đánh giá tính cách ngay từ khi nghiên cứu bắt đầu và nhận đánh giá nhận thức mỗi năm sau đó.
Bất kỳ ai đã nhận được ít nhất hai đánh giá nhận thức hàng năm hoặc một đánh giá trước khi qua đời đều được đưa vào phân tích.
Khi dữ liệu được kiểm tra, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm tận tâm hoặc thấp về đặc điểm tâm lý bất ổn thì ít có khả năng bị suy giảm nhận thức nhẹ khi nghiên cứu tiến hành.
Đặc điểm hướng ngoại không liên quan đáng kể đến sự phát triển của chứng suy giảm nhận thức nhẹ, tuy nhiên, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm này có xu hướng duy trì chức năng nhận thức lâu nhất.
Ngoài ra, dữ liệu cho thấy rằng những người có tỷ lệ tâm lý bất ổn thấp hơn và hướng ngoại cao hơn có nhiều khả năng phục hồi chức năng nhận thức bình thường sau khi được chẩn đoán là suy giảm nhận thức nhẹ.
Theo các tác giả, điều này cho thấy, đặc điểm tính cách này có thể được bảo vệ ngay cả sau khi một người bắt đầu phát triển chứng sa sút trí tuệ.
Nhóm nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa những đặc điểm tính cách này với tuổi thọ của họ.
Yoneda cho biết mối liên hệ giữa kiểu tính cách và nguy cơ suy giảm nhận thức có thể tồn tại vì những đặc điểm tính cách này có thể ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe của một người trong suốt cuộc đời của họ.
“Ví dụ, những người có mức độ tận tâm cao hơn có xu hướng ít tham gia vào các hành vi nguy cơ (bạo lực, sử dụng ma túy) và thường tham gia vào các hành vi nâng cao sức khỏe ( hoạt động thể chất)”, Yoneda nói.
Đặc điểm tính cách không quyết định số phận của bạn
Yoneda cho biết: "Với những kết quả hiện tại, cùng với nghiên cứu sâu rộng trong lĩnh vực tính cách, mục tiêu tăng cường đặc điểm tính cách tận tâm (thông qua thay đổi hành vi liên tục) là một chiến lược tiềm năng để thúc đẩy quá trình lão hóa nhận thức lành mạnh".
Charles cũng cảm thấy rằng điều này có thể khả thi: "Các phương pháp điều trị nhận thức, hành vi từ các nhà tâm lý học lâm sàng có tác dụng thay đổi nhận thức (suy nghĩ) và hành vi của chúng ta”.
Để trở nên tận tâm hơn, cô ấy gợi ý bạn nên suy nghĩ về những đặc trưng của đặc điểm tính cách này: ngoan ngoãn, có tổ chức và đáng tin cậy.
"Bàn, ví, túi, bất cứ thứ gì của bạn có được sắp xếp gọn gàng không? Bạn có đi làm đúng giờ không? Khi nào thì bạn hẹn gặp gỡ bạn bè?”, Charles đặt ra những câu hỏi.
Nếu bạn không làm như vậy, thì cô ấy khuyên bạn nên suy nghĩ về những khía cạnh vô tổ chức trong cuộc sống của bạn và bắt đầu giải quyết những khía cạnh đó.
Để trở nên hướng ngoại hơn, cô ấy gợi ý rằng bạn hãy bắt đầu từ những khía cạnh liên quan đến hạnh phúc, năng lượng và sự hòa đồng.
"Hãy gặp gỡ mọi người, tương tác với họ và vui chơi. Nếu bạn đã có một tuần dài làm việc, hãy gặp bạn bè vào cuối tuần. Nó sẽ rất đáng giá đấy”, cô nói.
