thuha19051234
Pearl
Sẽ ra sao khi đến nước Úc xinh đẹp và bạn không được nhìn thấy những con Koala đáng yêu nữa? Nhưng thực tế là loài gấu túi này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Cây bạch đàn vốn có chứa những chất độc hại nhưng hệ tiêu hóa của gấu túi chứa một thành phần đặc biệt cho phép chúng ăn một số loài cây độc, tuy có tốn nhiều công sức. Tất cả năng lượng để ăn và tiêu hóa những chiếc lá nghèo dinh dưỡng khiến những cư dân sống trên cây thấp bé này cực kỳ cảm thấy buồn ngủ. Chúng có thể ngủ vào hầu hết thời gian trong ngày.
Do sự phụ thuộc duy nhất của chúng vào một loại cây, gấu túi "rất có thể đang ở giai đoạn cuối của biến đổi khí hậu"
Tuy nhiên, loài gấu túi đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng ở New South Wales trong tương lai gần. Các dự báo tương tự có thể xảy ra ở các khu vực khác của lục địa này. Úc là một đất nước của những vùng khí hậu khắc nghiệt, đang phải vật lộn với nhiệt độ tăng cao và sự gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các vụ cháy rừng và hạn hán đang giết chết môi trường sống của bạch đàn và gấu túi với tốc độ nhanh chóng.
Trong những trận cháy rừng kinh hoàng ở Úc vào năm 2019 và 2020, 61.000 con gấu túi đã chết và hàng triệu mẫu rừng bị thiêu rụi. Những đám cháy đó không phải là điển hình, nhưng chúng là một phần của xu hướng đang phát triển có thể trở thành bình thường mới của Úc. Các mối đe dọa khác, như nạn phá rừng, động vật ăn thịt, dịch bệnh và tai nạn ven đường đã và đang khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn đối với loài gấu túi và cả môi trường sống của chúng, khiến dân số gấu túi đang bị giảm đi. Số lượng gấu túi đã giảm một nửa chỉ trong 20 năm qua, khiến chính phủ Úc vào đầu năm nay đã thay đổi tình trạng bảo tồn của gấu túi từ dễ bị tổn thương (vulnerable) sang nguy cấp (emergency) ở hầu hết đất nước.
Không ai biết chính xác điều gì sẽ xảy ra nếu loài thú có túi mang tính biểu tượng của Úc tuyệt chủng, nhưng chắc chắn không ai muốn tìm hiểu về điều đó. Không may là con người chúng ta thường có xu hướng phát hiện ra mọi thứ khi đã quá muộn.
Koalas ngủ tới 22 giờ mỗi ngày
Gấu tui có một lịch sử bị khai thác lâu đời, đặc biệt là bởi những người châu Âu định cư sớm nhất đến Úc, vì vậy chúng đã phải đối mặt với rất nhiều mối đe dọa dân số thông qua săn bắn hoặc thông qua việc khai khẩn đất đai và thay đổi môi trường sống. Các hoạt động như phá rừng, cùng với động vật ăn thịt, dịch bệnh và biến đổi khí hậu, gây ra các mối đe dọa ngày càng tăng đối với gấu túi.
Tuy nhiên, tình hình không phải lúc nào cũng tệ như vậy. Những người bản địa đã sống ở Úc ít nhất 50.000 năm đã chung sống hòa bình với gấu túi trong nhiều thế hệ. Từ "koala" - chỉ gấu túi bắt nguồn từ "gula" trong tiếng Dharug , có nghĩa là "không có nước", ám chỉ cách các loài thú có túi sống phụ thuộc vào bạch đàn không uống nước .
Nhiều nền văn hóa bản địa ở Úc còn kết hợp gấu túi vào những câu chuyện sáng tạo và hệ thống tín ngưỡng của họ, bao gồm sự gắn bó mật thiết với thiên nhiên và tôn trọng các sinh vật sống. Đó chỉ là sự thừa nhận rằng loại kiến thức truyền thống đó rõ ràng đã được biết đến từ rất lâu và thực sự quan trọng để thiết lập lại cách chúng ta có thể nghĩ về vấn đề chăm sóc gấu túi trong tương lai.
Mặt khác gấu túi mất nhiều thời gian để tiêu hóa lá bạch đàn độc hại, phân của chúng liên tục bổ sung vào đất gần đó. Nếu chúng trèo xuống từ cây để giao phối hoặc di chuyển sang cây khác, chúng cũng có thể mang theo đời sống thực vật và vô tình hỗ trợ quá trình thụ phấn. Việc tiêu thụ một số lượng lớn bạch đàn như vậy còn giúp giảm lượng bạch đàn rất dễ cháy trong mùa cháy rừng. Chúng giúp ăn bớt lượng nhiên liệu gây cháy rừng, mặc dù chỉ còn lại rất ít gấu túi.
Gấu túi dành phần lớn thời gian thức dậy để ăn
Nạn cháy rừng ở những vùng mà gấu túi sinh sống thường xảy ra vào mùa xuân và mùa hè nhưng nhiều đám cháy hơn đã bùng phát vào các mùa khác trong năm. Sự nghiêm trọng của các đám cháy cũng đã gia tăng, các nhà khoa học cho rằng ít nhất một phần là do biến đổi khí hậu và dự kiến sẽ tiếp tục xảy ra trong bối cảnh thời tiết thay đổi.
Hiện gấu túi chỉ được tìm thấy ở Úc. Đây là quốc gia lớn thứ sáu trên thế giới tính theo diện tích đất liền, nhưng 20% được tạo thành từ sa mạc, nơi nhiệt độ trung bình mùa hè tăng vọt vào những năm 90. Úc đã trở nên nóng hơn 2,5 độ kể từ năm 1910, nhiều hơn 0,6 độ so với mức tăng trung bình toàn cầu và thập kỷ qua là kỷ lục nóng nhất từng được ghi nhận trong nước.
Các nhà nghiên cứu cho rằng những vụ cháy lớn hơn, giống như những trận mà Australia đã trải qua vào năm 2019 và 2020, có thể làm thay đổi đáng kể môi trường sống của cây bạch đàn. Một số loài bạch đàn có thể xử lý việc bị đốt cháy thường xuyên và phục hồi nhanh chóng trong khi những loài khác có thể chết vĩnh viễn, có khả năng làm gián đoạn chất lượng và sự đa dạng của các loại cây có sẵn cho gấu túi.
Nếu gấu túi tuyệt chủng và không còn ai để ăn lá bạch đàn, cây bạch đàn có thể tiến hóa để trở nên ít độc hơn. Nếu điều đó xảy ra, nó có thể dẫn đến sự gia tăng dân số giữa các loài động vật khác nhau mà chúng nhận ra rằng giờ đây chúng có thể ăn bạch đàn cho đến khi cây cối tàn lụi, kéo theo đó là sự sụt giảm dân số nghiêm trọng giữa các loài đó. Các nhà khoa học cũng tin rằng có rất nhiều điều để học hỏi từ gấu túi về hệ vi sinh vật đường ruột của chúng, hệ vi sinh vật đã phát triển để tiêu hóa lá bạch đàn độc. "Chế độ ăn uống thích hợp" của chúng có thể có ảnh hưởng đến hệ sinh thái, mặc dù không ai biết chính xác như thế nào, rất có thể có loại ký sinh trùng riêng mà chúng đã cùng tiến hóa, vì vậy chúng sẽ biến mất nếu loài gấu túi này tuyệt chủng
Gấu túi là loài đơn bộ, là loài sống cuối cùng từ cây gia đình của chúng. Về tính đa dạng sinh học, sẽ là một sự mất mát khá lớn đối với một nhánh duy nhất đã tồn tại trong một thời gian dài. May thay là gấu túi không di chuyển xa khỏi những gốc cây yêu thích của chúng nên những loài đơn lẻ nói chung vẫn có "mức độ đa dạng di truyền hợp lý". Chính sự đa dạng này có thể sẽ giúp bảo vệ gấu túi khỏi một số vấn đề sức khỏe mà các loài thú có túi khác, như quỷ Tasmania đang bị đe dọa và hổ Tasmania đã tuyệt chủng, lại không may mắn như vậy.
Gấu túi cũng được giới thiệu trên các trang web du lịch của Úc, là tiêu đề nổi tiếng của vườn thú và thậm chí còn là gương mặt đại diện cho hãng hàng không Qantas của Úc từ năm 1967 đến năm 1992. Mất chúng sẽ tước đi một phần quan trọng của bản sắc dân tộc. Kể từ thời điểm tháng 2 đầu năm nay, khi gấu túi được đưa vào danh sách là loài có nguy cơ tuyệt chủng, chính phủ Úc đã vạch ra các nỗ lực bảo tồn, mặc dù một số nhà bảo tồn tin rằng điều đó là chưa đủ. Chính phủ Úc đã đầu tư 50 triệu đô la để khôi phục môi trường sống của gấu túi, hỗ trợ phòng chống dịch bệnh, nghiên cứu y tế và tiến hành cập nhật số lượng gấu túi còn lại trong nước.
Môi trường sống của gấu túi đang bị thu hẹp
Nếu bạn đang đi dạo qua một trong những khu rừng bạch đàn cổ đại của Úc, có lẽ bạn sẽ không nhận thấy những con gấu túi trong tán cây bởi chúng là loài ngụy trang khá tài tình. Phần dưới của nó, một vòng xoáy của bộ lông màu trắng, xám và nâu, hòa quyện với lớp vỏ cây nhiều màu, tạo nên một sự hài hòa khó nhận biết. Tuy nhiên, gấu túi sẽ không mấy để ý đến bạn, hay đơn giản là nó chỉ quan sát bạn một cách hời hợt. Sự quan tâm của gấu túi không phải là con người mà dành cho nguồn thức ăn và nước uống chính của chúng: lá bạch đàn.Cây bạch đàn vốn có chứa những chất độc hại nhưng hệ tiêu hóa của gấu túi chứa một thành phần đặc biệt cho phép chúng ăn một số loài cây độc, tuy có tốn nhiều công sức. Tất cả năng lượng để ăn và tiêu hóa những chiếc lá nghèo dinh dưỡng khiến những cư dân sống trên cây thấp bé này cực kỳ cảm thấy buồn ngủ. Chúng có thể ngủ vào hầu hết thời gian trong ngày.
Tuy nhiên, loài gấu túi đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng ở New South Wales trong tương lai gần. Các dự báo tương tự có thể xảy ra ở các khu vực khác của lục địa này. Úc là một đất nước của những vùng khí hậu khắc nghiệt, đang phải vật lộn với nhiệt độ tăng cao và sự gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các vụ cháy rừng và hạn hán đang giết chết môi trường sống của bạch đàn và gấu túi với tốc độ nhanh chóng.
Trong những trận cháy rừng kinh hoàng ở Úc vào năm 2019 và 2020, 61.000 con gấu túi đã chết và hàng triệu mẫu rừng bị thiêu rụi. Những đám cháy đó không phải là điển hình, nhưng chúng là một phần của xu hướng đang phát triển có thể trở thành bình thường mới của Úc. Các mối đe dọa khác, như nạn phá rừng, động vật ăn thịt, dịch bệnh và tai nạn ven đường đã và đang khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn đối với loài gấu túi và cả môi trường sống của chúng, khiến dân số gấu túi đang bị giảm đi. Số lượng gấu túi đã giảm một nửa chỉ trong 20 năm qua, khiến chính phủ Úc vào đầu năm nay đã thay đổi tình trạng bảo tồn của gấu túi từ dễ bị tổn thương (vulnerable) sang nguy cấp (emergency) ở hầu hết đất nước.
Không ai biết chính xác điều gì sẽ xảy ra nếu loài thú có túi mang tính biểu tượng của Úc tuyệt chủng, nhưng chắc chắn không ai muốn tìm hiểu về điều đó. Không may là con người chúng ta thường có xu hướng phát hiện ra mọi thứ khi đã quá muộn.
Nhìn về quá khứ với hệ động vật phong phú trên khắp nước Úc
Con gấu túi đầu tiên có niên đại cách đây 20 triệu năm, trong khoảng thời gian đó, có tới 20 loài gấu túi tồn tại ở nhiều điểm khác nhau trên khắp nước Úc. Phascolarctos cinereus, loài gấu túi duy nhất còn lại ngày nay, có niên đại chỉ 350.000 năm. Hầu hết các ước tính có 32.065 đến 57.920 gấu túi của Úc sống ở bờ biển phía đông và đông nam, vì môi trường sống của chúng ngày càng bị đẩy ra xa hơn về phía biển và thậm chí lãnh thổ còn lại của gấu túi chỉ như một đoạn của đường bờ biển.
Gấu tui có một lịch sử bị khai thác lâu đời, đặc biệt là bởi những người châu Âu định cư sớm nhất đến Úc, vì vậy chúng đã phải đối mặt với rất nhiều mối đe dọa dân số thông qua săn bắn hoặc thông qua việc khai khẩn đất đai và thay đổi môi trường sống. Các hoạt động như phá rừng, cùng với động vật ăn thịt, dịch bệnh và biến đổi khí hậu, gây ra các mối đe dọa ngày càng tăng đối với gấu túi.
Tuy nhiên, tình hình không phải lúc nào cũng tệ như vậy. Những người bản địa đã sống ở Úc ít nhất 50.000 năm đã chung sống hòa bình với gấu túi trong nhiều thế hệ. Từ "koala" - chỉ gấu túi bắt nguồn từ "gula" trong tiếng Dharug , có nghĩa là "không có nước", ám chỉ cách các loài thú có túi sống phụ thuộc vào bạch đàn không uống nước .
Nhiều nền văn hóa bản địa ở Úc còn kết hợp gấu túi vào những câu chuyện sáng tạo và hệ thống tín ngưỡng của họ, bao gồm sự gắn bó mật thiết với thiên nhiên và tôn trọng các sinh vật sống. Đó chỉ là sự thừa nhận rằng loại kiến thức truyền thống đó rõ ràng đã được biết đến từ rất lâu và thực sự quan trọng để thiết lập lại cách chúng ta có thể nghĩ về vấn đề chăm sóc gấu túi trong tương lai.
Những gì chúng ta có thể đánh mất
Nếu gấu túi tuyệt chủng, điều gì sẽ xảy ra? Không ai thực sự biết, nhưng các nhà khoa học có một số phỏng đoán. Trước hết, họ tin rằng sức khỏe của các khu rừng bạch đàn sẽ bị ảnh hưởng nếu không có gấu túi. Mặc dù gấu túi không có loài nào cạnh tranh nguồn thức ăn này., bằng cách ăn hơn 500g lá bạch đàn mỗi ngày, mỗi con gấu túi giúp kiểm soát sự phát triển của thực vật, cân bằng hệ sinh thái rừng và hỗ trợ cuộc sống trong rừng cho côn trùng và chim.Mặt khác gấu túi mất nhiều thời gian để tiêu hóa lá bạch đàn độc hại, phân của chúng liên tục bổ sung vào đất gần đó. Nếu chúng trèo xuống từ cây để giao phối hoặc di chuyển sang cây khác, chúng cũng có thể mang theo đời sống thực vật và vô tình hỗ trợ quá trình thụ phấn. Việc tiêu thụ một số lượng lớn bạch đàn như vậy còn giúp giảm lượng bạch đàn rất dễ cháy trong mùa cháy rừng. Chúng giúp ăn bớt lượng nhiên liệu gây cháy rừng, mặc dù chỉ còn lại rất ít gấu túi.
Nạn cháy rừng ở những vùng mà gấu túi sinh sống thường xảy ra vào mùa xuân và mùa hè nhưng nhiều đám cháy hơn đã bùng phát vào các mùa khác trong năm. Sự nghiêm trọng của các đám cháy cũng đã gia tăng, các nhà khoa học cho rằng ít nhất một phần là do biến đổi khí hậu và dự kiến sẽ tiếp tục xảy ra trong bối cảnh thời tiết thay đổi.
Hiện gấu túi chỉ được tìm thấy ở Úc. Đây là quốc gia lớn thứ sáu trên thế giới tính theo diện tích đất liền, nhưng 20% được tạo thành từ sa mạc, nơi nhiệt độ trung bình mùa hè tăng vọt vào những năm 90. Úc đã trở nên nóng hơn 2,5 độ kể từ năm 1910, nhiều hơn 0,6 độ so với mức tăng trung bình toàn cầu và thập kỷ qua là kỷ lục nóng nhất từng được ghi nhận trong nước.
Các nhà nghiên cứu cho rằng những vụ cháy lớn hơn, giống như những trận mà Australia đã trải qua vào năm 2019 và 2020, có thể làm thay đổi đáng kể môi trường sống của cây bạch đàn. Một số loài bạch đàn có thể xử lý việc bị đốt cháy thường xuyên và phục hồi nhanh chóng trong khi những loài khác có thể chết vĩnh viễn, có khả năng làm gián đoạn chất lượng và sự đa dạng của các loại cây có sẵn cho gấu túi.
Nếu gấu túi tuyệt chủng và không còn ai để ăn lá bạch đàn, cây bạch đàn có thể tiến hóa để trở nên ít độc hơn. Nếu điều đó xảy ra, nó có thể dẫn đến sự gia tăng dân số giữa các loài động vật khác nhau mà chúng nhận ra rằng giờ đây chúng có thể ăn bạch đàn cho đến khi cây cối tàn lụi, kéo theo đó là sự sụt giảm dân số nghiêm trọng giữa các loài đó. Các nhà khoa học cũng tin rằng có rất nhiều điều để học hỏi từ gấu túi về hệ vi sinh vật đường ruột của chúng, hệ vi sinh vật đã phát triển để tiêu hóa lá bạch đàn độc. "Chế độ ăn uống thích hợp" của chúng có thể có ảnh hưởng đến hệ sinh thái, mặc dù không ai biết chính xác như thế nào, rất có thể có loại ký sinh trùng riêng mà chúng đã cùng tiến hóa, vì vậy chúng sẽ biến mất nếu loài gấu túi này tuyệt chủng
Gấu túi là loài đơn bộ, là loài sống cuối cùng từ cây gia đình của chúng. Về tính đa dạng sinh học, sẽ là một sự mất mát khá lớn đối với một nhánh duy nhất đã tồn tại trong một thời gian dài. May thay là gấu túi không di chuyển xa khỏi những gốc cây yêu thích của chúng nên những loài đơn lẻ nói chung vẫn có "mức độ đa dạng di truyền hợp lý". Chính sự đa dạng này có thể sẽ giúp bảo vệ gấu túi khỏi một số vấn đề sức khỏe mà các loài thú có túi khác, như quỷ Tasmania đang bị đe dọa và hổ Tasmania đã tuyệt chủng, lại không may mắn như vậy.
Hãy cứu lấy gấu túi trước khi quá muộn
Gấu túi là loài có đóng góp lớn cho hệ sinh thái hơn là chỉ làm giàu cho vùng đất xung quanh nơi nó sống và ăn lá cây dễ cháy. Theo Quỹ Koala Australia, chúng tạo ra ước tính khoảng 3,2 tỷ đô la Mỹ về doanh thu du lịch hàng năm và tạo ra 30.000 việc làm. Mọi người thường thích đến nước Úc vì một phần ở đây có loài gấu túi. Chúng là biểu tượng của việc quan tâm đến môi trường và quan tâm đến sự đa dạng sinh học và sự độc đáo của Úc. Thật khó định lượng rằng điều đó có ý nghĩa lớn như thế nào.
