Bóng ma mùa đông lạnh giá liệu có ám ảnh châu Âu? Đó là câu hỏi được đặt ra khi Nga chính thức "đoạn tuyệt" nguồn cung khí đốt giá rẻ qua Ukraine từ đầu năm nay. Sự kiện này đánh dấu chấm hết cho một kỷ nguyên thống trị của Nga trên thị trường khí đốt châu Âu, đồng thời mở ra một chương mới đầy bất định về an ninh năng lượng của khu vực.
Việc đóng cửa đường ống dẫn khí qua Ukraine, sau khi thỏa thuận quá cảnh 5 năm giữa hai nước hết hạn, đã được Gazprom, tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga, xác nhận. Lý do được đưa ra là phía Ukraine liên tục từ chối gia hạn thỏa thuận trong bối cảnh xung đột vẫn đang tiếp diễn. Dù chỉ chiếm khoảng 5% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của châu Âu, nhưng việc mất đi nguồn cung này, cộng với nhiệt độ mùa đông giảm sâu, đã góp phần đẩy giá khí đốt tăng khoảng 40% kể từ giữa tháng 9/2024. Lượng dự trữ khí đốt cũng đang sụt giảm với tốc độ chóng mặt, xuống còn khoảng 75% công suất, làm dấy lên lo ngại về khả năng đáp ứng nhu cầu sưởi ấm trong mùa đông khắc nghiệt.
Hành động này gây thiệt hại kinh tế cho cả hai bên, với Ukraine mất khoảng 1 tỷ euro phí quá cảnh hàng năm, còn Gazprom thất thu 5 tỷ euro. Tuy nhiên, Nga vẫn còn duy trì xuất khẩu khí đốt sang châu Âu qua đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStream) trên Biển Đen. Đây là một trong số ít các tuyến đường còn lại sau khi các đường ống Yamal - châu Âu và Nord Stream lần lượt bị ngừng hoạt động do lệnh trừng phạt và sự cố rò rỉ. Dự án Nord Stream 2, dù đã hoàn thành, cũng chưa bao giờ đi vào hoạt động do căng thẳng địa chính trị.
Quyết định của Ukraine diễn ra trong bối cảnh châu Âu, đặc biệt là Tây Âu, đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào khí đốt Nga. Ủy ban châu Âu đặt mục tiêu không ràng buộc là chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu khí đốt Nga vào năm 2027. Khối này đã tích cực tìm kiếm các nguồn cung thay thế từ Qatar và Mỹ, khiến Gazprom phải chịu khoản lỗ khổng lồ 7 tỷ USD vào năm 2022.
Mặc dù vậy, một số quốc gia Đông Âu vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn cung của Nga, và việc mất đi nguồn khí đốt giá rẻ này có thể gây ra những hệ lụy kinh tế đáng kể, từ suy thoái, lạm phát đến khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định tác động của việc ngừng cung cấp khí đốt qua Ukraine lên thị trường là không đáng kể và khó có thể lặp lại cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022.
Dù vậy, châu Âu đang đối mặt với một thực tế mới: sự dễ bị tổn thương trước biến động giá khí đốt toàn cầu. Giá khí đốt tăng cao có thể ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình. Tương lai năng lượng của châu Âu vẫn còn chưa rõ ràng, và khu vực này cần tiếp tục nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung và tăng cường khả năng chống chịu để đảm bảo an ninh năng lượng lâu dài.
#chiếntranhngavàukraine
Việc đóng cửa đường ống dẫn khí qua Ukraine, sau khi thỏa thuận quá cảnh 5 năm giữa hai nước hết hạn, đã được Gazprom, tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga, xác nhận. Lý do được đưa ra là phía Ukraine liên tục từ chối gia hạn thỏa thuận trong bối cảnh xung đột vẫn đang tiếp diễn. Dù chỉ chiếm khoảng 5% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của châu Âu, nhưng việc mất đi nguồn cung này, cộng với nhiệt độ mùa đông giảm sâu, đã góp phần đẩy giá khí đốt tăng khoảng 40% kể từ giữa tháng 9/2024. Lượng dự trữ khí đốt cũng đang sụt giảm với tốc độ chóng mặt, xuống còn khoảng 75% công suất, làm dấy lên lo ngại về khả năng đáp ứng nhu cầu sưởi ấm trong mùa đông khắc nghiệt.
Hành động này gây thiệt hại kinh tế cho cả hai bên, với Ukraine mất khoảng 1 tỷ euro phí quá cảnh hàng năm, còn Gazprom thất thu 5 tỷ euro. Tuy nhiên, Nga vẫn còn duy trì xuất khẩu khí đốt sang châu Âu qua đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStream) trên Biển Đen. Đây là một trong số ít các tuyến đường còn lại sau khi các đường ống Yamal - châu Âu và Nord Stream lần lượt bị ngừng hoạt động do lệnh trừng phạt và sự cố rò rỉ. Dự án Nord Stream 2, dù đã hoàn thành, cũng chưa bao giờ đi vào hoạt động do căng thẳng địa chính trị.
Quyết định của Ukraine diễn ra trong bối cảnh châu Âu, đặc biệt là Tây Âu, đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào khí đốt Nga. Ủy ban châu Âu đặt mục tiêu không ràng buộc là chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu khí đốt Nga vào năm 2027. Khối này đã tích cực tìm kiếm các nguồn cung thay thế từ Qatar và Mỹ, khiến Gazprom phải chịu khoản lỗ khổng lồ 7 tỷ USD vào năm 2022.
Mặc dù vậy, một số quốc gia Đông Âu vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn cung của Nga, và việc mất đi nguồn khí đốt giá rẻ này có thể gây ra những hệ lụy kinh tế đáng kể, từ suy thoái, lạm phát đến khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định tác động của việc ngừng cung cấp khí đốt qua Ukraine lên thị trường là không đáng kể và khó có thể lặp lại cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022.
Dù vậy, châu Âu đang đối mặt với một thực tế mới: sự dễ bị tổn thương trước biến động giá khí đốt toàn cầu. Giá khí đốt tăng cao có thể ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình. Tương lai năng lượng của châu Âu vẫn còn chưa rõ ràng, và khu vực này cần tiếp tục nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung và tăng cường khả năng chống chịu để đảm bảo an ninh năng lượng lâu dài.
#chiếntranhngavàukraine
