Khánh Phạm
Writer
Ở Mỹ hiện nay, nhiều bạn trẻ thuộc thế hệ Z đang cảm thấy mất kiên nhẫn với việc học đại học. Họ cho rằng trong thời đại của AI và đặc biệt là với sự hỗ trợ từ ChatGPT, tấm bằng đại học đã mất đi rất nhiều giá trị, đến mức giống như một tờ giấy vô dụng. Một khảo sát của Indeed cho thấy gần một nửa người tìm việc thuộc Gen Z tin rằng AI đã làm giảm giá trị của bằng cấp trong mắt nhà tuyển dụng.
Sự thay đổi này đến từ thực tế là các công ty đang ứng dụng AI vào công việc với tốc độ rất nhanh. Những người trẻ, dù mới tốt nghiệp, cũng phải thích nghi ngay với các công cụ mới nếu không muốn bị bỏ lại phía sau. Thậm chí, nhiều tập đoàn lớn như Microsoft hay Google đã cung cấp các khóa huấn luyện công khai để giúp nhân viên làm quen với AI. Một số nền tảng học trực tuyến cũng ghi nhận số lượng học viên tham gia các khóa về AI và machine learning đã tăng vọt chỉ trong một năm.
Trong khi đó, chi phí học đại học tại Mỹ lại rất cao. Những trường công lập như UC Berkeley có thể thu học phí lên đến 47.000 USD mỗi năm, còn các trường tư thục danh tiếng thì còn cao hơn. Với mức học phí như vậy, không khó hiểu khi nhiều bạn trẻ coi việc học đại học là khoản đầu tư không còn đáng giá. Tệ hơn, hàng triệu người Mỹ đang gánh khoản nợ sinh viên lên tới 1.800 tỷ đô la, và nhiều người phải trả nợ suốt nhiều thập kỷ, thậm chí đến lúc về hưu vẫn chưa xong.
Giữa bối cảnh này, không ít người chọn cách bỏ học để khởi nghiệp. Những câu chuyện thành công như Roy Lee – người bỏ học Đại học Columbia để phát triển công cụ AI gian lận phỏng vấn và gọi vốn thành công hàng triệu đô – đang truyền cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ. Hay như công ty Mercor – nền tảng tuyển dụng dùng AI để đánh giá ứng viên – đã đạt doanh thu hàng chục triệu đô chỉ sau hai năm. Những ví dụ này khiến không ít sinh viên đặt câu hỏi: liệu học đại học có còn là con đường duy nhất để thành công?
Gen Z là thế hệ sinh ra và lớn lên trong môi trường ngập tràn công nghệ. Họ tiếp cận điện thoại thông minh, mạng xã hội và internet từ nhỏ. Vì thế, việc tiếp cận và sử dụng AI với họ dễ dàng hơn rất nhiều so với các thế hệ trước. Không ít người trong số họ tự học kỹ năng AI, coding, tự khởi nghiệp hoặc tham gia các dự án mà không cần phải đi qua cánh cổng đại học.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là giáo dục đại học sẽ hoàn toàn bị thay thế. Một số lĩnh vực như y tế, kỹ thuật, nghiên cứu vẫn đòi hỏi nền tảng kiến thức chuyên sâu và bằng cấp chính quy. Nhưng nhìn chung, yêu cầu bằng cấp ở Mỹ đang dần nới lỏng. Các vị trí như quản lý dự án, tiếp thị, hoặc chăm sóc khách hàng, trước đây cần bằng cử nhân, giờ đây đã linh hoạt hơn nhiều.
Dù vậy, nếu nhìn sang Trung Quốc, câu chuyện lại khác. Tại đây, bằng cấp vẫn đóng vai trò quan trọng trong tuyển dụng. Nhiều vị trí yêu cầu bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ, đặc biệt là trong lĩnh vực AI và công nghệ. Số lượng sinh viên tốt nghiệp các ngành như kỹ thuật phần mềm, điện tử, AI tăng mạnh, cho thấy thị trường Trung Quốc vẫn đánh giá cao học vấn truyền thống. Các công ty tại đây đang đẩy mạnh tuyển dụng nhân tài cao cấp, và bằng cấp là một trong những yếu tố hàng đầu để sàng lọc ứng viên.
Tóm lại, sự phát triển của AI đang làm thay đổi cách người trẻ nghĩ về giáo dục đại học, đặc biệt là ở Mỹ. Gen Z không còn coi bằng cấp là điều kiện tiên quyết để thành công, mà quan trọng hơn là khả năng thích nghi, học hỏi nhanh và biết sử dụng công nghệ mới. Trong khi đó, ở các nước như Trung Quốc, học vấn chính quy vẫn giữ vai trò then chốt trong thị trường việc làm, nhất là ở những ngành có hàm lượng kỹ thuật cao. (NY Post)
Sự thay đổi này đến từ thực tế là các công ty đang ứng dụng AI vào công việc với tốc độ rất nhanh. Những người trẻ, dù mới tốt nghiệp, cũng phải thích nghi ngay với các công cụ mới nếu không muốn bị bỏ lại phía sau. Thậm chí, nhiều tập đoàn lớn như Microsoft hay Google đã cung cấp các khóa huấn luyện công khai để giúp nhân viên làm quen với AI. Một số nền tảng học trực tuyến cũng ghi nhận số lượng học viên tham gia các khóa về AI và machine learning đã tăng vọt chỉ trong một năm.
Trong khi đó, chi phí học đại học tại Mỹ lại rất cao. Những trường công lập như UC Berkeley có thể thu học phí lên đến 47.000 USD mỗi năm, còn các trường tư thục danh tiếng thì còn cao hơn. Với mức học phí như vậy, không khó hiểu khi nhiều bạn trẻ coi việc học đại học là khoản đầu tư không còn đáng giá. Tệ hơn, hàng triệu người Mỹ đang gánh khoản nợ sinh viên lên tới 1.800 tỷ đô la, và nhiều người phải trả nợ suốt nhiều thập kỷ, thậm chí đến lúc về hưu vẫn chưa xong.
Giữa bối cảnh này, không ít người chọn cách bỏ học để khởi nghiệp. Những câu chuyện thành công như Roy Lee – người bỏ học Đại học Columbia để phát triển công cụ AI gian lận phỏng vấn và gọi vốn thành công hàng triệu đô – đang truyền cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ. Hay như công ty Mercor – nền tảng tuyển dụng dùng AI để đánh giá ứng viên – đã đạt doanh thu hàng chục triệu đô chỉ sau hai năm. Những ví dụ này khiến không ít sinh viên đặt câu hỏi: liệu học đại học có còn là con đường duy nhất để thành công?
Gen Z là thế hệ sinh ra và lớn lên trong môi trường ngập tràn công nghệ. Họ tiếp cận điện thoại thông minh, mạng xã hội và internet từ nhỏ. Vì thế, việc tiếp cận và sử dụng AI với họ dễ dàng hơn rất nhiều so với các thế hệ trước. Không ít người trong số họ tự học kỹ năng AI, coding, tự khởi nghiệp hoặc tham gia các dự án mà không cần phải đi qua cánh cổng đại học.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là giáo dục đại học sẽ hoàn toàn bị thay thế. Một số lĩnh vực như y tế, kỹ thuật, nghiên cứu vẫn đòi hỏi nền tảng kiến thức chuyên sâu và bằng cấp chính quy. Nhưng nhìn chung, yêu cầu bằng cấp ở Mỹ đang dần nới lỏng. Các vị trí như quản lý dự án, tiếp thị, hoặc chăm sóc khách hàng, trước đây cần bằng cử nhân, giờ đây đã linh hoạt hơn nhiều.
Dù vậy, nếu nhìn sang Trung Quốc, câu chuyện lại khác. Tại đây, bằng cấp vẫn đóng vai trò quan trọng trong tuyển dụng. Nhiều vị trí yêu cầu bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ, đặc biệt là trong lĩnh vực AI và công nghệ. Số lượng sinh viên tốt nghiệp các ngành như kỹ thuật phần mềm, điện tử, AI tăng mạnh, cho thấy thị trường Trung Quốc vẫn đánh giá cao học vấn truyền thống. Các công ty tại đây đang đẩy mạnh tuyển dụng nhân tài cao cấp, và bằng cấp là một trong những yếu tố hàng đầu để sàng lọc ứng viên.
Tóm lại, sự phát triển của AI đang làm thay đổi cách người trẻ nghĩ về giáo dục đại học, đặc biệt là ở Mỹ. Gen Z không còn coi bằng cấp là điều kiện tiên quyết để thành công, mà quan trọng hơn là khả năng thích nghi, học hỏi nhanh và biết sử dụng công nghệ mới. Trong khi đó, ở các nước như Trung Quốc, học vấn chính quy vẫn giữ vai trò then chốt trong thị trường việc làm, nhất là ở những ngành có hàm lượng kỹ thuật cao. (NY Post)
