Linh Pham
Intern Writer
Từ tháng 7/2026, Hà Nội sẽ chính thức cấm toàn bộ xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1, theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ. Đây là một phần trong lộ trình nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tiến tới hình thành vùng phát thải thấp toàn thành phố vào năm 2030.
Theo Chỉ thị 20 ban hành ngày 12/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Hà Nội chủ động triển khai các giải pháp để người dân và doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu sạch, đảm bảo đến thời điểm quy định không còn xe máy chạy xăng dầu hoạt động trong khu vực trung tâm. Lộ trình này không dừng lại ở xe máy. Từ đầu năm 2028, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng sẽ bị hạn chế tại hai khu vực Vành đai 1 và Vành đai 2, và đến năm 2030, các biện pháp tương tự sẽ được áp dụng trên toàn bộ khu vực Vành đai 3 đối với tất cả phương tiện cá nhân chạy bằng xăng, dầu.
Trước mắt, thành phố sẽ xây dựng và công bố Đề án vùng phát thải thấp trong quý III năm 2025. Hà Nội cũng được giao nhiệm vụ phát triển mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức, bao phủ các trục đường chính và khu vực đông dân cư, đồng thời tăng tốc mở rộng hệ thống trạm sạc, dịch vụ cho xe năng lượng sạch cũng như các phương tiện công cộng như xe buýt điện và tàu điện.
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp phương tiện sạch cũng sẽ được triển khai, đi kèm với việc tăng các loại phí đối với xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch như lệ phí trước bạ, phí đăng ký, cấp biển số và chi phí trông giữ xe trong khu vực trung tâm. Ngoài ra, từ quý IV/2025, Hà Nội sẽ bắt đầu thí điểm cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần tại các nhà hàng, khách sạn và quán ăn trong khu vực Vành đai 1.
Trước đó, vào tháng 12/2024, Hội đồng Nhân dân thành phố đã thông qua nghị quyết thiết lập vùng phát thải thấp, có hiệu lực từ đầu năm 2025. Trong giai đoạn 2025–2030, thành phố sẽ triển khai thí điểm tại quận Hoàn Kiếm và Ba Đình, đồng thời khuyến khích nhân rộng mô hình ra các khu vực khác. Sau năm 2031, vùng phát thải thấp sẽ được áp dụng bắt buộc tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao.
Bên cạnh các giải pháp về phương tiện giao thông, Chỉ thị của Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến việc tăng cường kiểm soát ô nhiễm và xử lý nghiêm những vi phạm kéo dài. Mục tiêu là tạo ra sự thay đổi căn bản trong công tác bảo vệ môi trường, nhất là tại các đô thị lớn, khu công nghiệp, làng nghề và lưu vực sông. Bộ Công an được giao chủ trì điều tra các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật môi trường, đặc biệt chú trọng đến hành vi thiếu trách nhiệm, tham nhũng, trục lợi hay gây rối trật tự xã hội.
Các bộ, ngành và địa phương cũng phải chủ động đề xuất các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại, nhằm ứng phó hiệu quả với các thách thức môi trường cấp bách. Việc sửa đổi Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường sẽ theo hướng tăng mức xử phạt, mở rộng thẩm quyền xử lý, đồng thời bổ sung các biện pháp cưỡng chế như cắt điện, nước hoặc hạ mức xếp hạng tín dụng đối với các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Chính phủ cũng yêu cầu hoàn thiện nhanh chóng hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục tại các khu vực có nguồn thải lớn. Dữ liệu quan trắc sẽ được tích hợp về địa phương và đưa vào Cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia, hướng tới kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia. Danh sách các cơ sở buộc phải lắp thiết bị quan trắc sẽ được công khai rõ ràng.
Về mặt tài chính, Bộ Tài chính được giao nghiên cứu bổ sung quy định thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải từ phương tiện giao thông, đồng thời đề xuất chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp và cá nhân đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải, giao thông xanh và sử dụng năng lượng sạch. Chính phủ cũng khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong công tác giám sát, cảnh báo và xử lý vi phạm môi trường, mở rộng hợp tác công – tư trong các lĩnh vực như xử lý rác thải, nước thải và phát triển giao thông công cộng không phát thải.
Đây được xem là bước đi mang tính chiến lược và quyết liệt nhằm cải thiện chất lượng môi trường sống, nâng cao sức khỏe cộng đồng và hướng tới phát triển đô thị bền vững tại thủ đô Hà Nội.
Theo Chỉ thị 20 ban hành ngày 12/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Hà Nội chủ động triển khai các giải pháp để người dân và doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu sạch, đảm bảo đến thời điểm quy định không còn xe máy chạy xăng dầu hoạt động trong khu vực trung tâm. Lộ trình này không dừng lại ở xe máy. Từ đầu năm 2028, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng sẽ bị hạn chế tại hai khu vực Vành đai 1 và Vành đai 2, và đến năm 2030, các biện pháp tương tự sẽ được áp dụng trên toàn bộ khu vực Vành đai 3 đối với tất cả phương tiện cá nhân chạy bằng xăng, dầu.
Trước mắt, thành phố sẽ xây dựng và công bố Đề án vùng phát thải thấp trong quý III năm 2025. Hà Nội cũng được giao nhiệm vụ phát triển mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức, bao phủ các trục đường chính và khu vực đông dân cư, đồng thời tăng tốc mở rộng hệ thống trạm sạc, dịch vụ cho xe năng lượng sạch cũng như các phương tiện công cộng như xe buýt điện và tàu điện.
Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp phương tiện sạch cũng sẽ được triển khai, đi kèm với việc tăng các loại phí đối với xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch như lệ phí trước bạ, phí đăng ký, cấp biển số và chi phí trông giữ xe trong khu vực trung tâm. Ngoài ra, từ quý IV/2025, Hà Nội sẽ bắt đầu thí điểm cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần tại các nhà hàng, khách sạn và quán ăn trong khu vực Vành đai 1.
Trước đó, vào tháng 12/2024, Hội đồng Nhân dân thành phố đã thông qua nghị quyết thiết lập vùng phát thải thấp, có hiệu lực từ đầu năm 2025. Trong giai đoạn 2025–2030, thành phố sẽ triển khai thí điểm tại quận Hoàn Kiếm và Ba Đình, đồng thời khuyến khích nhân rộng mô hình ra các khu vực khác. Sau năm 2031, vùng phát thải thấp sẽ được áp dụng bắt buộc tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao.
Bên cạnh các giải pháp về phương tiện giao thông, Chỉ thị của Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến việc tăng cường kiểm soát ô nhiễm và xử lý nghiêm những vi phạm kéo dài. Mục tiêu là tạo ra sự thay đổi căn bản trong công tác bảo vệ môi trường, nhất là tại các đô thị lớn, khu công nghiệp, làng nghề và lưu vực sông. Bộ Công an được giao chủ trì điều tra các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật môi trường, đặc biệt chú trọng đến hành vi thiếu trách nhiệm, tham nhũng, trục lợi hay gây rối trật tự xã hội.
Các bộ, ngành và địa phương cũng phải chủ động đề xuất các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại, nhằm ứng phó hiệu quả với các thách thức môi trường cấp bách. Việc sửa đổi Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường sẽ theo hướng tăng mức xử phạt, mở rộng thẩm quyền xử lý, đồng thời bổ sung các biện pháp cưỡng chế như cắt điện, nước hoặc hạ mức xếp hạng tín dụng đối với các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Chính phủ cũng yêu cầu hoàn thiện nhanh chóng hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục tại các khu vực có nguồn thải lớn. Dữ liệu quan trắc sẽ được tích hợp về địa phương và đưa vào Cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia, hướng tới kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia. Danh sách các cơ sở buộc phải lắp thiết bị quan trắc sẽ được công khai rõ ràng.
Về mặt tài chính, Bộ Tài chính được giao nghiên cứu bổ sung quy định thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải từ phương tiện giao thông, đồng thời đề xuất chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp và cá nhân đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải, giao thông xanh và sử dụng năng lượng sạch. Chính phủ cũng khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong công tác giám sát, cảnh báo và xử lý vi phạm môi trường, mở rộng hợp tác công – tư trong các lĩnh vực như xử lý rác thải, nước thải và phát triển giao thông công cộng không phát thải.
Đây được xem là bước đi mang tính chiến lược và quyết liệt nhằm cải thiện chất lượng môi trường sống, nâng cao sức khỏe cộng đồng và hướng tới phát triển đô thị bền vững tại thủ đô Hà Nội.
