Con voi còi
Writer
Một số tuyến đường cao tốc lâu năm tại Trung Quốc bắt đầu dừng thu phí sau khi hết thời hạn hoàn vốn, làm dấy lên tranh luận liệu “kỷ nguyên đường cao tốc miễn phí” có đang đến gần trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Tại tỉnh Hồ Nam, đường cao tốc Changyong, tuyến kết nối trung tâm thành phố Trường Sa với sân bay quốc tế Hoàng Hoa, đã chính thức ngừng thu phí từ 0 giờ ngày 2 tháng 11, sau gần 31 năm hoạt động. Theo nhà chức trách, tuyến dài 27 km này sẽ được vận hành theo cơ chế “tỷ lệ bằng không” – nghĩa là các phương tiện vẫn đi qua trạm thu phí nhưng không phải trả tiền.
Đây là đường cao tốc đầu tiên của Hồ Nam và cũng là tuyến đầu tiên trong tỉnh trở thành miễn phí vĩnh viễn. Chính quyền cho biết quyết định được đưa ra theo quy định quốc gia giới hạn thời gian thu phí tối đa là 30 năm đối với các dự án vay vốn hoàn trả.
Trung Quốc đã phát triển mạng lưới đường cao tốc nhanh nhất thế giới kể từ thập niên 1990, với tổng chiều dài hơn 190.000 km tính đến cuối năm 2024. Nhiều tuyến trong số đó, được xây dựng theo mô hình “vay vốn – thu phí hoàn vốn”, nay đang dần hết hạn thu phí.
Tại Tứ Xuyên, cao tốc Lối ra Bắc Thành Đô và cao tốc Thành Miên (Chengmian) cũng sẽ dừng thu phí trong năm 2025. Ở Hồ Bắc, cao tốc sân bay Thiên Hà Vũ Hán – dài gần 18 km – đã được thông báo miễn phí từ tháng 6. Một số tuyến lâu đời khác, như Quảng Châu–Phật Sơn hay Thiên Tân–Cang, cũng đã chấm dứt thu phí trong các năm gần đây.
Tuy nhiên, việc mở cửa miễn phí không đồng nghĩa với hết thách thức. Các chuyên gia cho biết lưu lượng giao thông tăng mạnh trên các tuyến vừa miễn phí đã gây ra tình trạng tắc nghẽn và đặt ra câu hỏi về chi phí bảo trì dài hạn.
Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc đang soạn thảo bản sửa đổi “Quy định quản lý đường thu phí”, dự kiến công bố trong năm nay, nhằm xác định rõ cơ chế kéo dài hoặc chấm dứt thu phí khi dự án hết hạn.
Dù còn nhiều tranh luận, việc hàng loạt tuyến đường cao tốc chấm dứt thu phí được xem là bước ngoặt mang tính biểu tượng, phản ánh một giai đoạn mới trong quá trình phát triển hạ tầng của Trung Quốc, nơi “những con đường từng vay vốn” giờ đang dần trở thành tài sản chung của người dân.
Tại tỉnh Hồ Nam, đường cao tốc Changyong, tuyến kết nối trung tâm thành phố Trường Sa với sân bay quốc tế Hoàng Hoa, đã chính thức ngừng thu phí từ 0 giờ ngày 2 tháng 11, sau gần 31 năm hoạt động. Theo nhà chức trách, tuyến dài 27 km này sẽ được vận hành theo cơ chế “tỷ lệ bằng không” – nghĩa là các phương tiện vẫn đi qua trạm thu phí nhưng không phải trả tiền.
Đây là đường cao tốc đầu tiên của Hồ Nam và cũng là tuyến đầu tiên trong tỉnh trở thành miễn phí vĩnh viễn. Chính quyền cho biết quyết định được đưa ra theo quy định quốc gia giới hạn thời gian thu phí tối đa là 30 năm đối với các dự án vay vốn hoàn trả.
Trung Quốc đã phát triển mạng lưới đường cao tốc nhanh nhất thế giới kể từ thập niên 1990, với tổng chiều dài hơn 190.000 km tính đến cuối năm 2024. Nhiều tuyến trong số đó, được xây dựng theo mô hình “vay vốn – thu phí hoàn vốn”, nay đang dần hết hạn thu phí.
Tại Tứ Xuyên, cao tốc Lối ra Bắc Thành Đô và cao tốc Thành Miên (Chengmian) cũng sẽ dừng thu phí trong năm 2025. Ở Hồ Bắc, cao tốc sân bay Thiên Hà Vũ Hán – dài gần 18 km – đã được thông báo miễn phí từ tháng 6. Một số tuyến lâu đời khác, như Quảng Châu–Phật Sơn hay Thiên Tân–Cang, cũng đã chấm dứt thu phí trong các năm gần đây.
Tuy nhiên, việc mở cửa miễn phí không đồng nghĩa với hết thách thức. Các chuyên gia cho biết lưu lượng giao thông tăng mạnh trên các tuyến vừa miễn phí đã gây ra tình trạng tắc nghẽn và đặt ra câu hỏi về chi phí bảo trì dài hạn.
Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc đang soạn thảo bản sửa đổi “Quy định quản lý đường thu phí”, dự kiến công bố trong năm nay, nhằm xác định rõ cơ chế kéo dài hoặc chấm dứt thu phí khi dự án hết hạn.
Dù còn nhiều tranh luận, việc hàng loạt tuyến đường cao tốc chấm dứt thu phí được xem là bước ngoặt mang tính biểu tượng, phản ánh một giai đoạn mới trong quá trình phát triển hạ tầng của Trung Quốc, nơi “những con đường từng vay vốn” giờ đang dần trở thành tài sản chung của người dân.
