Các tiêu chuẩn HDMI hiện là một mớ hỗn độn. HDMI 2.1 chắc chắn là một mớ hỗn độn điển hình, với sự hỗ trợ lộn xộn giữa các nhà sản xuất TV và các nhà sản xuất cáp. Điều đó khiến việc chơi game 120Hz trên PlayStation 5 hay Xbox Series X trở thành 1 trải nghiệm gò bó bi thảm.
Mới đây, HDMI Forum vừa xác nhận thêm 1 thông số kỹ thuật HDMI mới, có tên là HDMI 2.1a, và sẽ xuất hiện chính thức tại CES 2022. Đáng tiếc, tiêu chuẩn này lại đang khiến mọi thứ phức tạp hơn. Vậy HDMI 2.1a có điều gì mới?
Hãy bắt đầu với những điều tốt đẹp: HDMI 2.1a là một bản cập nhật sắp tới cho HDMI 2.1 bổ sung một tính năng mới: Source-Based Tone Mapping hay SBTM. SBTM là tính năng HDR mới, giúp giảm tải một số ánh xạ sắc thái HDR (HDR tone mapping) đến nguồn nội dung (như máy tính hoặc hộp giải mã tín hiệu set-top box) cùng với ánh xạ sắc thái mà TV hoặc màn hình của bạn đang thực hiện.
SBTM không phải là 1 tiêu chuẩn HDR mới và không nhằm mục đích thay thế HDR10 hoặc Dolby Vision. Thay vào đó, nó có nhiệm vụ giúp các thiết lập HDR hiện tại hoạt động tốt hơn bằng cách cho phép nguồn nội dung tối ưu hóa tốt hơn cho nội dung mà nó truyền đến màn hình hoặc loại bỏ sự cần thiết của việc yêu cầu người dùng hiệu chỉnh màn hình thủ công cho HDR bằng cách yêu cầu thiết bị nguồn định cấu hình nội dung cho màn hình cụ thể. Các trường hợp sử dụng khác có thể là khi có sự kết hợp của nhiều loại nội dung, chẳng hạn như streamer (vốn là những người có thể chơi game HDR cùng với 1 cửa sổ văn bản đen trắng) có thể hiển thị từng vùng nội dung.
HDMI Forum lưu ý những nhà sản xuất TV, set-top box hay công ty gaming đều có thể hỗ trợ thêm công nghệ mới thông qua các bản cập nhật firmware cho HDMI 2.1a và khả năng ánh xạ sắc thái dựa trên nguồn phát sẽ “tùy thuộc vào thiết kế của họ”. Tuy nhiên, với quỹ đạo thông thường của các bản cập nhật thông số cấu hình TV, có vẻ như, trong phần lớn các trường hợp, người dùng sẽ khó có thể có được các tính năng mới cho đến khi họ mua 1 chiếc TV mới hỗ trợ HDMI 2.1a ngay khi xuất xưởng. Dĩ nhiên, ở thời điểm hiện tại, chưa có sản phẩm nào hỗ trợ tiêu chuẩn mới này bởi nó chưa được công bố đầy đủ.
Và giờ là tin tức xấu: tương tự như mọi tính năng HDMI 2.1 độc đáo khác, bao gồm cả khả năng biến đổi tần số quét, kết nối độ trễ thấp tự động cũng như băng thông cần thiết để cung cấp những thứ như độ phân giải 10K hoặc tần số quét 120Hz, SBTM sẽ là 1 tính năng tùy chọn mà các nhà sản xuất có thể chọn hỗ trợ hay không. Nói tóm lại, đó không phải là thứ nhất thiết mà họ cần phải hỗ trợ.
Đó là do HDMI Forum và HDMI Licensing Administrator (2 tổ chức lần lượt có nhiệm vụ xác định và cấp phép các tiêu chuẩn HDMI) áp dụng phương pháp các tiêu chuẩn sẽ trở thành một bộ chứa mọi tiêu chuẩn trước đó. Theo HDMI Licensing Administrator, sau khi HDMI 2.1 ra mắt thì không còn tiêu chuẩn HDMI 2.0 nữa, thế nên, mọi cổng HDMI 2.0 mới đều sẽ được gộp chung vào nhãn hiệu HDMI 2.1, dù rằng nó không sử dụng bất kỳ tính năng mới nào có trong tiêu chuẩn HDMI 2.1.
HDMI 2.1a cũng sẽ hoạt động theo cách tương tự: khi tiêu chuẩn được phát hành, theo những quy tắc của HDMI Licensing Administrator, về mặt lý thuyết, mọi cổng mới sẽ được gắn nhãn HDMI 2.1a, nhưng chúng không nhất thiết phải cung cấp SBTM hoặc bất kỳ tính năng nào có trong HDMI 2.1. HDMI Forum lập luận rằng đây luôn là cách các tiêu chuẩn của họ hoạt động và những tính năng tùy chọn cho phép mọi nhà sản xuất linh hoạt đối với những chức năng mà họ cung cấp. Chẳng hạn, một thiết lập cấp thấp không cần đến những cổng hỗ trợ chơi game 8K 120Hz VRR. Và tổ chức này cho biết, các công ty bắt buộc phải liệt kê những tính năng mà phần cứng của họ hỗ trợ để khách hàng hiểu rõ khả năng phần cứng trên thiết bị, tránh những hiểu lầm về các mong đợi con số.
Tuy nhiên, lập luận đó không thực sự phù hợp. Các tiêu chuẩn được sinh ra nhằm mục đích phân biệt những chuẩn hóa trên mọi thiết bị một cách dễ dàng. Nếu người dùng phải xem kỹ bảng thông số kỹ thuật để tìm hiểu xem tính năng tần số quét cụ thể muốn có được liệu có hỗ trợ trên TV mới hay không, vậy thì tại sao mọi người lại phải bận tâm đến các nhãn hiệu HDMI 2.x?
Tuy vậy, mọi thứ đã trở nên tốt đẹp hơn. Thông tin từ TFTCentral còn lưu ý rằng hầu hết các nhà sản xuất không tuân theo những khuyến nghị cấp phép HDMI đối với việc ghi nhãn cổng. Ít nhất ở hiện tại, phần lớn công ty TV vẫn liệt kê các cổng HDMI 2.0 là “HDMI 2.0” và dành riêng nhãn HDMI 2.1 cho những cổng thực sự hỗ trợ các tính năng mới. Nhưng vấn đề quan trọng là theo các quy tắc của tổ chức cấp phép tiêu chuẩn, các công ty không được phép làm điều này. Và về mặt kỹ thuật, không nên gắn nhãn theo cách này, dù rằng nó hữu ích hơn cho khách hàng. Điều này đồng nghĩa rằng, không loại trừ trường hợp các công ty ít cẩn trọng hơn (hoặc đơn giản là “đánh lận con đen” hơn) có thể bắt đầu tung ra thị trường những cổng HDMI 2.1 “giả mạo”, vốn không thực sự cung cấp bất kỳ tính năng HDMI 2.1 hoặc 2.1a nào.
Điều đó khiến tiêu chuẩn HDMI 2.1a sắp tới và tính năng SBTM mới sẽ trở nên giống với HDMI 2.1 cũng như bộ tính năng của nó: 1 tính năng mới hữu ích, tiềm năng, có thể làm cho nội dung bạn xem và phát đẹp hơn, nhưng đều đó có thể sẽ buộc người dùng phải mua phần cứng và cáp mới. Thậm chí, những thiết bị mới còn chẳng thể hỗ trợ các tính năng mới dù được tuyên bố là có cổng “HDMI 2.1a”. Thế nên, như mọi khi, cách duy nhất để đảm bảo rằng bạn sẽ nhận được các tính năng HDMI mà bạn muốn đó chính là đọc thật kỹ mọi thông số kỹ thuật mà TV hỗ trợ.
Nguồn: The Verge
Hãy bắt đầu với những điều tốt đẹp: HDMI 2.1a là một bản cập nhật sắp tới cho HDMI 2.1 bổ sung một tính năng mới: Source-Based Tone Mapping hay SBTM. SBTM là tính năng HDR mới, giúp giảm tải một số ánh xạ sắc thái HDR (HDR tone mapping) đến nguồn nội dung (như máy tính hoặc hộp giải mã tín hiệu set-top box) cùng với ánh xạ sắc thái mà TV hoặc màn hình của bạn đang thực hiện.
SBTM không phải là 1 tiêu chuẩn HDR mới và không nhằm mục đích thay thế HDR10 hoặc Dolby Vision. Thay vào đó, nó có nhiệm vụ giúp các thiết lập HDR hiện tại hoạt động tốt hơn bằng cách cho phép nguồn nội dung tối ưu hóa tốt hơn cho nội dung mà nó truyền đến màn hình hoặc loại bỏ sự cần thiết của việc yêu cầu người dùng hiệu chỉnh màn hình thủ công cho HDR bằng cách yêu cầu thiết bị nguồn định cấu hình nội dung cho màn hình cụ thể. Các trường hợp sử dụng khác có thể là khi có sự kết hợp của nhiều loại nội dung, chẳng hạn như streamer (vốn là những người có thể chơi game HDR cùng với 1 cửa sổ văn bản đen trắng) có thể hiển thị từng vùng nội dung.
HDMI Forum lưu ý những nhà sản xuất TV, set-top box hay công ty gaming đều có thể hỗ trợ thêm công nghệ mới thông qua các bản cập nhật firmware cho HDMI 2.1a và khả năng ánh xạ sắc thái dựa trên nguồn phát sẽ “tùy thuộc vào thiết kế của họ”. Tuy nhiên, với quỹ đạo thông thường của các bản cập nhật thông số cấu hình TV, có vẻ như, trong phần lớn các trường hợp, người dùng sẽ khó có thể có được các tính năng mới cho đến khi họ mua 1 chiếc TV mới hỗ trợ HDMI 2.1a ngay khi xuất xưởng. Dĩ nhiên, ở thời điểm hiện tại, chưa có sản phẩm nào hỗ trợ tiêu chuẩn mới này bởi nó chưa được công bố đầy đủ.
Đó là do HDMI Forum và HDMI Licensing Administrator (2 tổ chức lần lượt có nhiệm vụ xác định và cấp phép các tiêu chuẩn HDMI) áp dụng phương pháp các tiêu chuẩn sẽ trở thành một bộ chứa mọi tiêu chuẩn trước đó. Theo HDMI Licensing Administrator, sau khi HDMI 2.1 ra mắt thì không còn tiêu chuẩn HDMI 2.0 nữa, thế nên, mọi cổng HDMI 2.0 mới đều sẽ được gộp chung vào nhãn hiệu HDMI 2.1, dù rằng nó không sử dụng bất kỳ tính năng mới nào có trong tiêu chuẩn HDMI 2.1.
HDMI 2.1a cũng sẽ hoạt động theo cách tương tự: khi tiêu chuẩn được phát hành, theo những quy tắc của HDMI Licensing Administrator, về mặt lý thuyết, mọi cổng mới sẽ được gắn nhãn HDMI 2.1a, nhưng chúng không nhất thiết phải cung cấp SBTM hoặc bất kỳ tính năng nào có trong HDMI 2.1. HDMI Forum lập luận rằng đây luôn là cách các tiêu chuẩn của họ hoạt động và những tính năng tùy chọn cho phép mọi nhà sản xuất linh hoạt đối với những chức năng mà họ cung cấp. Chẳng hạn, một thiết lập cấp thấp không cần đến những cổng hỗ trợ chơi game 8K 120Hz VRR. Và tổ chức này cho biết, các công ty bắt buộc phải liệt kê những tính năng mà phần cứng của họ hỗ trợ để khách hàng hiểu rõ khả năng phần cứng trên thiết bị, tránh những hiểu lầm về các mong đợi con số.
Tuy nhiên, lập luận đó không thực sự phù hợp. Các tiêu chuẩn được sinh ra nhằm mục đích phân biệt những chuẩn hóa trên mọi thiết bị một cách dễ dàng. Nếu người dùng phải xem kỹ bảng thông số kỹ thuật để tìm hiểu xem tính năng tần số quét cụ thể muốn có được liệu có hỗ trợ trên TV mới hay không, vậy thì tại sao mọi người lại phải bận tâm đến các nhãn hiệu HDMI 2.x?
Tuy vậy, mọi thứ đã trở nên tốt đẹp hơn. Thông tin từ TFTCentral còn lưu ý rằng hầu hết các nhà sản xuất không tuân theo những khuyến nghị cấp phép HDMI đối với việc ghi nhãn cổng. Ít nhất ở hiện tại, phần lớn công ty TV vẫn liệt kê các cổng HDMI 2.0 là “HDMI 2.0” và dành riêng nhãn HDMI 2.1 cho những cổng thực sự hỗ trợ các tính năng mới. Nhưng vấn đề quan trọng là theo các quy tắc của tổ chức cấp phép tiêu chuẩn, các công ty không được phép làm điều này. Và về mặt kỹ thuật, không nên gắn nhãn theo cách này, dù rằng nó hữu ích hơn cho khách hàng. Điều này đồng nghĩa rằng, không loại trừ trường hợp các công ty ít cẩn trọng hơn (hoặc đơn giản là “đánh lận con đen” hơn) có thể bắt đầu tung ra thị trường những cổng HDMI 2.1 “giả mạo”, vốn không thực sự cung cấp bất kỳ tính năng HDMI 2.1 hoặc 2.1a nào.
Điều đó khiến tiêu chuẩn HDMI 2.1a sắp tới và tính năng SBTM mới sẽ trở nên giống với HDMI 2.1 cũng như bộ tính năng của nó: 1 tính năng mới hữu ích, tiềm năng, có thể làm cho nội dung bạn xem và phát đẹp hơn, nhưng đều đó có thể sẽ buộc người dùng phải mua phần cứng và cáp mới. Thậm chí, những thiết bị mới còn chẳng thể hỗ trợ các tính năng mới dù được tuyên bố là có cổng “HDMI 2.1a”. Thế nên, như mọi khi, cách duy nhất để đảm bảo rằng bạn sẽ nhận được các tính năng HDMI mà bạn muốn đó chính là đọc thật kỹ mọi thông số kỹ thuật mà TV hỗ trợ.
Nguồn: The Verge
