Dũng Đỗ
Writer
Lương Văn Phong, nhà sáng lập 40 tuổi của startup AI DeepSeek, người được ví như biểu tượng mới của trí tuệ nhân tạo Trung Quốc, đã đưa quê hương hẻo lánh của mình trở thành điểm đến du lịch và truyền cảm hứng cho cả một thế hệ trẻ về nghị lực vươn lên.
Từ làng quê nghèo đến "người hùng" AI của Trung Quốc
Cách đây không lâu, Mililing – một làng quê yên ả thuộc thị trấn Tầm Ba, thành phố Ngô Xuyên, tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) – vẫn là một cái tên xa lạ. Nhưng từ đầu năm nay, ngôi làng nhỏ bé này bỗng chốc trở thành một điểm đến thu hút hàng trăm lượt khách du lịch mỗi ngày. Họ tìm đến đây để tận mắt chứng kiến nơi chôn nhau cắt rốn của một người đàn ông 40 tuổi: Lương Văn Phong, nhà sáng lập của startup Trí tuệ Nhân tạo (AI) DeepSeek, một nhân vật đang được xem như biểu tượng mới của ngành công nghệ AI Trung Quốc.
Lương Văn Phong đã trở thành "ngôi sao" trong giới trí tuệ nhân tạo AI tại Trung Quốc sau thành công của DeepSeek
Người dân trong làng, phần lớn mang họ Lương, đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội, mở các quầy hàng gần ngôi nhà cũ của ông để bán một loại nước mía đặc biệt mang tên “Trạng nguyên”. Cái tên này như một cách để vinh danh tinh thần hiếu học và trí tuệ xuất chúng của Lương Văn Phong – chàng học trò nghèo chăm chỉ đã nỗ lực vươn lên từ một vùng quê hẻo lánh, giống như những bậc trạng nguyên trong lịch sử Trung Hoa.
Một quán nước mía cho du khách tới thăm quê hương của Lương Văn Phong tại làng Mililing ở Quảng Đông (Trung Quốc)
Hành trình từ "thần đồng toán học" đến "ông trùm" quỹ đầu tư và AI
Theo SCMP, Lương Văn Phong sinh năm 1985, vào thời điểm Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi cái bóng của nền kinh tế bao cấp. Ông là con trai của một giáo viên tiểu học. Ngay từ nhỏ, Lương Văn Phong đã bộc lộ tư chất thông minh và niềm đam mê đặc biệt với các môn khoa học tự nhiên.
Năm 2002, ở tuổi 17, Lương Văn Phong đã đạt điểm số cao nhất trong kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia tại khu vực Trạm Giang – một thành tích đáng nể trong hệ thống giáo dục vốn nổi tiếng khắt khe của Trung Quốc, đặc biệt ở các môn Toán và Vật lý. Chính thành tích xuất sắc này đã giúp ông được nhận vào Đại học Chiết Giang, một trong những ngôi trường danh tiếng hàng đầu Trung Quốc và là nơi từng đào tạo ra nhiều tỷ phú công nghệ cho đất nước này.
Năm 2007, Lương Văn Phong tiếp tục theo học chương trình cao học ngành Thị giác Máy tính (Computer Vision). Đến năm 2010, ông hoàn thành xuất sắc luận văn của mình về các thuật toán theo dõi đối tượng bằng camera, một công trình nghiên cứu đã đặt những viên gạch nền móng đầu tiên cho hành trình chinh phục lĩnh vực AI sau này của ông.
Bỏ qua những cơ hội làm việc với mức lương cao ngất ngưởng ở các công ty công nghệ lớn sau khi tốt nghiệp, Lương Văn Phong đã chọn con đường khởi nghiệp đầy thử thách. Năm 2015, ông cùng với người bạn học của mình là Từ Cận (Xu Jin) đồng sáng lập công ty đầu tư định lượng High-Flyer. Công ty này chuyên sử dụng các thuật toán phức tạp để thực hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán. High-Flyer nhanh chóng gặt hái thành công và trở thành một trong bốn quỹ đầu tư hàng đầu tại Trung Quốc, quản lý khối tài sản lên đến hơn 100 tỷ nhân dân tệ.
Dù thành công trong lĩnh vực tài chính, niềm đam mê với AI vẫn luôn cháy bỏng trong Lương Văn Phong. Năm 2019, ông quyết định thành lập một phòng thí nghiệm AI riêng. Chỉ vài tháng sau khi OpenAI của Mỹ gây chấn động toàn cầu với sự ra mắt của ChatGPT, Lương Văn Phong đã đưa ra một quyết định táo bạo: tách phòng thí nghiệm AI này thành một công ty độc lập mang tên DeepSeek, với sứ mệnh phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiên tiến cho thị trường Trung Quốc.
DeepSeek: Đối thủ đáng gờm của Thung lũng Silicon
DeepSeek không chỉ đạt được thành công nhanh chóng mà còn khiến cả Thung lũng Silicon lẫn Phố Wall (Mỹ) phải dè chừng. Với mô hình nền tảng V3 được phát hành vào tháng 12 năm 2024 và mô hình suy luận R1 ra mắt vào tháng 1 năm 2025, DeepSeek đã nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực AI tại Trung Quốc.
Thậm chí, các "gã khổng lồ" công nghệ Trung Quốc như Alibaba và Tencent cũng đang phải "xếp hàng" để có thể tích hợp công nghệ của DeepSeek vào các sản phẩm và dịch vụ của mình. Một số startup AI khác tại Trung Quốc thậm chí đã tuyên bố dừng các dự án nghiên cứu mô hình riêng để chuyển sang sử dụng công nghệ của DeepSeek.
Lối sống kín tiếng và nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ
Khác với nhiều nhà lãnh đạo công nghệ nổi tiếng khác thường xuyên xuất hiện trước công chúng, Lương Văn Phong lại chọn cho mình một lối sống khá kín tiếng. Ông hầu như không có mặt trên các nền tảng mạng xã hội, rất hiếm khi xuất hiện trước truyền thông và từ chối mọi lời mời diễn thuyết tại các sự kiện quốc tế - kể cả tại Hội nghị Thượng đỉnh AI danh giá ở Paris. Lần hiếm hoi ông xuất hiện trước công chúng là khi bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại một hội nghị cấp cao diễn ra vào tháng 2 vừa qua.
Dù vẫn còn phải chờ xem liệu DeepSeek có thể tiếp tục duy trì đà đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong tương lai hay không, câu chuyện của Lương Văn Phong – một tài năng hoàn toàn được đào tạo và trưởng thành trong nước – đã trở thành một nguồn cảm hứng vô cùng lớn cho thế hệ trẻ Trung Quốc.
Hình ảnh và câu chuyện của ông xuất hiện trên một tấm poster tại ngôi trường tiểu học nơi ông từng theo học, với dòng giới thiệu rằng ông đã bắt đầu học toán ở trình độ đại học ngay từ khi còn là học sinh trung học cơ sở. Tại Trường Trung học số 1 Ngô Xuyên, nơi Lương Văn Phong đã theo học suốt 6 năm, các giáo viên thường xuyên nhắc đến ông như một tấm gương sáng để khích lệ tinh thần học tập của những học sinh chăm chỉ. Đối với nhiều học sinh, mỗi khi làm bài thi môn Ngữ văn, đặc biệt là phần viết nghị luận xã hội, nhiều em cho biết chắc chắn sẽ lấy nhà sáng lập DeepSeek làm ví dụ điển hình để minh họa cho các chủ đề về nghị lực, sự kiên trì và nỗ lực vượt lên nghịch cảnh để đạt được thành công.
Sự thành công của Lương Văn Phong và DeepSeek không chỉ là niềm tự hào của một ngôi làng nhỏ mà còn là minh chứng cho tiềm năng và khát vọng vươn lên của cả một quốc gia trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
#DeepSeek
Từ làng quê nghèo đến "người hùng" AI của Trung Quốc
Cách đây không lâu, Mililing – một làng quê yên ả thuộc thị trấn Tầm Ba, thành phố Ngô Xuyên, tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) – vẫn là một cái tên xa lạ. Nhưng từ đầu năm nay, ngôi làng nhỏ bé này bỗng chốc trở thành một điểm đến thu hút hàng trăm lượt khách du lịch mỗi ngày. Họ tìm đến đây để tận mắt chứng kiến nơi chôn nhau cắt rốn của một người đàn ông 40 tuổi: Lương Văn Phong, nhà sáng lập của startup Trí tuệ Nhân tạo (AI) DeepSeek, một nhân vật đang được xem như biểu tượng mới của ngành công nghệ AI Trung Quốc.
Lương Văn Phong đã trở thành "ngôi sao" trong giới trí tuệ nhân tạo AI tại Trung Quốc sau thành công của DeepSeek
Người dân trong làng, phần lớn mang họ Lương, đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội, mở các quầy hàng gần ngôi nhà cũ của ông để bán một loại nước mía đặc biệt mang tên “Trạng nguyên”. Cái tên này như một cách để vinh danh tinh thần hiếu học và trí tuệ xuất chúng của Lương Văn Phong – chàng học trò nghèo chăm chỉ đã nỗ lực vươn lên từ một vùng quê hẻo lánh, giống như những bậc trạng nguyên trong lịch sử Trung Hoa.
Một quán nước mía cho du khách tới thăm quê hương của Lương Văn Phong tại làng Mililing ở Quảng Đông (Trung Quốc)
Hành trình từ "thần đồng toán học" đến "ông trùm" quỹ đầu tư và AI
Theo SCMP, Lương Văn Phong sinh năm 1985, vào thời điểm Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi cái bóng của nền kinh tế bao cấp. Ông là con trai của một giáo viên tiểu học. Ngay từ nhỏ, Lương Văn Phong đã bộc lộ tư chất thông minh và niềm đam mê đặc biệt với các môn khoa học tự nhiên.
Năm 2002, ở tuổi 17, Lương Văn Phong đã đạt điểm số cao nhất trong kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia tại khu vực Trạm Giang – một thành tích đáng nể trong hệ thống giáo dục vốn nổi tiếng khắt khe của Trung Quốc, đặc biệt ở các môn Toán và Vật lý. Chính thành tích xuất sắc này đã giúp ông được nhận vào Đại học Chiết Giang, một trong những ngôi trường danh tiếng hàng đầu Trung Quốc và là nơi từng đào tạo ra nhiều tỷ phú công nghệ cho đất nước này.
Năm 2007, Lương Văn Phong tiếp tục theo học chương trình cao học ngành Thị giác Máy tính (Computer Vision). Đến năm 2010, ông hoàn thành xuất sắc luận văn của mình về các thuật toán theo dõi đối tượng bằng camera, một công trình nghiên cứu đã đặt những viên gạch nền móng đầu tiên cho hành trình chinh phục lĩnh vực AI sau này của ông.
Bỏ qua những cơ hội làm việc với mức lương cao ngất ngưởng ở các công ty công nghệ lớn sau khi tốt nghiệp, Lương Văn Phong đã chọn con đường khởi nghiệp đầy thử thách. Năm 2015, ông cùng với người bạn học của mình là Từ Cận (Xu Jin) đồng sáng lập công ty đầu tư định lượng High-Flyer. Công ty này chuyên sử dụng các thuật toán phức tạp để thực hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán. High-Flyer nhanh chóng gặt hái thành công và trở thành một trong bốn quỹ đầu tư hàng đầu tại Trung Quốc, quản lý khối tài sản lên đến hơn 100 tỷ nhân dân tệ.
Dù thành công trong lĩnh vực tài chính, niềm đam mê với AI vẫn luôn cháy bỏng trong Lương Văn Phong. Năm 2019, ông quyết định thành lập một phòng thí nghiệm AI riêng. Chỉ vài tháng sau khi OpenAI của Mỹ gây chấn động toàn cầu với sự ra mắt của ChatGPT, Lương Văn Phong đã đưa ra một quyết định táo bạo: tách phòng thí nghiệm AI này thành một công ty độc lập mang tên DeepSeek, với sứ mệnh phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiên tiến cho thị trường Trung Quốc.
DeepSeek: Đối thủ đáng gờm của Thung lũng Silicon
DeepSeek không chỉ đạt được thành công nhanh chóng mà còn khiến cả Thung lũng Silicon lẫn Phố Wall (Mỹ) phải dè chừng. Với mô hình nền tảng V3 được phát hành vào tháng 12 năm 2024 và mô hình suy luận R1 ra mắt vào tháng 1 năm 2025, DeepSeek đã nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực AI tại Trung Quốc.
Thậm chí, các "gã khổng lồ" công nghệ Trung Quốc như Alibaba và Tencent cũng đang phải "xếp hàng" để có thể tích hợp công nghệ của DeepSeek vào các sản phẩm và dịch vụ của mình. Một số startup AI khác tại Trung Quốc thậm chí đã tuyên bố dừng các dự án nghiên cứu mô hình riêng để chuyển sang sử dụng công nghệ của DeepSeek.
Lối sống kín tiếng và nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ
Khác với nhiều nhà lãnh đạo công nghệ nổi tiếng khác thường xuyên xuất hiện trước công chúng, Lương Văn Phong lại chọn cho mình một lối sống khá kín tiếng. Ông hầu như không có mặt trên các nền tảng mạng xã hội, rất hiếm khi xuất hiện trước truyền thông và từ chối mọi lời mời diễn thuyết tại các sự kiện quốc tế - kể cả tại Hội nghị Thượng đỉnh AI danh giá ở Paris. Lần hiếm hoi ông xuất hiện trước công chúng là khi bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại một hội nghị cấp cao diễn ra vào tháng 2 vừa qua.
Dù vẫn còn phải chờ xem liệu DeepSeek có thể tiếp tục duy trì đà đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong tương lai hay không, câu chuyện của Lương Văn Phong – một tài năng hoàn toàn được đào tạo và trưởng thành trong nước – đã trở thành một nguồn cảm hứng vô cùng lớn cho thế hệ trẻ Trung Quốc.
Hình ảnh và câu chuyện của ông xuất hiện trên một tấm poster tại ngôi trường tiểu học nơi ông từng theo học, với dòng giới thiệu rằng ông đã bắt đầu học toán ở trình độ đại học ngay từ khi còn là học sinh trung học cơ sở. Tại Trường Trung học số 1 Ngô Xuyên, nơi Lương Văn Phong đã theo học suốt 6 năm, các giáo viên thường xuyên nhắc đến ông như một tấm gương sáng để khích lệ tinh thần học tập của những học sinh chăm chỉ. Đối với nhiều học sinh, mỗi khi làm bài thi môn Ngữ văn, đặc biệt là phần viết nghị luận xã hội, nhiều em cho biết chắc chắn sẽ lấy nhà sáng lập DeepSeek làm ví dụ điển hình để minh họa cho các chủ đề về nghị lực, sự kiên trì và nỗ lực vượt lên nghịch cảnh để đạt được thành công.
Sự thành công của Lương Văn Phong và DeepSeek không chỉ là niềm tự hào của một ngôi làng nhỏ mà còn là minh chứng cho tiềm năng và khát vọng vươn lên của cả một quốc gia trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
#DeepSeek
