Hoàng Nam
Writer
Tường thuật chính thức từ phía Trung Quốc về cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình với Tổng thống Iran Ebrahim Raisi không tiết lộ hai nhà lãnh đạo này có đề cập gì về cuộc chiến của Nga ở Ukraine hay không. Tehran đã cung cấp máy bay không người lái quân sự cho chính phủ của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhưng nói rằng chúng được giao trước khi chiến tranh nổ ra.
Chủ tịch Tập Cận Bình đã bày tỏ sự ủng hộ đối với chính phủ của Tổng thống Raisi bằng cách dùng những ngôn từ mà Bắc Kinh thường sử dụng để chỉ trích sự thống trị của Washington đối với các vấn đề toàn cầu. Trung Quốc và Iran, cùng với Moscow, tự cho mình là những nước đang đối trọng lại sự thống trị của Mỹ.
“Trung Quốc ủng hộ Iran trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia” và “chống lại chủ nghĩa đơn phương cũng như hành vi bắt nạt”, ông Tập Cận Bình cho biết trong một tuyên bố được truyền hình nhà nước Trung Quốc đăng tải trên trang web của mình.
Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Raisi đã tham dự lễ ký kết 20 thỏa thuận hợp tác bao gồm thương mại và du lịch, chính phủ Trung Quốc cho hay. Những thỏa thuận này bổ sung thêm vào thỏa thuận chiến lược 25 năm được ký vào năm 2021 để tăng cường sự hợp tác trong phát triển dầu mỏ, công nghiệp và các lĩnh vực khác.
Trung Quốc là một trong những khách hàng mua dầu lớn nhất của Iran và cũng là một nhà đầu tư của Iran.
Iran đã phải vật lộn trong nhiều năm dưới áp lực từ hàng loạt các lệnh trừng phạt thương mại và tài chính do Washington và các chính phủ phương Tây khác áp đặt đối với những gì họ nói là nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân của Tehran - một cáo buộc mà chính phủ Iran bác bỏ. Chính phủ Mỹ đã cắt quyền truy cập của Iran vào mạng kết nối các ngân hàng toàn cầu vào năm 2018.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price kêu gọi Trung Quốc gây ảnh hưởng lên Iran và làm giảm các nguy cơ đe dọa tiềm ẩn trong khu vực, nói rằng “điều đó sẽ có lợi cho cả hai nước chúng ta”.
“Trung Quốc có vai trò trong việc phát đi tín hiệu rất rõ ràng với Iran rằng các hoạt động gây bất ổn của họ - đó là chính sách bên miệng hố chiến tranh - sẽ không được hoan nghênh, không được ủng hộ. Đó không phải là điều mà cộng đồng quốc tế sẵn sàng ngồi yên và xem,” phát ngôn viên Price đã nói như vậy với các phóng viên ở Washington.
Ông Tập Cận Bình cho biết Bắc Kinh “phản đối các thế lực bên ngoài can thiệp vào công việc nội bộ của Iran cũng như phá hoại an ninh và ổn định của Iran”, tuyên bố của chính phủ Trung Quốc cho hay. Tuyên bố này cũng cho biết ông Tập Cận Bình hứa sẽ làm việc cùng với Iran về các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi của hai bên nhưng không đưa ra chi tiết.
Chính phủ của Tổng thống Raisi đã không công bố ngay chi tiết về cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo, nhưng ông Raisi đã gọi hai chính phủ Trung Quốc và Iran là “những người bạn trong hoàn cảnh khó khăn” trong một bài bình luận đăng hồi đầu tuần trên tờ Nhân dân Nhật báo của Đảng Cộng sản cầm quyền.
Khi được hỏi liệu Bắc Kinh có lo ngại rằng việc xích lại gần Iran có thể làm phức tạp thêm quan hệ Mỹ-Trung hay không, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã trả lời, “mối quan hệ bạn bè” của họ góp phần “thúc đẩy hòa bình và ổn định ở Trung Đông”.
Chủ tịch Tập Cận Bình đã bày tỏ sự ủng hộ đối với chính phủ của Tổng thống Raisi bằng cách dùng những ngôn từ mà Bắc Kinh thường sử dụng để chỉ trích sự thống trị của Washington đối với các vấn đề toàn cầu. Trung Quốc và Iran, cùng với Moscow, tự cho mình là những nước đang đối trọng lại sự thống trị của Mỹ.
“Trung Quốc ủng hộ Iran trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia” và “chống lại chủ nghĩa đơn phương cũng như hành vi bắt nạt”, ông Tập Cận Bình cho biết trong một tuyên bố được truyền hình nhà nước Trung Quốc đăng tải trên trang web của mình.
Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Raisi đã tham dự lễ ký kết 20 thỏa thuận hợp tác bao gồm thương mại và du lịch, chính phủ Trung Quốc cho hay. Những thỏa thuận này bổ sung thêm vào thỏa thuận chiến lược 25 năm được ký vào năm 2021 để tăng cường sự hợp tác trong phát triển dầu mỏ, công nghiệp và các lĩnh vực khác.
Trung Quốc là một trong những khách hàng mua dầu lớn nhất của Iran và cũng là một nhà đầu tư của Iran.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price kêu gọi Trung Quốc gây ảnh hưởng lên Iran và làm giảm các nguy cơ đe dọa tiềm ẩn trong khu vực, nói rằng “điều đó sẽ có lợi cho cả hai nước chúng ta”.
“Trung Quốc có vai trò trong việc phát đi tín hiệu rất rõ ràng với Iran rằng các hoạt động gây bất ổn của họ - đó là chính sách bên miệng hố chiến tranh - sẽ không được hoan nghênh, không được ủng hộ. Đó không phải là điều mà cộng đồng quốc tế sẵn sàng ngồi yên và xem,” phát ngôn viên Price đã nói như vậy với các phóng viên ở Washington.
Ông Tập Cận Bình cho biết Bắc Kinh “phản đối các thế lực bên ngoài can thiệp vào công việc nội bộ của Iran cũng như phá hoại an ninh và ổn định của Iran”, tuyên bố của chính phủ Trung Quốc cho hay. Tuyên bố này cũng cho biết ông Tập Cận Bình hứa sẽ làm việc cùng với Iran về các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi của hai bên nhưng không đưa ra chi tiết.
Chính phủ của Tổng thống Raisi đã không công bố ngay chi tiết về cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo, nhưng ông Raisi đã gọi hai chính phủ Trung Quốc và Iran là “những người bạn trong hoàn cảnh khó khăn” trong một bài bình luận đăng hồi đầu tuần trên tờ Nhân dân Nhật báo của Đảng Cộng sản cầm quyền.
Khi được hỏi liệu Bắc Kinh có lo ngại rằng việc xích lại gần Iran có thể làm phức tạp thêm quan hệ Mỹ-Trung hay không, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã trả lời, “mối quan hệ bạn bè” của họ góp phần “thúc đẩy hòa bình và ổn định ở Trung Đông”.
