Hố thiên thạch ẩn dưới Đại Tây Dương hé lộ bí mật 66 triệu năm

[Nguyễn Hoàng]

Nếu dưới đáy Đại Tây Dương từng có một vụ va chạm dữ dội đủ tạo ra sóng thần cao gần bằng núi Fansipan, thì liệu đó có phải là “cú đấm vũ trụ” đã góp phần xóa sổ loài khủng long không?

Bí mật 66 triệu năm dưới lòng Đại Tây Dương​

Ẩn sâu dưới lớp trầm tích yên ả của Đại Tây Dương, các nhà khoa học vừa xác nhận sự tồn tại của một hố va chạm khổng lồ có tên Nadir. Miệng hố này rộng tới 9 km, nằm cách mặt đáy biển khoảng 300 mét và được cho là hình thành 66 triệu năm trước, cùng thời điểm với vụ va chạm nổi tiếng ở Mexico đã dẫn đến sự tuyệt chủng của loài khủng long.

Những hình ảnh địa chấn 3D mới công bố bởi nhóm nghiên cứu của Đại học Heriot-Watt đã tái hiện lại toàn cảnh hỗn loạn sau vụ va chạm: đá nóng chảy phun trào, bề mặt đại dương dâng cao thành sóng thần hơn 800 mét, và các mảng lục địa rung chuyển dữ dội.

Dữ liệu này, được thu thập và chia sẻ bởi công ty địa vật lý toàn cầu TGS, là bằng chứng thuyết phục nhất cho thấy một tiểu hành tinh rộng khoảng 500 mét đã lao xuống Đại Tây Dương với vận tốc khoảng 72.000 km/h, để lại một “vết sẹo” vĩnh viễn trên lòng đại dương.

Khi khoa học “soi” quá khứ bằng công nghệ 3D​

Người đầu tiên phát hiện ra miệng hố Nadir là Tiến sĩ Uisdean Nicholson vào năm 2022, khi ông đang xem dữ liệu phản xạ địa chấn ngoài khơi bờ biển Guinea (Tây Phi). Lúc ấy, ông chỉ thấy một vết lõm tròn bí ẩn, nhưng dữ liệu 3D sau này đã xác nhận đó chính là dấu tích của một vụ va chạm tiểu hành tinh cổ đại.

Tiến sĩ Nicholson mô tả công nghệ hình ảnh mới giống như siêu âm thai kỳ 3D so với các hình ảnh siêu âm mờ trước đây. Nếu trước kia các nhà khoa học chỉ có thể “đoán” hình dạng miệng hố, thì giờ họ có thể nhìn rõ toàn bộ cấu trúc ba chiều, từ trung tâm bị nâng lên đến những vết nứt và trầm tích chảy quanh miệng hố.

Từ dữ liệu này, nhóm nghiên cứu đã dựng lại dòng thời gian từng phút sau va chạm: khi tiểu hành tinh đâm xuống, phần trung tâm bị nâng lên tạo thành “đỉnh”, xung quanh là trầm tích mềm sụp vào trong. Các vết nứt hình xoắn ốc xuất hiện do góc va chạm thấp, rồi sóng thần khổng lồ hình thành, lan ra khắp Đại Tây Dương trước khi dội ngược lại, để lại những dấu vết mà nay các nhà khoa học vẫn có thể quan sát được.

Cửa sổ nhìn vào quá khứ Trái Đất​

Đây là một trong khoảng 20 hố thiên thạch dưới biển từng được xác nhận trên toàn thế giới, nhưng Nadir là hố đầu tiên được ghi lại với độ chi tiết gần như hoàn hảo. Nó không chỉ là một phát hiện địa chất, mà còn mở ra cánh cửa cho con người hiểu rõ hơn về cách Trái Đất từng chịu những cú va chạm định mệnh, và về cách sự sống đã hồi sinh sau những thảm họa tưởng như hủy diệt hoàn toàn.

Câu hỏi đặt ra là: nếu 66 triệu năm trước, một tiểu hành tinh nhỏ đã đủ tạo ra sóng thần cao hàng nghìn mét, thì con người hôm nay có thật sự sẵn sàng nếu “cơn giận” đó của vũ trụ quay trở lại?

Nguồn: Sciencedaily