Hóa thạch 390 triệu năm tuổi này có phải tổ tiên xa của loài người?

Một sinh vật bí ẩn đã tuyệt chủng khiến các nhà khoa học khá bối rối trong hơn một thế kỷ, có lẽ cuối cùng đã tìm thấy vị trí của mình trong cây sự sống. Đây là giống cá được đặt tên là Palaeospondylus gunni, phát hiện lần đầu tiên trong hóa thạch ở Scotland vào năm 1890, sống cách đây khoảng 390 triệu năm trong kỷ Devon giữa.
Theo một phân tích mới về các hóa thạch được bảo quản tốt, các nhà khoa học cho rằng nó là một trong những tổ tiên sớm nhất của loài tứ chi - động vật có bốn chi, bao gồm cả con người. Nhà vật lý Daisy (Yuzhi) Hu thuộc Đại học Quốc gia Úc cho rằng loài vật kỳ lạ này đã khiến các nhà khoa học bối rối kể từ khi được phát hiện thời điểm hơn 100 năm trước đây, như một câu đố khó có lời giải.
Các nhà nghiên cứu cho biết việc so sánh hình thái của loài động vật này luôn là một thách thức cực kỳ lớn đối với các nhà khoa học. Tuy nhiên, những cải tiến gần đây trong hình ảnh 3D độ phân giải cao đã khiến nhiệm vụ tưởng như bất khả thi này thành hiện thực. Việc tìm kiếm một mẫu vật cũng như được bảo quản tốt như những mẫu vật đã sử dụng đối với các nhà nghiên cứu chẳng khác gì trúng số, hoặc thậm chí còn tốt hơn.

Hóa thạch 390 triệu năm tuổi này có phải tổ tiên xa của loài người?
Hóa thạch Palaeospondylus
Có một số lý do khiến cho việc phân loại động vật trở nên khó khăn. Mặc dù hóa thạch của loài này khá phong phú, nhưng vì Palaeospondylus quá nhỏ và các hóa thạch bị hư hại quá nhiều, việc tái tạo lại cấu trúc giải phẫu sọ của nó là vô cùng gian nan. Thêm vào đó, việc giải phẫu có đặc điểm chung với các loài cá có hàm và không hàm, ngoài việc thiếu hoàn toàn răng và xương da được lưu giữ trong hồ sơ hóa thạch.
Nhóm nghiên cứu do nhà cổ sinh vật học Tatsuya Hirasawa thuộc Đại học Tokyo và RIKEN ở Nhật Bản đứng đầu, đã tìm cách giải quyết những vấn đề này bằng cách tìm kiếm những mẫu vật đặc biệt, với phần đầu vẫn được gắn chặt và ẩn trong đá. Điều này cũng có nghĩa là đầu của các con vật có thể còn nguyên vẹn hơn nhiều so với các hóa thạch có đầu lộ ra ngoài. Hirasawa cho biết "Việc chọn những mẫu vật tốt nhất để quét vi-CT và cẩn thận cắt bỏ phần đá xung quanh hộp sọ hóa thạch cho phép chúng tôi cải thiện độ phân giải của bản quét. Mặc dù không phải là công nghệ tiên tiến, nhưng những sự chuẩn bị này chắc chắn là chìa khóa cho thành tựu của chúng tôi."
Sau đó, họ tiếp tục tiến hành điều tra hóa thạch bằng máy chụp cắt lớp vi tính tia X bức xạ đồng bộ, cho phép nhìn hình ảnh hóa thạch ở độ phân giải tinh tế nhất mà không phá hủy chúng, để tiến hành kiểm tra và tái tạo toàn diện. Và ngay cả khi không có răng và xương phần dưới da, kết quả mang lại cũng khá tuyệt vời. Trong hộp sọ của Palaeospondylus, nhóm nghiên cứu tìm thấy ba ống tủy cong, phù hợp với tai trong của động vật có xương sống có hàm. Các đặc điểm khác của hộp sọ của Palaeospondylus giống với hộp sọ của hai loài cá cổ đại gần như cùng thời khác là Eusthenopteron và Panderichthys.

Hóa thạch 390 triệu năm tuổi này có phải tổ tiên xa của loài người?
Sơ đồ xương đầu của loài cá được phát hiện
Cả hai loài động vật này đều thuộc về đơn vị phân loại cá vây thùy hay còn gọi là cá Sarcopterygians. Tất cả các loài bốn chân đều tiến hóa từ một số loài Sarcopterygians; những người Sarcapterygians này và con cháu của chúng được gọi là tetrapodomorphs. Cả Eusthenopteron và Panderichthys đều có những đặc điểm tương tự như những đặc điểm được thấy ở hình tứ thể. Tuy nhiên, biệc thiếu răng và xương lớp bì trên Palaeospondylus là một vấn đề. Tetrapodomorphs thường có những đặc điểm này, và các loài động vật khác cùng thời với loài cá nhỏ kỳ lạ của chúng ta cũng có chúng.
Palaeospondylus có vẻ giống với một con tứ bội chưa trưởng thành, điều này có thể được giải thích nếu Palaeospondylus đi theo một con đường tiến hóa khác, một con đường phát triển bị trì hoãn hoặc tạm dừng. Các nhà nghiên cứu cho biết rằng, liệu rằng và hàm của chúng có chậm phát triển hơn hay bị mất hoàn toàn hay không. Nhưng nó có thể đại diện cho một vấn đề về tiến hóa động vật phát triển theo những cách khác, có lẽ là hướng tới sự tiến hóa của các chi.
Các nhà nghiên cứu cho biết họ sẽ tiếp tục điều tra sinh vật lạ này, để xác nhận rõ ràng hơn vị trí của nó trong cây họ động vật. Hirasawa kết luận "Hình thái kỳ lạ của Palaeospondylus, có thể so sánh với ấu trùng tetrapod, rất thú vị từ quan điểm di truyền phát triển. Cân nhắc kỹ điều này, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu di truyền phát triển mang lại điều này và những thay đổi hình thái khác xảy ra ở quá trình chuyển đổi giữa nước và đất liền trong lịch sử động vật có xương sống."


>>> Tại sao chó có hiện tượng co giật?
Nguồn sciencealert
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga

Gợi ý cộng đồng

Top