VNR Content
Pearl
Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại khoáng chất chưa từng có trước đây trong một viên kim cương được kéo lên từ sâu trong lòng Trái đất.
Khoáng chất này có tên là davemaoite, nó được đặt theo tên nhà địa vật lý nổi tiếng Ho-kwang (Dave) Mao. Đây là ví dụ đầu tiên về khoáng chất perovskite canxi silicat tồn tại ở áp suất cao (CaSiO3) được tìm thấy trên Trái đất. Có một dạng khác của CaSiO3 được gọi là wollastonite, loại này khá phổ biến và thường được tìm thấy khắp mọi nơi, duy chỉ có davemaoite là hiếm vì chúng có cấu trúc tinh thể, chỉ hình thành dưới áp suất cao và nhiệt độ cao trong lòng Trái đất.
Davemaoite từ lâu đã được xem như là một khoáng chất dồi dào và quan trọng về mặt địa hóa trong lớp phủ của Trái đất. Tuy nhiên, vì sự khan hiếm của chúng nên các nhà khoa học chưa bao giờ tìm thấy bất kỳ bằng chứng trực tiếp nào chứng minh cho sự tồn tại của nó hoặc nó phân hủy thành các khoáng chất khác khi di chuyển về phía bề mặt Trái đất. Tuy nhiên, khi các nhà khoa học phân tích một viên kim cương được phát hiện từ Botswana (hình thành ở độ sâu cách bề mặt Trái đất khoảng 660 km), họ đã tìm thấy dấu vết của một mẫu davemaoite bị mắc kẹt bên trong đó. Hiệp hội khoáng vật học quốc tế đã xác nhận davemaoite là một khoáng chất mới.
Theo Oliver Tschauner, nhà khoáng vật học tại Đại học Nevada, Las Vegas cho biết: “Việc phát hiện ra davemaoite là một điều bất ngờ”. Sử dụng phương pháp “nhiễu xạ tia X synctron” - kỹ thuật tập trung chùm tia X năng lượng cao vào một số điểm nhất định bên trong viên kim cương - đo góc và cường độ của ánh sáng phản xạ lại, các nhà nghiên cứu có thể giải mã những gì tồn tại bên trong viên kim cương này. Ông nói thêm, mẫu davemaoite bên trong viên kim cương có kích thước khá nhỏ, chỉ vài micromet (phần triệu mét), do đó, nếu kỹ thuật lấy mẫu không đảm bảo thì rất có thể sẽ bỏ sót khoáng chất này.
Davemaoite là một loại khoáng chất được cho là có vai trò địa hóa quan trọng trong lớp phủ của Trái đất. Các nhà khoa học cho rằng khoáng chất này có thể chứa các nguyên tố vi lượng khác bao gồm uranium và thorium, giải phóng nhiệt thông qua phân rã phóng xạ. Do đó, davemaoite có thể giúp tạo ra một lượng nhiệt đáng kể trong lớp phủ và giúp Trái đất ấm hơn.
Trong một nghiên cứu vào năm 2014, các nhà khoa học đã mô tả một khoáng chất chịu được áp suất cao tương tự như Davemaoite đó là Bridgmanite. Tuy nhiên, mẫu Bridgmanite không bắt nguồn từ lớp phủ mà là bên trong một mẩu thiên thạch. Tschauner cho biết: Việc phát hiện ra davemaoite trong kim cương có thể giúp mở rộng việc tìm kiếm thay vì chỉ tập trung vào lớp phủ.
Yingwei Fe, nhà địa vật lý tại Viện Khoa học Carnegie ở Washington cho biết "Công trình của Tschauner và các cộng sự đã khơi dậy một hy vọng mới trong việc khám phá các pha áp suất cao trong tự nhiên. Nó phần nào giúp chúng ta có thêm nhiều phương pháp và phạm vi khai thác hơn so với trước”.
Mai Trần – Theo LiveScience
Khoáng chất này có tên là davemaoite, nó được đặt theo tên nhà địa vật lý nổi tiếng Ho-kwang (Dave) Mao. Đây là ví dụ đầu tiên về khoáng chất perovskite canxi silicat tồn tại ở áp suất cao (CaSiO3) được tìm thấy trên Trái đất. Có một dạng khác của CaSiO3 được gọi là wollastonite, loại này khá phổ biến và thường được tìm thấy khắp mọi nơi, duy chỉ có davemaoite là hiếm vì chúng có cấu trúc tinh thể, chỉ hình thành dưới áp suất cao và nhiệt độ cao trong lòng Trái đất.
Theo Oliver Tschauner, nhà khoáng vật học tại Đại học Nevada, Las Vegas cho biết: “Việc phát hiện ra davemaoite là một điều bất ngờ”. Sử dụng phương pháp “nhiễu xạ tia X synctron” - kỹ thuật tập trung chùm tia X năng lượng cao vào một số điểm nhất định bên trong viên kim cương - đo góc và cường độ của ánh sáng phản xạ lại, các nhà nghiên cứu có thể giải mã những gì tồn tại bên trong viên kim cương này. Ông nói thêm, mẫu davemaoite bên trong viên kim cương có kích thước khá nhỏ, chỉ vài micromet (phần triệu mét), do đó, nếu kỹ thuật lấy mẫu không đảm bảo thì rất có thể sẽ bỏ sót khoáng chất này.
Trong một nghiên cứu vào năm 2014, các nhà khoa học đã mô tả một khoáng chất chịu được áp suất cao tương tự như Davemaoite đó là Bridgmanite. Tuy nhiên, mẫu Bridgmanite không bắt nguồn từ lớp phủ mà là bên trong một mẩu thiên thạch. Tschauner cho biết: Việc phát hiện ra davemaoite trong kim cương có thể giúp mở rộng việc tìm kiếm thay vì chỉ tập trung vào lớp phủ.
Yingwei Fe, nhà địa vật lý tại Viện Khoa học Carnegie ở Washington cho biết "Công trình của Tschauner và các cộng sự đã khơi dậy một hy vọng mới trong việc khám phá các pha áp suất cao trong tự nhiên. Nó phần nào giúp chúng ta có thêm nhiều phương pháp và phạm vi khai thác hơn so với trước”.
Mai Trần – Theo LiveScience
