Hoàng Nam
Writer
Năm năm trước, Kính viễn vọng Không gian Spitzer hồng ngoại của NASA đã giúp phát hiện ra một nhóm gồm bảy ngoại hành tinh đá quay quanh cùng một ngôi sao, được gọi là TRAPPIST-1. Giờ đây, máy điện hồng ngoại mới của NASA - Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) đã đo nhiệt độ của một trong những ngoại hành tinh đó, TRAPPIST-1b, trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature. Các nhà thiên văn học đã sử dụng máy ảnh hồng ngoại trung bình của JWST, được gọi là MIRI, để tìm kiếm sự phát xạ nhiệt của hành tinh này. Họ phát hiện ra rằng, TRAPPIST-1b đang nóng như thiêu đốt - khoảng 232 độ C, tương đương nhiệt độ của lò nướng - và có khả năng thiếu bầu khí quyển. Việc phát hiện ban đầu về bảy ngoại hành tinh TRAPPIST-1 đã gây ra sự phấn khích lớn trong cộng đồng thiên văn học, vì tất cả các thế giới xa xôi đều có kích thước tương đương Trái đất và nằm trong khu vực có thể ở được. Elsa Ducrot, nhà thiên văn học của Ủy ban Năng lượng Nguyên tử và Năng lượng Thay thế của Pháp (CEA), đồng tác giả nghiên cứu, cho biết, hệ thống này là "một phòng thí nghiệm tuyệt vời" và là "mục tiêu tốt nhất mà chúng ta có để quan sát bầu khí quyển của các hành tinh đá".
Hình minh họa một hành tinh đá, giống Trái đất đang hấp thụ nhiệt từ mặt trời nhỏ màu đỏ của nó Tuy nhiên, đừng vội mừng về một thế giới mới dành cho con người vì các hành tinh TRAPPIST-1 nằm ngoài tầm với hiện tại của chúng ta, ở khoảng cách khổng lồ 378 nghìn tỷ km. Chúng cũng đang quay quanh một ngôi sao nhỏ hơn và đỏ hơn nhiều so với mặt trời của chúng ta, được gọi là sao lùn M. Số lượng các ngôi sao này trong Dải Ngân hà nhiều gấp 10 lần so với số lượng các ngôi sao giống như Mặt trời và chúng có khả năng chứa các hành tinh đá nhiều gấp đôi so với các ngôi sao giống như Mặt trời. Những ngôi sao lùn M dồi dào này là mục tiêu rõ ràng đối với các nhà thiên văn học đang tìm kiếm các hành tinh có thể ở được và việc quan sát các hành tinh đá xung quanh những ngôi sao nhỏ hơn này sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, có một nhược điểm: Các sao lùn M hoạt động mạnh hơn nhiều so với Mặt trời của chúng ta, thường phát ra các tia năng lượng cao có thể gây hại cho sự sống ngoài trái đất đang chớm nở hoặc bầu khí quyển của một hành tinh. Các quan sát trước đây về TRAPPIST-1b không đủ nhạy để xác định xem rốt cuộc nó có bầu khí quyển hay đó là một tảng đá cằn cỗi. Hành tinh này bị khóa thủy triều, nghĩa là một bên luôn hướng về phía ngôi sao và bên kia bị mắc kẹt trong màn đêm vĩnh viễn. Các mô phỏng cho thấy rằng, nếu thế giới này có bầu khí quyển, nhiệt độ của hành tinh sẽ thấp hơn, vì không khí sẽ phân phối lại nhiệt xung quanh cả hai bên. Tuy nhiên, JWST đã ghi nhận nhiệt độ nóng hơn đáng kể - cho thấy không có bầu khí quyển và loại bỏ thêm một hành tinh nữa khỏi danh sách các thế giới có thể ở được của loài người. Đồng tác giả nghiên cứu Pierre-Olivier Lagage cho biết: “Có một mục tiêu mà tôi mơ ước đạt được. Đây là lần đầu tiên chúng ta có thể phát hiện ra sự phát xạ từ một hành tinh đá. Đây là một bước thực sự quan trọng trong câu chuyện khám phá các ngoại hành tinh." Theo Live Science
