Liên tục các vụ lừa đảo qua mạng, đây là cách phòng tránh!

[Hoàng Khang]

Trước tình trạng lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng, với nhiều hình thức tinh vi và phức tạp, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) và Cục Thông tin cơ sở đã đưa ra khuyến cáo, hướng dẫn người dân 10 biện pháp phòng tránh lừa đảo qua mạng.

Thực trạng lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam

Theo thống kê của Cục An toàn thông tin, trong năm 2024, hệ thống cảnh báo an toàn thông tin đã tiếp nhận gần 17.400 phản ánh về các trường hợp lừa đảo trực tuyến, nhắm vào người dùng Internet Việt Nam. Bộ Công an cũng cho biết, cơ quan công an đã khởi tố 1.500 vụ án liên quan đến tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, với tổng số tiền người dân bị lừa đảo lên tới 8.000 - 10.000 tỷ đồng. Riêng tại tỉnh An Giang, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã tiếp nhận và xử lý 38 nguồn tin tố giác tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với số tiền hơn 15,3 tỷ đồng.

10 biện pháp phòng tránh lừa đảo trực tuyến

Để bảo vệ bản thân trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Bảo vệ thông tin cá nhân: Không công khai các thông tin cá nhân như ngày tháng năm sinh, số căn cước công dân/chứng minh nhân dân, số định danh cá nhân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng... trên mạng xã hội. Cần chọn lọc thông tin trước khi chia sẻ và điều chỉnh chế độ xem ở mức riêng tư.
2. Kiểm tra và cập nhật bảo mật: Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội. Bảo mật tuyệt đối thông tin đăng nhập, mật khẩu, mã OTP, số thẻ tín dụng... Không cung cấp các thông tin này cho bất kỳ ai khi chưa xác định được danh tính.
3. Cẩn trọng xác minh: Với các tin nhắn hỏi vay tiền qua mạng xã hội, cần trực tiếp gọi điện thoại cho người vay để xác nhận thông tin trước khi chuyển tiền.
4. Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn: Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn với người lạ trên mạng xã hội, đặc biệt là những người hứa hẹn cho, tặng số tiền, tài sản lớn hoặc quà có giá trị.
5. Trình báo cơ quan công an: Khi nhận được cuộc gọi tự xưng là cán bộ cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng công an, thông báo, đe dọa liên quan đến vụ án, vụ việc, cần liên lạc ngay với cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo.
6. Cẩn trọng khi giao dịch: Không truy cập các đường link lạ trong tin nhắn, email không rõ nguồn gốc. Không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của đối tượng lạ khi nhận được điện thoại, tin nhắn liên quan đến giao dịch ngân hàng. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, số tài khoản ngân hàng... cho người lạ.
7. Cảnh giác với lời mời hấp dẫn: Không nghe và làm theo lời hướng dẫn, giới thiệu, dụ dỗ làm việc nhẹ nhàng, kiếm tiền dễ dàng. Không chuyển tiền vào tài khoản chỉ định. Cảnh giác với các thông báo nhận thưởng qua mạng, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền để nhận thưởng.
8. Thận trọng khi cài đặt ứng dụng: Không cài đặt các ứng dụng, phần mềm chưa được xác thực trên điện thoại, máy tính. Trường hợp phát hiện SIM điện thoại bị vô hiệu hóa, cần liên hệ ngay nhà mạng để yêu cầu hỗ trợ, xác minh. Nếu bị mất điện thoại, cần báo ngay cho nhà mạng để khóa SIM.
9. Quản lý tài khoản ngân hàng: Không mở, cho thuê, bán tài khoản ngân hàng cho người khác. Khi phát hiện đối tượng có hành vi mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng, cần báo ngay cho cơ quan công an.
10. Cảnh giác với website, ứng dụng giả mạo: Tuyệt đối không truy cập website, ứng dụng trong tin nhắn nhận được, trang web có nội dung không rõ ràng, giả mạo dịch vụ chuyển tiền quốc tế hay giả mạo website ngân hàng.

Tình trạng lừa đảo trực tuyến đặt ra yêu cầu cấp thiết cho mỗi người dân phải tự trang bị cho bản thân những kĩ năng để nhận biết và phòng tránh lừa đảo. Bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng, xác thực thông tin và báo cho cơ quan công an là 3 trong số 10 biện pháp mà người dân nên thực hiện.