Liệu có tồn tại một bộ não tách rời với cơ thể mà vẫn hoạt động không?

Trong một thời gian dài, các nhà triết học đã cân nhắc những kịch bản "brain-in-a-vat" - bộ não trong thùng và đặt câu hỏi liệu những bộ não biệt lập có thể duy trì ý thức khi tách khỏi cơ thể và các giác quan của chúng hay không?
Thông thường, trải nghiệm của một người được đặc trưng bởi một mạng lưới tương tác giữa não người, cơ thể và môi trường. Tuy nhiên, những phát triển gần đây trong khoa học thần kinh đã chuyển từ lĩnh vực suy đoán giả thuyết và khoa học viễn tưởng, sang những ví dụ biệt lập nơi ý thức có thể bị phong tỏa khỏi phần còn lại của thế giới.
Trong một nghiên cứu năm 2020, các nhà khoa học đã mô tả những bối cảnh mà ở đó những "hòn đảo nhận thức" như vậy có thể tồn tại. Ở một tình huống cụ thể có thể xảy ra, một bộ não đã bị loại bỏ khỏi vật chủ có thể duy trì ý thức bằng cách sử dụng oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho chức năng được cung cấp thông qua một số loại thiết bị. Đây được gọi là "não cũ".
Trong một nghiên cứu nghe giống như một thứ gì đó trong bộ phim kinh dị, khi các nhà nghiên cứu đã khôi phục thành công lưu lượng máu đến các tế bào não, các chức năng tế bào của tế bào thần kinh và hoạt động tiếp hợp tự phát trong não lợn đã bị loại bỏ sau khi chết và được kết nối với một hệ thống có tên là BrainEx. Hệ thống này được thiết kế để làm chậm sự thoái hóa của mô não sau khi chết, có thể được kết nối với nền não sau khi chết, cung cấp máu ấm có oxy nhân tạo.


Liệu có tồn tại một bộ não tách rời với cơ thể mà vẫn hoạt động không?
Khoa học viễn tưởng thường xuyên sử dụng khái niệm "brain-in-a-vat"
Ở những người bị chứng động kinh khó chữa, có một phương pháp điều trị được gọi là phẫu thuật cắt bán cầu, có nghĩa là ngắt kết nối hoàn toàn nửa não bị tổn thương khỏi bán cầu não còn lại, thân não và đồi thị (cấu trúc gồm hai nửa đối xứng qua đường giữa, nằm trong não). Trong những trường hợp này, một nửa não bị tổn thương vẫn còn bên trong hộp sọ, và được kết nối với hệ thống mạch máu. Trong khi bán cầu bị ngắt kết nối tiếp tục nhận được các chất dinh dưỡng và oxy cần thiết cho hoạt động, một số người đã tự hỏi liệu bán cầu bị cô lập này có hỗ trợ ý thức liền kề với bán cầu kết nối đối lập hay không.
Các nhà khoa học đã tạo ra các bộ não nhỏ trong phòng thí nghiệm, cấu trúc 3D được phát triển từ các tế bào gốc hiển thị các đặc điểm khác nhau của bộ não con người đang phát triển. Một trong số này có sóng não tương tự như sóng não ở trẻ sinh non. Nhưng có ai trong số những "bộ não" này thực sự sở hữu ý thức không?
Các nhà khoa học không thể suy ra ý thức từ hành vi trong những trong những trường hợp này, và cũng không thể hỏi những bộ não này liệu chúng có đang trải nghiệm ý thức hay không. Những câu hỏi hóc búa này đã khiến các nhà khoa học thần kinh nghĩ ra một thước đo tiềm năng "khách quan" về ý thức. Họ có thể sử dụng cái gọi là chỉ số phức tạp nhiễu loạn (PCI), dựa trên mức độ tương tác giữa các tế bào thần kinh trong các "bộ não" này. Sử dụng chỉ số này, các nhà khoa học sẽ kích thích điện một phần của não và sau đó đo các mô hình kết quả của hoạt động thần kinh để đánh giá mức độ phức tạp của các tương tác giữa tế bào não. Nếu kết quả đo lường các tương tác này mang nhiều thông tin, thì hệ thống có thể được coi là có ý thức hơn.
Phương pháp này được ví như ném một tảng đá lớn vào một cái ao và đo các gợn sóng được tạo ra. Nếu các gợn sóng tương tác với các đối tượng khác trong ao, tạo ra nhiều gợn sóng hơn, thì hệ thống càng có ý thức. PCI đã chứng minh được hiệu quả trong việc phát hiện nhận thức bị ngắt kết nối trong khi mơ, gây mê ketamine, và cũng đã được áp dụng hiệu quả cho những bệnh nhân không đáp ứng sau chấn thương não nặng.
Nhà triết học Tim Bayne, Đại học Monash ở Melbourne tin rằng nhiệm vụ phát triển một thước đo "khách quan" của ý thức vẫn là một nhiệm vụ hợp lệ. Mặc dù những kỹ thuật này có thể không thể trả lời chắc chắn được cho câu hỏi liệu ý thức có hiện diện trong những bối cảnh này hay không, nhưng chúng lại là lời giải cho những thắc mắc khác, chẳng hạn như liệu những bộ não độc lập có cùng mức độ phức tạp thần kinh như bộ não của các chủ thể có ý thức hay không. Hay những bộ não này từ từ hoạt động ngoại tuyến sau khi bị ngắt kết nối với thế giới bên ngoài như thế nào? Hiểu được nội dung của ý thức có thể trông như thế nào trong những trường hợp như vậy sẽ đưa ra một vấn đề thậm chí còn phức tạp hơn về não bộ.
Nguồn
livescience
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
Top