Mr Bens
Writer
Liệu pháp tế bào T CAR là một dạng liệu pháp miễn dịch trong đó các tế bào T của bệnh nhân được “thiết kế” di truyền để biểu hiện một thụ thể tổng hợp (CAR) có khả năng nhận diện protein đặc hiệu trên bề mặt tế bào ung thư. Mục tiêu của phương pháp này là huấn luyện các tế bào T tấn công và tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả.
Hiện nay, liệu pháp tế bào T CAR đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị các bệnh ung thư máu, với sáu sản phẩm đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho sáu loại bệnh ác tính về máu. Tuy nhiên, khi chuyển sang điều trị các khối u rắn, hiệu quả của liệu pháp này lại gặp nhiều khó khăn và chỉ đạt được tiến triển “tăng dần”.
Một trong những thách thức lớn nhất là việc xác định các kháng nguyên đặc hiệu trên bề mặt tế bào của khối u rắn. Các kháng nguyên này thường không chỉ xuất hiện trên tế bào ung thư mà còn có thể được tìm thấy ở các mô khỏe mạnh, dẫn đến nguy cơ gây độc tính nghiêm trọng nếu tế bào T CAR tấn công nhầm các mô này. Ngoài ra, khả năng thâm nhập vào ma trận ngoại bào dày đặc của khối u và việc vượt qua các yếu tố ức chế trong môi trường vi mô của khối u cũng là những rào cản đáng kể.
Mặc dù vậy, một số thử nghiệm lâm sàng ban đầu đã đưa ra những tín hiệu khả quan trong điều trị khối u rắn. Ví dụ, trong một nghiên cứu giai đoạn 1-2, 63% (17 trên 27) bệnh nhi mắc bệnh u nguyên bào thần kinh đã đạt được đáp ứng tổng thể với liệu pháp GD2-CART01 đang được nghiên cứu. Một thử nghiệm khác trên ung thư đường tiêu hóa cho thấy 39% (38 trên 98) bệnh nhân có phản ứng một phần hoặc toàn bộ sau khi nhận liệu pháp tế bào T CAR nhắm mục tiêu Claudin18.2, dù phản ứng này có xu hướng ngắn hạn và có thể phụ thuộc vào liệu trình hóa trị trước đó. Đáng chú ý, một thử nghiệm giai đoạn 1 với liệu pháp nhắm mục tiêu GPC3 đã ghi nhận tỷ lệ đáp ứng khách quan 50% (12 trên 24) ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan tiến triển, kèm theo tỷ lệ kiểm soát bệnh lên đến 91%.
Ngoài liệu pháp tế bào T CAR, các liệu pháp dựa trên tế bào khác cũng đang được phát triển cho khối u rắn. Ví dụ, vào tháng 2 năm ngoái, FDA đã phê duyệt liệu pháp tế bào lympho xâm nhập khối u (TIL) lifileucel (Amtagvi) cho bệnh u hắc tố tiến triển, và vào tháng 8, cơ quan này cũng đã phê duyệt liệu pháp thụ thể tế bào T (TCR) afamitresgene autoleucel cho bệnh sarcoma hoạt dịch tiến triển. Các kết quả ban đầu từ các liệu pháp này cho thấy tỷ lệ đáp ứng dao động khoảng 30%, nhưng cũng mang lại những dữ liệu hứa hẹn về hiệu quả lâu dài ở một số bệnh nhân đã không còn nhiều lựa chọn điều trị khác.
Các chuyên gia, trong đó có Tiến sĩ Christian Hinrichs và Tiến sĩ Jennifer Brudno, cho rằng để các liệu pháp dựa trên tế bào như T CAR, TIL hay TCR có thể thành công trong điều trị khối u rắn, cần phải phát triển thêm nhiều chiến lược nhắm mục tiêu kháng nguyên đặc hiệu hơn – những kháng nguyên được biểu hiện chủ yếu hoặc chỉ có trên tế bào ung thư chứ không xuất hiện ở mô khỏe mạnh. Đồng thời, việc tăng cường khả năng thâm nhập của tế bào điều trị và vượt qua các yếu tố ức chế trong môi trường vi mô của khối u cũng là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả điều trị.
Tóm lại, liệu pháp tế bào T CAR là một công nghệ tiên tiến đã đạt được thành công trong điều trị ung thư máu, nhưng việc ứng dụng nó vào điều trị khối u rắn còn gặp nhiều thách thức do khó khăn trong việc tìm kiếm kháng nguyên đặc hiệu và khả năng thâm nhập vào khối u. Các nỗ lực nghiên cứu hiện nay đang hướng tới việc khắc phục những hạn chế này, mở ra triển vọng mới cho bệnh nhân mắc khối u rắn tiến triển.
Nguồn: medscape
Hiện nay, liệu pháp tế bào T CAR đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị các bệnh ung thư máu, với sáu sản phẩm đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho sáu loại bệnh ác tính về máu. Tuy nhiên, khi chuyển sang điều trị các khối u rắn, hiệu quả của liệu pháp này lại gặp nhiều khó khăn và chỉ đạt được tiến triển “tăng dần”.
Một trong những thách thức lớn nhất là việc xác định các kháng nguyên đặc hiệu trên bề mặt tế bào của khối u rắn. Các kháng nguyên này thường không chỉ xuất hiện trên tế bào ung thư mà còn có thể được tìm thấy ở các mô khỏe mạnh, dẫn đến nguy cơ gây độc tính nghiêm trọng nếu tế bào T CAR tấn công nhầm các mô này. Ngoài ra, khả năng thâm nhập vào ma trận ngoại bào dày đặc của khối u và việc vượt qua các yếu tố ức chế trong môi trường vi mô của khối u cũng là những rào cản đáng kể.
Mặc dù vậy, một số thử nghiệm lâm sàng ban đầu đã đưa ra những tín hiệu khả quan trong điều trị khối u rắn. Ví dụ, trong một nghiên cứu giai đoạn 1-2, 63% (17 trên 27) bệnh nhi mắc bệnh u nguyên bào thần kinh đã đạt được đáp ứng tổng thể với liệu pháp GD2-CART01 đang được nghiên cứu. Một thử nghiệm khác trên ung thư đường tiêu hóa cho thấy 39% (38 trên 98) bệnh nhân có phản ứng một phần hoặc toàn bộ sau khi nhận liệu pháp tế bào T CAR nhắm mục tiêu Claudin18.2, dù phản ứng này có xu hướng ngắn hạn và có thể phụ thuộc vào liệu trình hóa trị trước đó. Đáng chú ý, một thử nghiệm giai đoạn 1 với liệu pháp nhắm mục tiêu GPC3 đã ghi nhận tỷ lệ đáp ứng khách quan 50% (12 trên 24) ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan tiến triển, kèm theo tỷ lệ kiểm soát bệnh lên đến 91%.
Ngoài liệu pháp tế bào T CAR, các liệu pháp dựa trên tế bào khác cũng đang được phát triển cho khối u rắn. Ví dụ, vào tháng 2 năm ngoái, FDA đã phê duyệt liệu pháp tế bào lympho xâm nhập khối u (TIL) lifileucel (Amtagvi) cho bệnh u hắc tố tiến triển, và vào tháng 8, cơ quan này cũng đã phê duyệt liệu pháp thụ thể tế bào T (TCR) afamitresgene autoleucel cho bệnh sarcoma hoạt dịch tiến triển. Các kết quả ban đầu từ các liệu pháp này cho thấy tỷ lệ đáp ứng dao động khoảng 30%, nhưng cũng mang lại những dữ liệu hứa hẹn về hiệu quả lâu dài ở một số bệnh nhân đã không còn nhiều lựa chọn điều trị khác.
Các chuyên gia, trong đó có Tiến sĩ Christian Hinrichs và Tiến sĩ Jennifer Brudno, cho rằng để các liệu pháp dựa trên tế bào như T CAR, TIL hay TCR có thể thành công trong điều trị khối u rắn, cần phải phát triển thêm nhiều chiến lược nhắm mục tiêu kháng nguyên đặc hiệu hơn – những kháng nguyên được biểu hiện chủ yếu hoặc chỉ có trên tế bào ung thư chứ không xuất hiện ở mô khỏe mạnh. Đồng thời, việc tăng cường khả năng thâm nhập của tế bào điều trị và vượt qua các yếu tố ức chế trong môi trường vi mô của khối u cũng là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả điều trị.
Tóm lại, liệu pháp tế bào T CAR là một công nghệ tiên tiến đã đạt được thành công trong điều trị ung thư máu, nhưng việc ứng dụng nó vào điều trị khối u rắn còn gặp nhiều thách thức do khó khăn trong việc tìm kiếm kháng nguyên đặc hiệu và khả năng thâm nhập vào khối u. Các nỗ lực nghiên cứu hiện nay đang hướng tới việc khắc phục những hạn chế này, mở ra triển vọng mới cho bệnh nhân mắc khối u rắn tiến triển.
Nguồn: medscape
