Dũng Đỗ
Writer
Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã bùng phát tại nhà máy Vistra Energy, một trong những cơ sở sản xuất pin lưu trữ năng lượng lớn nhất thế giới, đặt ra nhiều câu hỏi về an toàn cháy nổ liên quan đến công nghệ pin lithium đang ngày càng phổ biến. Vụ việc diễn ra tại Moss Landing, quận Monterey, Bắc California, Mỹ vào ngày 16 tháng 1, khiến 1.700 cư dân phải sơ tán khẩn cấp và buộc phải đóng cửa một phần đường cao tốc 1.
Theo thông tin từ Sở Cảnh sát quận Monterey, đám cháy bắt đầu vào khoảng [thời gian cụ thể, nếu có trong bài gốc] và nhanh chóng lan rộng. Đến cuối ngày 16 tháng 1, ước tính khoảng 40% diện tích nhà máy đã bị lửa thiêu rụi. Điều đáng lo ngại là lực lượng cứu hỏa đã không thể can thiệp trực tiếp để dập lửa do tính chất nguy hiểm của đám cháy pin lithium.
Các chuyên gia trong ngành giải thích rằng pin lithium khi cháy không cần oxy từ môi trường, mà phản ứng cháy xuất phát từ các quá trình hóa học bên trong pin. Việc sử dụng nước để chữa cháy thậm chí có thể gây nguy hiểm hơn do nước gặp nhiệt độ cao sẽ phân hủy thành hydro, dẫn đến nguy cơ nổ lớn. Thêm vào đó, đám cháy pin lithium tạo ra nhiệt lượng cực lớn, có thể làm các pin lân cận tiếp tục cháy hoặc phát nổ, đồng thời thải ra các khí độc hại, đe dọa tính mạng của lực lượng cứu hỏa.
Mặc dù không thể trực tiếp dập lửa, các đội cứu hỏa vẫn túc trực tại hiện trường từ ngày 16 đến ngày 18 tháng 1 để theo dõi diễn biến đám cháy và đánh giá thiệt hại thông qua máy bay không người lái. Nguyên nhân vụ cháy vẫn đang được điều tra và sẽ chỉ có thể tiến hành sau khi đám cháy được dập tắt hoàn toàn.
Vụ việc xảy ra trong bối cảnh California và Texas đang đẩy mạnh triển khai các dự án pin lithium quy mô lớn nhằm tăng cường độ tin cậy của lưới điện trong bối cảnh biến đổi khí hậu dẫn đến thời tiết khắc nghiệt và nguy cơ mất điện. Các chuyên gia nhận định pin lithium là công nghệ then chốt để giảm phát thải carbon và nâng cao độ ổn định của lưới điện. Tuy nhiên, vụ cháy tại Vistra Energy đã làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng dân cư về vấn đề an toàn, tác động đến sức khỏe và môi trường cũng như hiệu quả của các biện pháp chữa cháy hiện tại đối với loại pin này.
Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự cố cháy nổ liên quan đến pin lithium. Năm 2013, 6 xe điện Tesla đã tự bốc cháy gây chấn động dư luận. Các vụ cháy trên máy bay Boeing 747 trong các năm 2013, 2014 và 2018 cũng được cho là có liên quan đến pin lithium. Gần đây nhất, vào cuối tháng 6 năm 2024, vụ cháy tại nhà máy sản xuất pin lithium Aricell ở Hwaseong, Hàn Quốc đã cướp đi sinh mạng của 23 người.
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới phát triển năng lượng tái tạo và xe điện, nhu cầu về lithium, được mệnh danh là "dầu trắng", đang gia tăng chóng mặt. Lithium là thành phần chính trong pin sạc cho các thiết bị điện tử, phương tiện giao thông và thậm chí cả tàu vũ trụ. Các tập đoàn hàng không lớn cũng đang nghiên cứu phát triển máy bay điện sử dụng pin lithium để thay thế nhiên liệu hóa thạch.
Vụ cháy tại Vistra Energy là lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc phát triển các giải pháp phòng cháy chữa cháy hiệu quả cho pin lithium. Cần phải nghiên cứu và phát triển các hệ thống chữa cháy tự động có khả năng dập tắt đám cháy pin lithium quy mô lớn và làm nguội pin nhanh chóng để giảm thiểu thiệt hại và ngăn chặn cháy lan. Bên cạnh đó, các quy định về an toàn trong sản xuất, lưu trữ và vận chuyển pin lithium cần được rà soát và siết chặt hơn nữa.
Vụ việc một lần nữa nhấn mạnh rằng, song song với việc phát triển và ứng dụng rộng rãi công nghệ pin lithium, vấn đề an toàn cần được đặt lên hàng đầu để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành năng lượng tái tạo và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường.
Theo thông tin từ Sở Cảnh sát quận Monterey, đám cháy bắt đầu vào khoảng [thời gian cụ thể, nếu có trong bài gốc] và nhanh chóng lan rộng. Đến cuối ngày 16 tháng 1, ước tính khoảng 40% diện tích nhà máy đã bị lửa thiêu rụi. Điều đáng lo ngại là lực lượng cứu hỏa đã không thể can thiệp trực tiếp để dập lửa do tính chất nguy hiểm của đám cháy pin lithium.
Các chuyên gia trong ngành giải thích rằng pin lithium khi cháy không cần oxy từ môi trường, mà phản ứng cháy xuất phát từ các quá trình hóa học bên trong pin. Việc sử dụng nước để chữa cháy thậm chí có thể gây nguy hiểm hơn do nước gặp nhiệt độ cao sẽ phân hủy thành hydro, dẫn đến nguy cơ nổ lớn. Thêm vào đó, đám cháy pin lithium tạo ra nhiệt lượng cực lớn, có thể làm các pin lân cận tiếp tục cháy hoặc phát nổ, đồng thời thải ra các khí độc hại, đe dọa tính mạng của lực lượng cứu hỏa.
Mặc dù không thể trực tiếp dập lửa, các đội cứu hỏa vẫn túc trực tại hiện trường từ ngày 16 đến ngày 18 tháng 1 để theo dõi diễn biến đám cháy và đánh giá thiệt hại thông qua máy bay không người lái. Nguyên nhân vụ cháy vẫn đang được điều tra và sẽ chỉ có thể tiến hành sau khi đám cháy được dập tắt hoàn toàn.
Vụ việc xảy ra trong bối cảnh California và Texas đang đẩy mạnh triển khai các dự án pin lithium quy mô lớn nhằm tăng cường độ tin cậy của lưới điện trong bối cảnh biến đổi khí hậu dẫn đến thời tiết khắc nghiệt và nguy cơ mất điện. Các chuyên gia nhận định pin lithium là công nghệ then chốt để giảm phát thải carbon và nâng cao độ ổn định của lưới điện. Tuy nhiên, vụ cháy tại Vistra Energy đã làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng dân cư về vấn đề an toàn, tác động đến sức khỏe và môi trường cũng như hiệu quả của các biện pháp chữa cháy hiện tại đối với loại pin này.
Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự cố cháy nổ liên quan đến pin lithium. Năm 2013, 6 xe điện Tesla đã tự bốc cháy gây chấn động dư luận. Các vụ cháy trên máy bay Boeing 747 trong các năm 2013, 2014 và 2018 cũng được cho là có liên quan đến pin lithium. Gần đây nhất, vào cuối tháng 6 năm 2024, vụ cháy tại nhà máy sản xuất pin lithium Aricell ở Hwaseong, Hàn Quốc đã cướp đi sinh mạng của 23 người.
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới phát triển năng lượng tái tạo và xe điện, nhu cầu về lithium, được mệnh danh là "dầu trắng", đang gia tăng chóng mặt. Lithium là thành phần chính trong pin sạc cho các thiết bị điện tử, phương tiện giao thông và thậm chí cả tàu vũ trụ. Các tập đoàn hàng không lớn cũng đang nghiên cứu phát triển máy bay điện sử dụng pin lithium để thay thế nhiên liệu hóa thạch.
Vụ cháy tại Vistra Energy là lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc phát triển các giải pháp phòng cháy chữa cháy hiệu quả cho pin lithium. Cần phải nghiên cứu và phát triển các hệ thống chữa cháy tự động có khả năng dập tắt đám cháy pin lithium quy mô lớn và làm nguội pin nhanh chóng để giảm thiểu thiệt hại và ngăn chặn cháy lan. Bên cạnh đó, các quy định về an toàn trong sản xuất, lưu trữ và vận chuyển pin lithium cần được rà soát và siết chặt hơn nữa.
Vụ việc một lần nữa nhấn mạnh rằng, song song với việc phát triển và ứng dụng rộng rãi công nghệ pin lithium, vấn đề an toàn cần được đặt lên hàng đầu để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành năng lượng tái tạo và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường.