Yu Ki San
Writer
Sau hai năm các gã khổng lồ công nghệ Mỹ chạy đua không ngừng nghỉ để xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ - được xem là "xương sống" cho cuộc cách mạng Trí tuệ Nhân tạo (AI), những dấu hiệu đầu tiên cho thấy "cơn sốt" này có thể đang bắt đầu "hạ nhiệt" hoặc ít nhất là bước vào giai đoạn điều chỉnh. Các báo cáo gần đây về việc Amazon Web Services (AWS) và Microsoft có động thái kìm hãm việc mở rộng đang làm dấy lên câu hỏi về tính bền vững của tốc độ tăng trưởng chóng mặt này.
Những dấu hiệu "chững lại"
Theo báo cáo từ ngân hàng Wells Fargo (ngày 21/4), AWS, bộ phận đám mây của Amazon, được cho là đã tạm dừng đàm phán về một số hợp đồng thuê trung tâm dữ liệu mới, đặc biệt là ở các thị trường nước ngoài. Trước đó, vào cuối tháng 3, ngân hàng đầu tư TD Cowen cũng tiết lộ Microsoft đã hủy bỏ các dự án trung tâm dữ liệu dự kiến sử dụng tới 2 GW điện năng tại Mỹ và châu Âu, với lý do được cho là nguồn cung công suất đang tạm thời vượt quá nhu cầu thực tế.
Tuy nhiên, cả hai công ty đều nhanh chóng trấn an thị trường. Họ khẳng định vẫn giữ các thỏa thuận đã ký và gọi các động thái trên chỉ là hoạt động quản lý năng lực bình thường. Microsoft cho biết vẫn sẽ chi tới 80 tỷ USD cho hạ tầng trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6 tới. Phó chủ tịch trung tâm dữ liệu toàn cầu của Amazon cũng khẳng định trên LinkedIn rằng "chưa có bất kỳ thay đổi lớn nào trong kế hoạch mở rộng gần đây". Đại diện Nvidia cũng cho rằng thị trường trung tâm dữ liệu vẫn vững mạnh.
Vì sao có sự điều chỉnh?
Dù các công ty lớn phủ nhận một sự suy giảm rộng rãi, các động thái điều chỉnh này cho thấy sự bùng nổ AI có thể không diễn ra nhanh và liên tục như dự đoán ban đầu. Có nhiều yếu tố được cho là đang gây áp lực:
Tương lai không hoàn toàn tuyến tính
Dù có những dấu hiệu điều chỉnh, các chuyên gia cho rằng nhu cầu về năng lực tính toán và kết nối cho AI về dài hạn vẫn sẽ tiếp tục tăng mạnh. Suresh Venkatesan (CEO POET Technologies) nhận định khi một dự án gặp trở ngại, các dự án khác sẽ xuất hiện. Pankaj Sachdeva (McKinsey) thì cho rằng cần phân biệt những động thái tạm dừng của một vài ông lớn với xu hướng chung của thị trường. Ông dự báo thị trường trung tâm dữ liệu vẫn sẽ tăng trưởng 20-25% trong 5-7 năm tới, nhưng tốc độ sẽ không đều đặn qua từng năm mà "không tuyến tính".
Tóm lại, "cơn sốt" xây dựng trung tâm dữ liệu AI có thể đang tạm thời hạ nhiệt do sự kết hợp của việc đánh giá lại nhu cầu thực tế, chi phí vận hành cao, giới hạn về nguồn cung điện và tác động từ chính sách thương mại. Tuy nhiên, đây có lẽ chỉ là một sự điều chỉnh cần thiết trước khi bước vào giai đoạn tăng trưởng bền vững hơn, dù không còn theo đường thẳng đứng như hai năm vừa qua.
Những dấu hiệu "chững lại"
Theo báo cáo từ ngân hàng Wells Fargo (ngày 21/4), AWS, bộ phận đám mây của Amazon, được cho là đã tạm dừng đàm phán về một số hợp đồng thuê trung tâm dữ liệu mới, đặc biệt là ở các thị trường nước ngoài. Trước đó, vào cuối tháng 3, ngân hàng đầu tư TD Cowen cũng tiết lộ Microsoft đã hủy bỏ các dự án trung tâm dữ liệu dự kiến sử dụng tới 2 GW điện năng tại Mỹ và châu Âu, với lý do được cho là nguồn cung công suất đang tạm thời vượt quá nhu cầu thực tế.
Tuy nhiên, cả hai công ty đều nhanh chóng trấn an thị trường. Họ khẳng định vẫn giữ các thỏa thuận đã ký và gọi các động thái trên chỉ là hoạt động quản lý năng lực bình thường. Microsoft cho biết vẫn sẽ chi tới 80 tỷ USD cho hạ tầng trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6 tới. Phó chủ tịch trung tâm dữ liệu toàn cầu của Amazon cũng khẳng định trên LinkedIn rằng "chưa có bất kỳ thay đổi lớn nào trong kế hoạch mở rộng gần đây". Đại diện Nvidia cũng cho rằng thị trường trung tâm dữ liệu vẫn vững mạnh.
Vì sao có sự điều chỉnh?
Dù các công ty lớn phủ nhận một sự suy giảm rộng rãi, các động thái điều chỉnh này cho thấy sự bùng nổ AI có thể không diễn ra nhanh và liên tục như dự đoán ban đầu. Có nhiều yếu tố được cho là đang gây áp lực:
- "Ôm đồm" quá mức ban đầu? Báo cáo của ngân hàng UBS cho rằng Microsoft, trong giai đoạn 2022-2024, đã thuê công suất trung tâm dữ liệu lớn nhất có thể (chi phí vốn thuê tăng 6,7 lần, tổng giá trị hợp đồng ~175 tỷ USD). Giờ đây, khi hiểu rõ hơn về nhu cầu thực tế, họ bắt đầu cắt giảm các dự án chưa mang lại giá trị tức thì.
- Chi phí vận hành AI khổng lồ và ROI chưa rõ ràng: Việc huấn luyện và vận hành các mô hình AI tiên tiến cực kỳ tốn kém (có thể tới 1.000 USD chi phí tính toán cho một truy vấn OpenAI phức tạp). CEO OpenAI Sam Altman thừa nhận ChatGPT Plus (200 USD/tháng) vẫn chưa có lãi. CEO Microsoft Satya Nadella cũng nói AI chưa tạo ra nhiều giá trị đo lường được, làm dấy lên nghi ngờ về lợi nhuận bền vững.
- Hạ tầng lưới điện quá tải: Đây là một rào cản vật lý ngày càng lớn. Các trung tâm dữ liệu AI mới đòi hỏi công suất điện khổng lồ (500 MW trở lên so với 60 MW trước đây), đặt gánh nặng cực lớn lên lưới điện hiện có ("lưới điện không thể theo kịp" - Allan Schurr, Enchanted Rock). Các công ty điện lực buộc phải yêu cầu thời gian chờ kết nối dài để nâng cấp trạm biến áp và đường truyền. Nhiều khu vực đã gặp giới hạn về khả năng cung cấp điện, khó xây thêm trung tâm dữ liệu mới.
- Áp lực chi phí từ thuế quan: Các mức thuế mới của Mỹ dự kiến làm tăng chi phí phần cứng, ảnh hưởng chiến lược nguồn cung và buộc doanh nghiệp phải tính toán lại mô hình thu mua (John Archer, Slalom Consulting).
Tương lai không hoàn toàn tuyến tính
Dù có những dấu hiệu điều chỉnh, các chuyên gia cho rằng nhu cầu về năng lực tính toán và kết nối cho AI về dài hạn vẫn sẽ tiếp tục tăng mạnh. Suresh Venkatesan (CEO POET Technologies) nhận định khi một dự án gặp trở ngại, các dự án khác sẽ xuất hiện. Pankaj Sachdeva (McKinsey) thì cho rằng cần phân biệt những động thái tạm dừng của một vài ông lớn với xu hướng chung của thị trường. Ông dự báo thị trường trung tâm dữ liệu vẫn sẽ tăng trưởng 20-25% trong 5-7 năm tới, nhưng tốc độ sẽ không đều đặn qua từng năm mà "không tuyến tính".
Tóm lại, "cơn sốt" xây dựng trung tâm dữ liệu AI có thể đang tạm thời hạ nhiệt do sự kết hợp của việc đánh giá lại nhu cầu thực tế, chi phí vận hành cao, giới hạn về nguồn cung điện và tác động từ chính sách thương mại. Tuy nhiên, đây có lẽ chỉ là một sự điều chỉnh cần thiết trước khi bước vào giai đoạn tăng trưởng bền vững hơn, dù không còn theo đường thẳng đứng như hai năm vừa qua.
