Hoàng Anh
Writer
Namma Yatri, một công ty khởi nghiệp (startup) công nghệ 3 năm tuổi của Ấn Độ, đang tạo ra một cuộc cách mạng thực sự trong ngành dịch vụ gọi xe tại quốc gia tỷ dân này. Bằng cách loại bỏ hoàn toàn mô hình thu phí hoa hồng truyền thống (hay thường gọi là "cắt phế") và thay thế bằng một hệ thống thu phí đăng ký tượng trưng từ tài xế, Namma Yatri cho phép các bác tài giữ lại toàn bộ số tiền cước thu được từ khách hàng. Mô hình độc đáo và thân thiện với tài xế này đang phát triển nhanh chóng và buộc các đối thủ cạnh tranh sừng sỏ như Ola, Rapido và cả Uber phải nhìn nhận lại, thậm chí điều chỉnh mô hình kinh doanh của chính họ.
Mô hình "không hoa hồng" và tăng trưởng thần tốc
Ra mắt vào tháng 11 năm 2022, ban đầu là một nền tảng tổng hợp xe lam (auto-rickshaw) miễn phí, Namma Yatri nhanh chóng thu hút hàng nghìn tài xế. Đến giữa năm 2023, công ty bắt đầu triển khai mô hình thu phí đăng ký. Thay vì "cắt phế" 20-30% trên mỗi chuyến đi như các ứng dụng khác, tài xế Namma Yatri chỉ phải trả một khoản phí rất nhỏ, ví dụ như 25 rupee (khoảng 7.000 VNĐ) mỗi ngày cho số chuyến đi không giới hạn, hoặc 3,5 rupee (khoảng 1.000 VNĐ) cho mỗi chuyến trong 10 chuyến đầu tiên, sau đó miễn phí.
Sự khác biệt này đã tạo nên sức hút lớn. Hiện Namma Yatri đã có mặt tại hơn 15 thành phố của Ấn Độ, hỗ trợ gần 190.000 chuyến đi mỗi ngày. Theo số liệu công khai trên trang web (Namma Yatri là ứng dụng gọi xe duy nhất ở Ấn Độ làm điều này), nền tảng đã giúp 638.000 tài xế kiếm được tổng cộng hơn 175 triệu USD kể từ khi ra mắt. Thành công này, theo các chuyên gia như Sarayu Natarajan (Viện Aapti) và Saurav Kumar Chachan (Redseer), đang tạo ra một sự thay đổi mang tính hệ thống trong toàn ngành.
Hậu thuẫn và những thách thức
Namma Yatri ban đầu được phát triển bởi công ty fintech do SoftBank hậu thuẫn là Juspay, hợp tác với tổ chức phi lợi nhuận Quỹ Tương tác trong Kinh tế số (FIDE) và có sự tham vấn chặt chẽ với Liên đoàn lái xe kéo tự động (ARDU) tại Bengaluru. Vào cuối năm 2023, Juspay đã tách Namma Yatri thành một công ty riêng có tên Moving Tech Innovations. Năm 2024, công ty này đã huy động thành công 11 triệu USD từ Google và các quỹ đầu tư mạo hiểm như Blume Ventures và Antler. "Chúng tôi thích cách họ xây dựng và giải quyết vấn đề di chuyển ở quy mô lớn mà không cần đầu tư nhiều vốn," Karthik Reddy, đồng sáng lập Blume, chia sẻ.
Tuy nhiên, con đường của Namma Yatri không chỉ toàn màu hồng. Công ty vẫn chưa đạt điểm hòa vốn (báo cáo lỗ 387.000 USD trên doanh thu 258.000 USD từ tháng 11/2023 đến tháng 3/2024 theo Tracxn), dù CEO Shanmugavel cho biết nền tảng đang tạo ra lợi nhuận trên mỗi chuyến đi tại 3 trong số 5 tiểu bang hoạt động. Một số tài xế vẫn tỏ ra cảnh giác với việc thu phí đăng ký và lo ngại về khả năng tăng phí trong tương lai. Về phía hành khách, một số người dùng vẫn ưu tiên Uber vì trải nghiệm người dùng tốt hơn và tính sẵn có cao hơn trong giờ cao điểm.
Tương lai và tác động xã hội
Dù đối mặt với những thách thức, Namma Yatri vẫn đầy tham vọng với kế hoạch mở rộng ra thị trường quốc tế và phát triển một ứng dụng vận tải đa phương thức cùng chính quyền bang Tamil Nadu. Công ty cũng triển khai các chương trình nhằm thu hút nhiều phụ nữ hơn tham gia vào ngành nghề vốn do nam giới thống trị này.
CEO Shanmugavel tin rằng mô hình nguồn mở, cách tiếp cận lấy cộng đồng làm trọng tâm và sự hợp tác công-tư sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững. "Chúng tôi đã chuẩn bị cho mô hình không hoa hồng ngay từ ngày đầu tiên," ông nói. "Đối với những công ty khác, đó là chiến lược giới hạn... không rõ chúng sẽ kéo dài bao lâu." Cuộc cạnh tranh giành thị phần tài xế sẽ rất khốc liệt, và nền tảng nào sở hữu nhiều xe nhất sẽ có cơ hội thành công cao hơn.
Mô hình "không hoa hồng" và tăng trưởng thần tốc
Ra mắt vào tháng 11 năm 2022, ban đầu là một nền tảng tổng hợp xe lam (auto-rickshaw) miễn phí, Namma Yatri nhanh chóng thu hút hàng nghìn tài xế. Đến giữa năm 2023, công ty bắt đầu triển khai mô hình thu phí đăng ký. Thay vì "cắt phế" 20-30% trên mỗi chuyến đi như các ứng dụng khác, tài xế Namma Yatri chỉ phải trả một khoản phí rất nhỏ, ví dụ như 25 rupee (khoảng 7.000 VNĐ) mỗi ngày cho số chuyến đi không giới hạn, hoặc 3,5 rupee (khoảng 1.000 VNĐ) cho mỗi chuyến trong 10 chuyến đầu tiên, sau đó miễn phí.
Sự khác biệt này đã tạo nên sức hút lớn. Hiện Namma Yatri đã có mặt tại hơn 15 thành phố của Ấn Độ, hỗ trợ gần 190.000 chuyến đi mỗi ngày. Theo số liệu công khai trên trang web (Namma Yatri là ứng dụng gọi xe duy nhất ở Ấn Độ làm điều này), nền tảng đã giúp 638.000 tài xế kiếm được tổng cộng hơn 175 triệu USD kể từ khi ra mắt. Thành công này, theo các chuyên gia như Sarayu Natarajan (Viện Aapti) và Saurav Kumar Chachan (Redseer), đang tạo ra một sự thay đổi mang tính hệ thống trong toàn ngành.
Hậu thuẫn và những thách thức
Namma Yatri ban đầu được phát triển bởi công ty fintech do SoftBank hậu thuẫn là Juspay, hợp tác với tổ chức phi lợi nhuận Quỹ Tương tác trong Kinh tế số (FIDE) và có sự tham vấn chặt chẽ với Liên đoàn lái xe kéo tự động (ARDU) tại Bengaluru. Vào cuối năm 2023, Juspay đã tách Namma Yatri thành một công ty riêng có tên Moving Tech Innovations. Năm 2024, công ty này đã huy động thành công 11 triệu USD từ Google và các quỹ đầu tư mạo hiểm như Blume Ventures và Antler. "Chúng tôi thích cách họ xây dựng và giải quyết vấn đề di chuyển ở quy mô lớn mà không cần đầu tư nhiều vốn," Karthik Reddy, đồng sáng lập Blume, chia sẻ.
Tuy nhiên, con đường của Namma Yatri không chỉ toàn màu hồng. Công ty vẫn chưa đạt điểm hòa vốn (báo cáo lỗ 387.000 USD trên doanh thu 258.000 USD từ tháng 11/2023 đến tháng 3/2024 theo Tracxn), dù CEO Shanmugavel cho biết nền tảng đang tạo ra lợi nhuận trên mỗi chuyến đi tại 3 trong số 5 tiểu bang hoạt động. Một số tài xế vẫn tỏ ra cảnh giác với việc thu phí đăng ký và lo ngại về khả năng tăng phí trong tương lai. Về phía hành khách, một số người dùng vẫn ưu tiên Uber vì trải nghiệm người dùng tốt hơn và tính sẵn có cao hơn trong giờ cao điểm.
Dù đối mặt với những thách thức, Namma Yatri vẫn đầy tham vọng với kế hoạch mở rộng ra thị trường quốc tế và phát triển một ứng dụng vận tải đa phương thức cùng chính quyền bang Tamil Nadu. Công ty cũng triển khai các chương trình nhằm thu hút nhiều phụ nữ hơn tham gia vào ngành nghề vốn do nam giới thống trị này.
CEO Shanmugavel tin rằng mô hình nguồn mở, cách tiếp cận lấy cộng đồng làm trọng tâm và sự hợp tác công-tư sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững. "Chúng tôi đã chuẩn bị cho mô hình không hoa hồng ngay từ ngày đầu tiên," ông nói. "Đối với những công ty khác, đó là chiến lược giới hạn... không rõ chúng sẽ kéo dài bao lâu." Cuộc cạnh tranh giành thị phần tài xế sẽ rất khốc liệt, và nền tảng nào sở hữu nhiều xe nhất sẽ có cơ hội thành công cao hơn.
