Chính phủ Mỹ đã thắt chặt các hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip, lấp các lỗ hổng cho phép các công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ tiên tiến.
Một năm trước, chính phủ Mỹ đã đưa ra các biện pháp trừng phạt chip nhằm mục đích cản trở khả năng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến của Trung Quốc. Nhưng những biện pháp trừng phạt đó có những kẽ hở cho phép các công ty Trung Quốc tiếp tục mua và chế tạo chip dùng để đào tạo một số thuật toán AI tiên tiến nhất thế giới. Từ ngày 17/10, Mỹ tuyên bố thắt chặt kiểm soát để cố gắng lấp nốt những lỗ hổng đó.
Theo Wired, các hạn chế mới do Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố đưa ra các quy định mới yêu cầu các hãng báo cáo doanh số bán các loại chip tiên tiến, kiểm soát việc bán thiết bị sản xuất chip tiên tiến và phần mềm thiết kế. Bên cạnh đó, Bộ Thương mại Mỹ cũng ban bố các đạo luật ngăn chặn các công ty Trung Quốc mua chip thông qua các công ty con ở nước ngoài.
“Đây là sự gia tăng gấp đôi của chính quyền Biden đối với các mục tiêu kiểm soát xuất khẩu của năm ngoái”, Gregory Allen, giám đốc trung tâm nghiên cứu nâng cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế chia sẻ với trang công nghệ Wired. “Chính quyền của ông Biden đã tiến tới việc đóng những lỗ hổng quan trọng nhất đồng thời cũng thể hiện ý đồ đóng bất kỳ lỗ hổng nào được phát hiện trong tương lai.”
Những hạn chế được đưa ra cách đây một năm đã đánh dấu một kỷ nguyên cạnh tranh công nghệ mới giữa Washington và Bắc Kinh. Chính quyền Biden cho biết những biện pháp kiểm soát này là cần thiết để ngăn chặn Trung Quốc khai thác AI cho mục đích quân sự. Trung Quốc cáo buộc Mỹ đang cố gắng kìm hãm tiến bộ công nghệ và kinh tế của nước này.
Những biện pháp hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip năm 2022 của Mỹ ngăn cản các công ty bán chip đào tạo AI hiệu năng cao có khả năng chia sẻ dữ liệu với nhau ở tốc độ nhanh nhất. Chip hiệu năng cao là yếu tố cần thiết để xây dựng các cụm máy tính mạnh nhất. Các biện pháp kiểm soát đó của Mỹ đã cấm nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, Nvidia, bán chip H100 và A100, là những chip đào tạo AI mạnh nhất thế giới, cho các công ty ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, Nvidia đã nhanh chóng phát triển một sản phẩm thay thế có tên H800 và A800 vượt qua sự kiểm soát của Mỹ bằng cách giao tiếp với các chip khác trong cụm với tốc độ 400 gigabyte mỗi giây thay vì 600 gigabyte mỗi giây, dưới ngưỡng đặt ra bởi các quy tắc hạn chế trước đó của chính phủ Mỹ. Mặc dù chậm hơn các chip tiên tiến nhất nhưng H800 và A800 vẫn hữu ích trong việc xây dựng các ứng dụng AI mạnh mẽ.
Các công ty công nghệ Trung Quốc, bao gồm Bytedance, công ty sở hữu TikTok, Baidu, Alibaba và Tencent, được cho là đã đặt hàng trị giá 5 tỷ USD cho chip H800 trong những tháng gần đây. Không rõ các đơn hàng đó có được thực hiện trước khi các hạn chế mới có hiệu lực hay không.
Tại một sự kiện ở Bắc Kinh tuần này, gã khổng lồ tìm kiếm Trung Quốc Baidu đã công bố phiên bản mới của mô hình ngôn ngữ lớn của mình, được gọi là Ernie 4.0. Baidu cho biết hiệu suất của mô hình này phù hợp với mô hình AI đằng sau ChatGPT. Công ty cho biết họ đã sử dụng hàng chục nghìn con chip để đào tạo Ernie 4.0. Baidu không chỉ rõ loại chip được sử dụng, nhưng một nguồn tin của công ty yêu cầu giấu tên, đã xác nhận rằng chip Nvidia đã được sử dụng.
Các quy định mới của Mỹ sẽ cấm các công ty bán chip dựa trên tốc độ tính toán, mật độ năng lượng hoặc lượng sức mạnh xử lý được đóng gói trong một diện tích nhất định. Chính phủ Mỹ không nêu tên chip H800 của Nvidia nhưng đó là con chip được nhiều người coi là mục tiêu của các biện pháp kiểm soát mới.
Gregory Allen cho rằng những hạn chế mới đối với thiết bị sản xuất chip có thể cũng quan trọng như các quy định liên quan đến việc bán chip đào tạo AI. Các quy tắc này sẽ cấm bán hoàn toàn một số thiết bị, trong khi các biện pháp kiểm soát trước đây xoay quanh mục đích sử dụng cuối cùng của chúng, ngăn cản các công ty Trung Quốc có được thiết bị bằng cách che giấu những gì họ dự định làm với thiết bị đó.
Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo cho biết trong một tuyên bố do Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại đưa ra: “Những biện pháp kiểm soát này duy trì sự tập trung rõ ràng vào các ứng dụng quân sự và đối mặt với các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ do chiến lược hợp nhất quân sự-dân sự của chính phủ Trung Quốc gây ra”.
Các hạn chế năm 2022 của chính phủ Mỹ đã gây tranh cãi giữa các nhà sản xuất chip Mỹ, trong đó một số được cho là đang chùn bước trước triển vọng có thêm các biện pháp kiểm soát.
Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn, cơ quan đại diện cho các công ty chip Mỹ, đã đưa ra tuyên bố đáp lại những hạn chế mới thể hiện mối lo ngại của họ. Tuyên bố của hiệp hội này viết: “Chúng tôi nhận thấy sự cần thiết phải bảo vệ an ninh quốc gia và tin rằng việc duy trì một ngành công nghiệp bán dẫn lành mạnh của Mỹ là một phần thiết yếu để đạt được mục tiêu đó. Các biện pháp kiểm soát đơn phương, quá rộng có nguy cơ gây tổn hại cho hệ sinh thái bán dẫn của Mỹ mà không thúc đẩy an ninh quốc gia vì chúng khuyến khích khách hàng nước ngoài tìm kiếm nơi khác. Theo đó, chúng tôi kêu gọi chính quyền tăng cường phối hợp với các đồng minh để đảm bảo một sân chơi bình đẳng cho tất cả các công ty.”
Các hạn chế về chip của Mỹ có thể đã giúp thúc đẩy ngành công nghiệp chip nội địa của Trung Quốc, vốn được cho là tụt hậu so với Mỹ, Đài Loan và Hàn Quốc trong nhiều năm. Vào tháng 9, Huawei, một công ty từng là mục tiêu cụ thể của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, đã công bố Mate 60, một chiếc điện thoại thông minh sử dụng chip 7 nanomet do Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC), nhà sản xuất chip tiên tiến nhất Trung Quốc sản xuất. Quy trình sản xuất 7 nanomet tương đối tiên tiến, cho thấy SMIC đã đạt được tiến bộ kỹ thuật nhanh hơn dự kiến hoặc có thể lách các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.
Việc kiểm soát chặt chẽ hơn cũng diễn ra vào thời điểm ngoại giao khó khăn, khi chính phủ Mỹ đang tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc. Các thành viên của chính quyền Biden đã tới Bắc Kinh trong những tháng gần đây để gặp các quan chức Trung Quốc. Tổng thống Biden có thể gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc họp của các thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương (APEC) tại San Francisco vào tháng tới.
“Mỹ cần ngừng chính trị hóa và vũ khí hóa các vấn đề thương mại và công nghệ, đồng thời ngừng gây bất ổn cho chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mao Ning, cho biết khi trả lời câu hỏi về khả năng thắt chặt các hạn chế.
Chris Miller, phó giáo sư tại Đại học Tufts và là tác giả của Chip War, một cuốn sách xuất bản năm 2022 về vai trò địa chính trị của chất bán dẫn, cho biết với các chính sách hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip mới của Mỹ, căng thẳng về chip và khả năng AI vẫn sẽ là trọng tâm trong mối quan hệ Mỹ - Trung trong thời gian tới.
>> Bị Mỹ cấm vận, vì sao Huawei vẫn tự tin đặt mục tiêu xuất xưởng 70 triệu smartphone vào năm tới?
>> Mỹ lại vừa ra đòn lạ, o bế Hàn Quốc để tiêu diệt bán dẫn Trung Quốc
Một năm trước, chính phủ Mỹ đã đưa ra các biện pháp trừng phạt chip nhằm mục đích cản trở khả năng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến của Trung Quốc. Nhưng những biện pháp trừng phạt đó có những kẽ hở cho phép các công ty Trung Quốc tiếp tục mua và chế tạo chip dùng để đào tạo một số thuật toán AI tiên tiến nhất thế giới. Từ ngày 17/10, Mỹ tuyên bố thắt chặt kiểm soát để cố gắng lấp nốt những lỗ hổng đó.
“Đây là sự gia tăng gấp đôi của chính quyền Biden đối với các mục tiêu kiểm soát xuất khẩu của năm ngoái”, Gregory Allen, giám đốc trung tâm nghiên cứu nâng cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế chia sẻ với trang công nghệ Wired. “Chính quyền của ông Biden đã tiến tới việc đóng những lỗ hổng quan trọng nhất đồng thời cũng thể hiện ý đồ đóng bất kỳ lỗ hổng nào được phát hiện trong tương lai.”
Những hạn chế được đưa ra cách đây một năm đã đánh dấu một kỷ nguyên cạnh tranh công nghệ mới giữa Washington và Bắc Kinh. Chính quyền Biden cho biết những biện pháp kiểm soát này là cần thiết để ngăn chặn Trung Quốc khai thác AI cho mục đích quân sự. Trung Quốc cáo buộc Mỹ đang cố gắng kìm hãm tiến bộ công nghệ và kinh tế của nước này.
Những biện pháp hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip năm 2022 của Mỹ ngăn cản các công ty bán chip đào tạo AI hiệu năng cao có khả năng chia sẻ dữ liệu với nhau ở tốc độ nhanh nhất. Chip hiệu năng cao là yếu tố cần thiết để xây dựng các cụm máy tính mạnh nhất. Các biện pháp kiểm soát đó của Mỹ đã cấm nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, Nvidia, bán chip H100 và A100, là những chip đào tạo AI mạnh nhất thế giới, cho các công ty ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, Nvidia đã nhanh chóng phát triển một sản phẩm thay thế có tên H800 và A800 vượt qua sự kiểm soát của Mỹ bằng cách giao tiếp với các chip khác trong cụm với tốc độ 400 gigabyte mỗi giây thay vì 600 gigabyte mỗi giây, dưới ngưỡng đặt ra bởi các quy tắc hạn chế trước đó của chính phủ Mỹ. Mặc dù chậm hơn các chip tiên tiến nhất nhưng H800 và A800 vẫn hữu ích trong việc xây dựng các ứng dụng AI mạnh mẽ.
Các công ty công nghệ Trung Quốc, bao gồm Bytedance, công ty sở hữu TikTok, Baidu, Alibaba và Tencent, được cho là đã đặt hàng trị giá 5 tỷ USD cho chip H800 trong những tháng gần đây. Không rõ các đơn hàng đó có được thực hiện trước khi các hạn chế mới có hiệu lực hay không.
Tại một sự kiện ở Bắc Kinh tuần này, gã khổng lồ tìm kiếm Trung Quốc Baidu đã công bố phiên bản mới của mô hình ngôn ngữ lớn của mình, được gọi là Ernie 4.0. Baidu cho biết hiệu suất của mô hình này phù hợp với mô hình AI đằng sau ChatGPT. Công ty cho biết họ đã sử dụng hàng chục nghìn con chip để đào tạo Ernie 4.0. Baidu không chỉ rõ loại chip được sử dụng, nhưng một nguồn tin của công ty yêu cầu giấu tên, đã xác nhận rằng chip Nvidia đã được sử dụng.
Các quy định mới của Mỹ sẽ cấm các công ty bán chip dựa trên tốc độ tính toán, mật độ năng lượng hoặc lượng sức mạnh xử lý được đóng gói trong một diện tích nhất định. Chính phủ Mỹ không nêu tên chip H800 của Nvidia nhưng đó là con chip được nhiều người coi là mục tiêu của các biện pháp kiểm soát mới.
Gregory Allen cho rằng những hạn chế mới đối với thiết bị sản xuất chip có thể cũng quan trọng như các quy định liên quan đến việc bán chip đào tạo AI. Các quy tắc này sẽ cấm bán hoàn toàn một số thiết bị, trong khi các biện pháp kiểm soát trước đây xoay quanh mục đích sử dụng cuối cùng của chúng, ngăn cản các công ty Trung Quốc có được thiết bị bằng cách che giấu những gì họ dự định làm với thiết bị đó.
Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo cho biết trong một tuyên bố do Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại đưa ra: “Những biện pháp kiểm soát này duy trì sự tập trung rõ ràng vào các ứng dụng quân sự và đối mặt với các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ do chiến lược hợp nhất quân sự-dân sự của chính phủ Trung Quốc gây ra”.
Các hạn chế năm 2022 của chính phủ Mỹ đã gây tranh cãi giữa các nhà sản xuất chip Mỹ, trong đó một số được cho là đang chùn bước trước triển vọng có thêm các biện pháp kiểm soát.
Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn, cơ quan đại diện cho các công ty chip Mỹ, đã đưa ra tuyên bố đáp lại những hạn chế mới thể hiện mối lo ngại của họ. Tuyên bố của hiệp hội này viết: “Chúng tôi nhận thấy sự cần thiết phải bảo vệ an ninh quốc gia và tin rằng việc duy trì một ngành công nghiệp bán dẫn lành mạnh của Mỹ là một phần thiết yếu để đạt được mục tiêu đó. Các biện pháp kiểm soát đơn phương, quá rộng có nguy cơ gây tổn hại cho hệ sinh thái bán dẫn của Mỹ mà không thúc đẩy an ninh quốc gia vì chúng khuyến khích khách hàng nước ngoài tìm kiếm nơi khác. Theo đó, chúng tôi kêu gọi chính quyền tăng cường phối hợp với các đồng minh để đảm bảo một sân chơi bình đẳng cho tất cả các công ty.”
Các hạn chế về chip của Mỹ có thể đã giúp thúc đẩy ngành công nghiệp chip nội địa của Trung Quốc, vốn được cho là tụt hậu so với Mỹ, Đài Loan và Hàn Quốc trong nhiều năm. Vào tháng 9, Huawei, một công ty từng là mục tiêu cụ thể của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, đã công bố Mate 60, một chiếc điện thoại thông minh sử dụng chip 7 nanomet do Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC), nhà sản xuất chip tiên tiến nhất Trung Quốc sản xuất. Quy trình sản xuất 7 nanomet tương đối tiên tiến, cho thấy SMIC đã đạt được tiến bộ kỹ thuật nhanh hơn dự kiến hoặc có thể lách các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.
Việc kiểm soát chặt chẽ hơn cũng diễn ra vào thời điểm ngoại giao khó khăn, khi chính phủ Mỹ đang tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc. Các thành viên của chính quyền Biden đã tới Bắc Kinh trong những tháng gần đây để gặp các quan chức Trung Quốc. Tổng thống Biden có thể gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc họp của các thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương (APEC) tại San Francisco vào tháng tới.
“Mỹ cần ngừng chính trị hóa và vũ khí hóa các vấn đề thương mại và công nghệ, đồng thời ngừng gây bất ổn cho chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mao Ning, cho biết khi trả lời câu hỏi về khả năng thắt chặt các hạn chế.
Chris Miller, phó giáo sư tại Đại học Tufts và là tác giả của Chip War, một cuốn sách xuất bản năm 2022 về vai trò địa chính trị của chất bán dẫn, cho biết với các chính sách hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip mới của Mỹ, căng thẳng về chip và khả năng AI vẫn sẽ là trọng tâm trong mối quan hệ Mỹ - Trung trong thời gian tới.
>> Bị Mỹ cấm vận, vì sao Huawei vẫn tự tin đặt mục tiêu xuất xưởng 70 triệu smartphone vào năm tới?
>> Mỹ lại vừa ra đòn lạ, o bế Hàn Quốc để tiêu diệt bán dẫn Trung Quốc
