Yu Ki San
Writer
Thay vì cúp máy hay chặn số khi nhận được cuộc gọi lừa đảo, một bộ phận người dùng Internet, đặc biệt là các nhà sáng tạo nội dung, lại chọn cách tiếp cận hoàn toàn khác: tương tác, "chơi khăm" lại những kẻ lừa đảo và biến những cuộc đối thoại này thành các video hấp dẫn, thu hút hàng triệu lượt xem trên YouTube, đồng thời mang lại nguồn thu nhập đáng kể.
Những điểm chính:
Trilogy Media: Biến 'trêu tức' lừa đảo thành công việc toàn thời gian
Ashton Bingham ở Los Angeles là một trong những người tiên phong. Ban đầu, anh chỉ định ghi lại cuộc gọi từ kẻ giả danh Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) để đăng lên Facebook cho vui. Nhưng khi video lan truyền mạnh mẽ, anh nhận ra tiềm năng của việc này: vừa cảnh báo lừa đảo, vừa có thể kiếm tiền.
Anh đã hợp tác với Art Kulik, một cựu vận động viên Olympic, để thành lập kênh YouTube Trilogy Media. Kênh này chuyên đăng tải các video "dụ dỗ", đối đầu và vạch mặt những kẻ lừa đảo trực tuyến. Hiện Trilogy Media có hơn 1,6 triệu người đăng ký, hơn 600 video và đạt 169 triệu lượt xem. Video được xem nhiều nhất của họ ghi lại cảnh phối hợp với cảnh sát để "săn" kẻ lừa đảo vào năm 2022. Theo ước tính của SocialBlade, kênh này có thể mang về thu nhập từ 7.800 - 125.000 USD/năm (khoảng 199 triệu - 3,2 tỷ đồng/năm).
IRLRosie: 'Thao túng' kẻ lừa đảo bằng sự thân thiện
Rosie Okumura, một nhạc sĩ và diễn viên lồng tiếng tại Los Angeles, bắt đầu hành trình "scambaiting" (thuật ngữ chỉ việc chơi khăm kẻ lừa đảo) sau khi mẹ cô bị lừa cài phần mềm độc hại và mất 500 USD (khoảng 12,8 triệu đồng). Okumura chủ động liên lạc lại với kẻ lừa đảo, sử dụng sự thân thiện, hài hước và đôi khi giả danh người nổi tiếng (như Kim Kardashian) để "thao túng tâm lý" và khiến chúng mất thời gian, từ đó giảm khả năng chúng đi lừa người khác.
Các video của cô thu hút sự quan tâm lớn, tạo động lực để cô phát triển kênh IRLRosie (1,6 triệu lượt đăng ký trên YouTube) và kênh TikTok (1,2 triệu người theo dõi). Do lo ngại về an toàn, Okumura thường chỉ tập trung vào việc làm lãng phí thời gian của kẻ lừa đảo và đôi khi chuyển thông tin các vụ việc cụ thể cho nhóm Trilogy Media xử lý sâu hơn.
Những 'thợ săn' lừa đảo ẩn danh: Scammer Payback và Jim Browning
Thực tế, cộng đồng "scambaiting" trên YouTube rất sôi động với hàng nghìn nhà sáng tạo. Một số kênh ẩn danh nhưng lại có lượng người theo dõi khổng lồ:
Lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng
Sự phát triển của các kênh "scambaiting" diễn ra trong bối cảnh lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC), người Mỹ đã thiệt hại hơn 12,5 tỷ USD (khoảng 318,8 nghìn tỷ đồng) vì các vụ lừa đảo trực tuyến trong năm 2024, tăng 25% so với năm 2023.
"Scambaiting" đã trở thành một hiện tượng độc đáo trên Internet. Những nhà sáng tạo nội dung này không chỉ tìm ra cách biến những trải nghiệm khó chịu với lừa đảo thành các video giải trí, mang lại thu nhập mà còn đóng góp tích cực vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, giúp nhiều người phòng tránh trở thành nạn nhân. Tuy nhiên, công việc này cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định về an toàn cho chính các nhà sáng tạo.
Những điểm chính:
- Xu hướng "scambaiting": Nhiều người tương tác với kẻ lừa đảo thay vì chặn, rồi đăng video lên YouTube để kiếm tiền và cảnh báo cộng đồng.
- Các kênh nổi tiếng: Trilogy Media (Ashton Bingham & Art Kulik), IRLRosie (Rosie Okumura), Scammer Payback, Jim Browning, Scambaiter (Ấn Độ)... thu hút hàng triệu người đăng ký.
- Thu nhập "khủng": Các kênh lớn có thể kiếm từ vài nghìn đến hàng trăm nghìn USD mỗi năm (tương đương hàng trăm triệu đến hàng chục tỷ đồng).
- Mục đích kép: Vừa phơi bày thủ đoạn lừa đảo, giúp người xem phòng tránh, vừa tạo nội dung giải trí và có doanh thu.
- Bối cảnh: Lừa đảo trực tuyến gia tăng mạnh, người Mỹ thiệt hại hơn 12,5 tỷ USD (~318,8 nghìn tỷ đồng) trong năm 2024 (theo FTC).
Trilogy Media: Biến 'trêu tức' lừa đảo thành công việc toàn thời gian
Ashton Bingham ở Los Angeles là một trong những người tiên phong. Ban đầu, anh chỉ định ghi lại cuộc gọi từ kẻ giả danh Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) để đăng lên Facebook cho vui. Nhưng khi video lan truyền mạnh mẽ, anh nhận ra tiềm năng của việc này: vừa cảnh báo lừa đảo, vừa có thể kiếm tiền.
Anh đã hợp tác với Art Kulik, một cựu vận động viên Olympic, để thành lập kênh YouTube Trilogy Media. Kênh này chuyên đăng tải các video "dụ dỗ", đối đầu và vạch mặt những kẻ lừa đảo trực tuyến. Hiện Trilogy Media có hơn 1,6 triệu người đăng ký, hơn 600 video và đạt 169 triệu lượt xem. Video được xem nhiều nhất của họ ghi lại cảnh phối hợp với cảnh sát để "săn" kẻ lừa đảo vào năm 2022. Theo ước tính của SocialBlade, kênh này có thể mang về thu nhập từ 7.800 - 125.000 USD/năm (khoảng 199 triệu - 3,2 tỷ đồng/năm).
IRLRosie: 'Thao túng' kẻ lừa đảo bằng sự thân thiện
Rosie Okumura, một nhạc sĩ và diễn viên lồng tiếng tại Los Angeles, bắt đầu hành trình "scambaiting" (thuật ngữ chỉ việc chơi khăm kẻ lừa đảo) sau khi mẹ cô bị lừa cài phần mềm độc hại và mất 500 USD (khoảng 12,8 triệu đồng). Okumura chủ động liên lạc lại với kẻ lừa đảo, sử dụng sự thân thiện, hài hước và đôi khi giả danh người nổi tiếng (như Kim Kardashian) để "thao túng tâm lý" và khiến chúng mất thời gian, từ đó giảm khả năng chúng đi lừa người khác.
Các video của cô thu hút sự quan tâm lớn, tạo động lực để cô phát triển kênh IRLRosie (1,6 triệu lượt đăng ký trên YouTube) và kênh TikTok (1,2 triệu người theo dõi). Do lo ngại về an toàn, Okumura thường chỉ tập trung vào việc làm lãng phí thời gian của kẻ lừa đảo và đôi khi chuyển thông tin các vụ việc cụ thể cho nhóm Trilogy Media xử lý sâu hơn.
Những 'thợ săn' lừa đảo ẩn danh: Scammer Payback và Jim Browning
Thực tế, cộng đồng "scambaiting" trên YouTube rất sôi động với hàng nghìn nhà sáng tạo. Một số kênh ẩn danh nhưng lại có lượng người theo dõi khổng lồ:
- Scammer Payback: Kênh phổ biến nhất với hơn 8,12 triệu lượt đăng ký. Nội dung chủ yếu là ghi âm cuộc gọi, quay màn hình máy tính của kẻ lừa đảo, đồng thời đưa ra các giải pháp phòng tránh. Kênh này từng hợp tác với AnyDesk (công ty phần mềm truy cập từ xa) để chặn hơn 2.000 tài khoản lừa đảo. Thu nhập ước tính: 48.000 - 760.000 USD/năm (khoảng 1,2 tỷ - 19,4 tỷ đồng/năm).
- Jim Browning: Có 4,4 triệu lượt đăng ký. Kênh này thường điều tra sâu hơn về các công ty đứng sau các chiến dịch lừa đảo. Video nổi tiếng nhất "Gọi kẻ lừa đảo bằng tên thật" có hơn 45 triệu lượt xem. Thu nhập ước tính: 4.000 - 63.000 USD/năm (khoảng 102 triệu - 1,6 tỷ đồng/năm).
Lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng
Sự phát triển của các kênh "scambaiting" diễn ra trong bối cảnh lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC), người Mỹ đã thiệt hại hơn 12,5 tỷ USD (khoảng 318,8 nghìn tỷ đồng) vì các vụ lừa đảo trực tuyến trong năm 2024, tăng 25% so với năm 2023.
"Scambaiting" đã trở thành một hiện tượng độc đáo trên Internet. Những nhà sáng tạo nội dung này không chỉ tìm ra cách biến những trải nghiệm khó chịu với lừa đảo thành các video giải trí, mang lại thu nhập mà còn đóng góp tích cực vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, giúp nhiều người phòng tránh trở thành nạn nhân. Tuy nhiên, công việc này cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định về an toàn cho chính các nhà sáng tạo.
