Ngoài PCR, bạn còn biết phương pháp xét nghiệm nào được mệnh danh là tiêu chuẩn vàng không? (Phần 1)

[nhhgiap]

Khi nói đến xét nghiệm COVID-19, hầu hết chúng ta sẽ nghĩ đến hai loại xét nghiệm phổ biến: xét nghiệm kháng nguyên nhanh tại nhà (bằng kit test), và xét nghiệm PCR ở bệnh viện. Trên thực tế, còn một loại xét nghiệm với ưu điểm của hai loại trên, đó là xét nghiệm phân tử tại nhà.

Bộ xét nghiệm của Cue
Các xét nghiệm phân tử tại nhà này kết hợp độ chính xác của xét nghiệm PCR với sự tiện lợi của xét nghiệm kháng nguyên. Đó là một sự kết hợp mạnh mẽ, vì giúp loại bỏ kết quả âm tính giả và không tốn thời gian. Những lợi thế trên cũng là lý do chính thuyết phục Google sử dụng nó. Hiện tại, FDA đã thông qua ba hãng xét nghiệm phân tử OTC (không kê đơn): Cue Health, Detect và Lucira Health. Tuy nhiên, rất ít người biết về phương pháp xét nghiệm này, lý do chính là do nó đắt. Thiết bị test cùng 3 gói test tốn đến 444 USD.
Trong bài viết này, ta sẽ cùng tìm hiểu về ưu điểm và mặt hạn chế của 3 loại test phân tử trên để quyết định có nên mua không.

Khác biệt về các loại xét nghiệm​

Với kit test, đa số chúng ta đều rất quen thuộc, nó là phương pháp nhanh nhất để xác định một người có bị nhiễm COVID không. Các xét nghiệm này có giá cả phải chăng và tiện lợi nhưng không chính xác như xét nghiệm phân tử và PCR. Lý do là nếu kiểm tra sớm, bạn có thể nhận được kết quả âm tính giả vì không có đủ lượng virus trong cơ thể.
Các xét nghiệm phân tử sử dụng một phương pháp khác để phát hiện virus. Thay vì phát hiện protein trên bề mặt virus như xét nghiệm kháng nguyên, nó tìm kiếm các đoạn DNA của virus, và tự tạo bản sao cho những đoạn mã đó cho đến khi đủ số lượng để phát hiện. Xét nghiệm này còn được gọi là xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (NAAT). Cho dù tải lượng virus trong mũi bạn còn thấp, xét nghiệm này vẫn có thể phát hiện được.

Xét nghiệm phân tử không giống xét nghiệm PCR​

Xét nghiệm PCR và phân tử đều được xem là tiêu chuẩn vàng vì độ chính xác. Tuy nhiên, hai phương pháp này không giống nhau vì chúng sử dụng các phương pháp khuếch đại khác nhau.

Dù chỉ dùng được một lần nhưng bạn sẽ có mọi thứ cần thiết với Lucira
Xét nghiệm PCR cần thiết bị thí nghiệm chuyên dụng để tạo ra một lượng lớn bản sao DNA virus trong ống nghiệm dựa vào các chu kỳ nhiệt.. Quá trình này có thể mất vài giờ và yêu cầu các kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Đó là lý do tại sao không phải lúc nào bạn cũng có thể nhận được kết quả PCR trong cùng một ngày.
Song xét nghiệm của Cue, Detect và Lucira sử dụng một quy trình có thể khuếch đại vật chất di truyền ở nhiệt độ ổn định thông qua một thiết bị nhỏ gọn.
Về cơ bản, các xét nghiệm phân tử tại nhà cho kết quả chính xác như xét nghiệm PCR và tốn rất ít thời gian. Mức độ chính xác cao hơn đồng nghĩa loại trừ được kết quả âm tính giả, qua đó tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho bạn. Lợi ích về lâu dài là yếu tố quan trọng nhất mà nhà sản xuất hướng đến.

Các xét nghiệm này có dễ sử dụng không? Giá của nó là bao nhiêu​

Các kit test của Cue, Detect và Lucira đều có cách sử dụng giống với kit test thông thường chúng ta hay dùng. Điểm khác biệt duy nhất là thay vì nhỏ mẫu thử lên que thử, bạn sẽ đặt nó vào một máy xử lý quá trình khuếch đại dạng nhỏ.
Thiết bị
Giá
Số lượng que test
Thời gian cho kết quả
Có thể tái sử dụng
Cue
249 USD cho máy đọc, 65 USD mỗi que test. Trọn gói (1 máy đọc và 3 que test) 444 USD. (Giảm giá nếu là thành viên Cue)
3-10
20 phút
có
Detect
39 USD cho máy khuếch đại, 49 USD mỗi que test. Trọn gói (1 máy và 1 que) giá 85 USD
1
75 phút
có
Lucira
75 USD
1
30 phút
không

Trong số 3 loại, kit test của Lucira được đánh giá là đơn giản nhất. Đây cũng là loại xét nghiệm duy nhất không yêu cầu bạn phải tải ứng dụng của họ về. Tuy nhiên, đó cũng là một bất lợi khi không thể lưu trữ được lịch sử xét nghiệm. Ngoài ra, bộ kit test với giá 75 USD này chỉ sử dụng được một lần. Nếu muốn sử dụng kết quả xét nghiệm, bạn phải chụp lại kết quả cùng mã QR và số sê-ri của bộ dụng cụ. Để hợp lệ kết quả trên, cần khai báo thông qua mã QR dẫn đến cổng khai báo của hãng.

Bộ xét nghiệm trọn gói của Detect có giá 85 USD
Khác với Lucira, Cue và Detect thiết kế máy khuếch đại của mình có thể dùng được nhiều lần và được bán riêng. Ngoài lợi ích thân thiện với môi trường, bạn có thể tiết kiệm tiền mua máy vào những lần sau. Song điều này đồng nghĩa người dùng đang đầu tư nhiều hơn vào hệ sinh thái sản phẩm. Máy của Detect có giá 39 USD, kit test có giá 49 USD. Trong khi đó giá của máy Cue là 249 USD, kit test là 85 USD. Để giảm giá, người dùng có thể cân nhắc tham gia hội viên của Cue.
Detect có giá cả phải chăng nhất trong 3 loại nhưng nó cũng tốn nhiều thời gian hơn, và quy trình cũng rắc rối hơn. Thời gian có kết quả trung bình từ 65 phút đến 75 phút. Về cơ bản, toàn bộ quy trình đều có video hướng dẫn từ hãng để bạn làm theo. Song nó vẫn rất phức tạp. Ví dụ như có bước yêu cầu bạn kiểm tra hạt thuốc thử có hòa tan hay không, bước khác lại yêu cầu bạn búng mạnh các lọ để đảm bảo chất lỏng bên trong chìm đủ xuống đáy trước khi đưa mẫu vào.
Cue là tổng hòa cách sử dụng của cả Detect và Lucira. Để sử dụng, đầu tiên bạn phải tạo tài khoản Cue, ghép nối máy đọc với điện thoại bằng Bluetooth, có thể cần cập nhật firmware của máy đọc trước đó. Hơi phức tạp ở bước đầu nhưng một khi bạn đã thu được mẫu thử từ mũi, bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn trên màn hình, bao gồm đặt ống đựng vào đầu đọc, lấy tăm ngoáy mũi và chờ kết quả trên điện thoại.
(còn tiếp)
Nguồn: The Verge