Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Hành trình tìm đến Namoku vào một ngày thu tháng Mười, khi cái nắng nóng cuối hè vừa tắt cũng lắm gian nan như chính số phận bấp bênh mà ngôi làng này đang gánh chịu. Cách ga Shimonita (tuyến đường sắt Joshin) khoảng 10 phút lái xe, Namoku hiện lên với vẻ yên bình đến nao lòng.
Ấn tượng đầu tiên về ngôi làng là sự hiện diện của những chiếc xe bus cộng đồng - phương tiện di chuyển chủ yếu kết nối Namoku với thế giới bên ngoài. Với tần suất hoạt động chỉ một tiếng một chuyến, những chiếc xe bus đã trở thành "bảo bối" của người dân, đặc biệt là người cao tuổi, giúp họ tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như y tế, mua sắm...
Với tỷ lệ người trên 65 tuổi chiếm gần 70% dân số, Namoku được mệnh danh là "ngôi làng già nhất Nhật Bản".
Tình trạng sụt giảm dân số cũng diễn ra nghiêm trọng không kém. Từ con số hơn 10.000 người vào năm 1955, dân số Namoku hiện nay chỉ còn vỏn vẹn 1.440 người (thống kê tháng 9/2023).
Năm 2014, Hội nghị Sáng tạo Nhật Bản đã xếp Namoku vào nhóm "địa phương có nguy cơ biến mất" cao nhất cả nước dựa trên tỷ lệ giảm dân số nữ trong độ tuổi 20-30. Đến năm 2024, kết quả khảo sát tương tự một lần nữa xác nhận vị trí "đội sổ" của ngôi làng này.
Ông Jun Ichikawa, 38 tuổi, Giám đốc Kanoka, cho biết: "Đây là cơ sở được xây dựng dành riêng cho người dân trong làng. Nhờ có nó mà chúng tôi có thêm việc làm cho người dân địa phương, thu hút người từ nơi khác đến và thậm chí là những người con xa xứ như tôi trở về."
"Chương trình này thực sự rất thiết thực, nếu không có nó, có lẽ tôi đã không bao giờ đến Namoku", anh Wanibuchi chia sẻ. Quán cà phê của anh hiện là điểm đến yêu thích của cả người dân địa phương lẫn du khách, góp phần tạo thêm công ăn việc làm và thu hút khách du lịch đến với ngôi làng.
Tuy nhiên, ngay cả những người lạc quan nhất cũng không dám chắc về một tương lai tươi sáng cho Namoku. Ông Saijo Hasegawa, 71 tuổi, trưởng làng Namoku, thừa nhận: "Rất khó để đảo ngược tình trạng giảm dân số ở đây." Ông Hasegawa cho biết thêm, chính quyền địa phương đang nỗ lực thu hút người nhập cư, hỗ trợ các cặp vợ chồng trẻ sinh con, với hy vọng ổn định dân số ở mức 700-800 người trong vòng 15 năm tới - bằng một nửa so với hiện tại.
"Chúng tôi đã cố gắng hết sức, nhưng thực sự rất khó khăn", ông Hasegawa thở dài.
Liệu Namoku có thể thoát khỏi danh hiệu "ngôi làng có nguy cơ biến mất"? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ...
Ấn tượng đầu tiên về ngôi làng là sự hiện diện của những chiếc xe bus cộng đồng - phương tiện di chuyển chủ yếu kết nối Namoku với thế giới bên ngoài. Với tần suất hoạt động chỉ một tiếng một chuyến, những chiếc xe bus đã trở thành "bảo bối" của người dân, đặc biệt là người cao tuổi, giúp họ tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như y tế, mua sắm...
Nơi "bóng dáng tuổi già" bao trùm
Điểm đến đầu tiên trong hành trình là viện dưỡng lão "Kanoka" - mái ấm của 19 cụ già, chủ yếu là phụ nữ trên 90 tuổi, gặp khó khăn trong việc đi lại và mắc chứng mất trí nhớ. Được thành lập năm 2018 bởi tổ chức phi lợi nhuận MINNA Nanmoku, Kanoka là minh chứng rõ nét cho thực trạng già hóa dân số đáng báo động tại đây.Với tỷ lệ người trên 65 tuổi chiếm gần 70% dân số, Namoku được mệnh danh là "ngôi làng già nhất Nhật Bản".
Tình trạng sụt giảm dân số cũng diễn ra nghiêm trọng không kém. Từ con số hơn 10.000 người vào năm 1955, dân số Namoku hiện nay chỉ còn vỏn vẹn 1.440 người (thống kê tháng 9/2023).
Năm 2014, Hội nghị Sáng tạo Nhật Bản đã xếp Namoku vào nhóm "địa phương có nguy cơ biến mất" cao nhất cả nước dựa trên tỷ lệ giảm dân số nữ trong độ tuổi 20-30. Đến năm 2024, kết quả khảo sát tương tự một lần nữa xác nhận vị trí "đội sổ" của ngôi làng này.
Ông Jun Ichikawa, 38 tuổi, Giám đốc Kanoka, cho biết: "Đây là cơ sở được xây dựng dành riêng cho người dân trong làng. Nhờ có nó mà chúng tôi có thêm việc làm cho người dân địa phương, thu hút người từ nơi khác đến và thậm chí là những người con xa xứ như tôi trở về."
Giấc mơ hồi sinh và thực tế phũ phàng
Câu chuyện của anh Motoki Wanibuchi, 31 tuổi, đến từ thành phố Ikoma, tỉnh Nara, là một minh chứng cho nỗ lực "hồi sinh" Namoku. Tham gia chương trình "Đội ngũ Hỗ trợ Phục hồi Khu vực" từ năm 2019, anh Wanibuchi đã cùng vợ mở quán cà phê "Mokumoku" ngay tại ngôi làng."Chương trình này thực sự rất thiết thực, nếu không có nó, có lẽ tôi đã không bao giờ đến Namoku", anh Wanibuchi chia sẻ. Quán cà phê của anh hiện là điểm đến yêu thích của cả người dân địa phương lẫn du khách, góp phần tạo thêm công ăn việc làm và thu hút khách du lịch đến với ngôi làng.
Tuy nhiên, ngay cả những người lạc quan nhất cũng không dám chắc về một tương lai tươi sáng cho Namoku. Ông Saijo Hasegawa, 71 tuổi, trưởng làng Namoku, thừa nhận: "Rất khó để đảo ngược tình trạng giảm dân số ở đây." Ông Hasegawa cho biết thêm, chính quyền địa phương đang nỗ lực thu hút người nhập cư, hỗ trợ các cặp vợ chồng trẻ sinh con, với hy vọng ổn định dân số ở mức 700-800 người trong vòng 15 năm tới - bằng một nửa so với hiện tại.
Bài toán nan giải về "sáng tạo địa phương"
Câu chuyện của Namoku là "bài toán nan giải" cho chính sách "sáng tạo địa phương" mà chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực thực hiện trong nhiều năm qua. Dù đã có những tín hiệu tích cực ban đầu, nhưng chặng đường phía trước vẫn còn lắm chông gai."Chúng tôi đã cố gắng hết sức, nhưng thực sự rất khó khăn", ông Hasegawa thở dài.
Liệu Namoku có thể thoát khỏi danh hiệu "ngôi làng có nguy cơ biến mất"? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ...
