Hoàng Khang
Writer
Bạn muốn mua túi Hermès, dép Birkenstock hay đồ tập Lululemon với giá chỉ bằng một phần nhỏ giá niêm yết, lại còn được giao thẳng từ nhà máy sản xuất ở Trung Quốc? Đó là lời chào mời đầy hấp dẫn đang xuất hiện trong một trào lưu video mới nổi trên TikTok, nhắm trực diện vào người tiêu dùng Mỹ đang cảm thấy lo lắng và bất an trước những biến động kinh tế và chính sách thuế quan khắc nghiệt của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Những điểm chính
Những video này thường có giao diện khá đơn giản, nhạc nền vui tươi, đôi khi có giọng dẫn tiếng Anh, quay cảnh các dây chuyền sản xuất hoặc kho hàng chứa đầy sản phẩm trông giống hệt các thương hiệu nổi tiếng phương Tây. Thông điệp cốt lõi luôn là "cắt bỏ khâu trung gian" và mua hàng "tận gốc" với giá rẻ giật mình. Ví dụ, một clip từ tài khoản @china.yiwu.factor quay cảnh hàng loạt đôi giày giống hệt mẫu Boston của Birkenstock và báo giá chỉ 10 USD/đôi, so với giá gốc 165 USD tại Mỹ. Video này đã thu hút tới 6 triệu lượt xem trước khi bị xóa.
Tại sao trào lưu này lại "hot"?
Sức hút của những video này đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, đặc biệt đánh trúng tâm lý người Mỹ hiện tại:
Tuy nhiên, khi tìm hiểu kỹ hơn, sự thật thường không đẹp như quảng cáo. Lấy ví dụ trường hợp dép "Birkenstock" giá 10 USD:
Nghịch lý thuế quan và góc nhìn địa chính trị
Trớ trêu thay, ngay cả khi người tiêu dùng Mỹ đặt mua những món hàng nhái giá rẻ này trực tiếp từ Trung Quốc, họ vẫn sẽ phải đối mặt với chính sách thuế quan của ông Trump. Các gói hàng cá nhân nhập khẩu có thể bị đánh thuế 120% giá trị hoặc mức phí cố định 100 USD/gói, tùy lựa chọn của người gửi. Mức thuế này có thể khiến món hàng nhái vài đô la trở nên đắt đỏ hơn cả việc mua một sản phẩm chất lượng tốt trên thị trường đồ cũ tại Mỹ.
Dù có thể không nhiều người thực sự đặt mua hàng từ các video này, chúng vẫn mang lại lợi ích về mặt thông điệp cho phía Trung Quốc. Giữa lúc chính sách Mỹ gây khó khăn và tăng giá cho người tiêu dùng, các video này vẽ nên hình ảnh Trung Quốc là công xưởng của thế giới, nơi cung cấp hàng hóa giá rẻ và sẵn sàng kết nối trực tiếp. Một số bình luận dưới các video này thậm chí còn cho rằng đây là cách Trung Quốc "chiến thắng cuộc chiến thương mại".
Ngoài ra, sự xuất hiện hàng loạt của các video này cũng khiến người dùng TikTok phương Tây tự đặt câu hỏi về thuật toán và vai trò của nền tảng, gợi lại những lo ngại mà các nhà lập pháp Mỹ từng nêu ra về việc TikTok có thể là công cụ tuyên truyền của Trung Quốc. Bình luận "Tôi cảm giác như TikTok đã chuyển sang máy chủ Trung Quốc qua đêm" nhận được hơn 100.000 lượt thích là một ví dụ.
Nhìn chung, trào lưu video "nhà máy Trung Quốc" trên TikTok là một hiện tượng phức tạp, phản ánh sự giao thoa giữa tâm lý tiêu dùng trong thời kỳ kinh tế bất ổn, sức mạnh của mạng xã hội trong việc định hình dư luận, và cả những căng thẳng địa chính trị, thương mại đang diễn ra giữa các cường quốc.
#donaldtrumpđánhthuế
Những điểm chính
- Trên TikTok xuất hiện trào lưu video viral từ các tài khoản tự xưng là nhà máy Trung Quốc, chào bán trực tiếp hàng hóa (thường là nhái các thương hiệu nổi tiếng như Hermès, Birkenstock) với giá siêu rẻ cho người tiêu dùng Mỹ.
- Trào lưu này đánh trúng tâm lý lo lắng về giá cả tăng do thuế quan Mỹ (lên tới 145% với hàng TQ) và mong muốn "mua tận gốc" của người Mỹ.
- Thực tế: Kiểm tra cho thấy phần lớn sản phẩm được quảng cáo là hàng nhái (dupes) tinh vi, không phải hàng chính hãng, dù có thể trông khá giống.
- Nghịch lý: Ngay cả khi mua hàng nhái giá rẻ này, người dùng Mỹ vẫn có thể phải chịu thuế nhập khẩu cá nhân rất cao (120% hoặc 100 USD/gói) theo chính sách của Trump.
- Hiện tượng này có thể mang lại lợi ích "mềm" cho Trung Quốc về mặt hình ảnh và thông điệp trong bối cảnh thương chiến, đồng thời làm dấy lên câu hỏi về vai trò của thuật toán TikTok.
Những video này thường có giao diện khá đơn giản, nhạc nền vui tươi, đôi khi có giọng dẫn tiếng Anh, quay cảnh các dây chuyền sản xuất hoặc kho hàng chứa đầy sản phẩm trông giống hệt các thương hiệu nổi tiếng phương Tây. Thông điệp cốt lõi luôn là "cắt bỏ khâu trung gian" và mua hàng "tận gốc" với giá rẻ giật mình. Ví dụ, một clip từ tài khoản @china.yiwu.factor quay cảnh hàng loạt đôi giày giống hệt mẫu Boston của Birkenstock và báo giá chỉ 10 USD/đôi, so với giá gốc 165 USD tại Mỹ. Video này đã thu hút tới 6 triệu lượt xem trước khi bị xóa.
Tại sao trào lưu này lại "hot"?
Sức hút của những video này đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, đặc biệt đánh trúng tâm lý người Mỹ hiện tại:
- Giá siêu rẻ: Mức giá đưa ra gần như không tưởng, tạo cảm giác về một món hời thế kỷ.
- Niềm tin "cắt bỏ trung gian": Khai thác suy nghĩ rằng giá bán lẻ bị đội lên quá nhiều và việc mua trực tiếp từ nhà sản xuất là thông minh hơn.
- Lo lắng về thuế quan: Trong bối cảnh ông Trump áp thuế tới 145% lên hàng hóa Trung Quốc, người tiêu dùng Mỹ hoang mang về việc giá cả mọi thứ sẽ tăng vọt. Các video này như một lối thoát, một cách để "lách luật" và mua được hàng giá rẻ.
- Sự hoài nghi với thương hiệu: Nhiều người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin vào các tuyên bố "Made in..." của các hãng lớn, đặc biệt là hàng xa xỉ. Họ dễ dàng tin rằng ngay cả hàng "Made in Germany" như Birkenstock cũng có thể được sản xuất giá rẻ tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, khi tìm hiểu kỹ hơn, sự thật thường không đẹp như quảng cáo. Lấy ví dụ trường hợp dép "Birkenstock" giá 10 USD:
- Nguồn gốc: Birkenstock khẳng định mẫu Boston được sản xuất tại Đức.
- Sản phẩm thực tế: Tài khoản TikTok dẫn link đến cửa hàng AliExpress bán dép da lộn giá khoảng 15 USD.
- Bằng chứng từ người mua: Hình ảnh đánh giá của khách hàng cho thấy dép có thương hiệu Kidmi hoặc không có nhãn hiệu, đế và khóa cài cũng khác biệt so với hàng thật. Các mẫu sandal tương tự khác lại mang thương hiệu Orado với lót dép hoàn toàn khác.
- Kết luận: Đây rõ ràng là hàng nhái (dupes) được sản xuất dựa trên kiểu dáng của Birkenstock, sử dụng vật liệu tương tự về mặt hình ảnh nhưng khác biệt về chất lượng và chi tiết. Người mua có thể nhận được một sản phẩm trông "na ná" hàng thật, đủ để đánh lừa người nhìn thoáng qua, nhưng đó không phải là Birkenstock chính hãng. Cảm giác mình là người mua sắm thông thái "cắt được khâu trung gian" có lẽ là phần thưởng chính.
Nghịch lý thuế quan và góc nhìn địa chính trị
Trớ trêu thay, ngay cả khi người tiêu dùng Mỹ đặt mua những món hàng nhái giá rẻ này trực tiếp từ Trung Quốc, họ vẫn sẽ phải đối mặt với chính sách thuế quan của ông Trump. Các gói hàng cá nhân nhập khẩu có thể bị đánh thuế 120% giá trị hoặc mức phí cố định 100 USD/gói, tùy lựa chọn của người gửi. Mức thuế này có thể khiến món hàng nhái vài đô la trở nên đắt đỏ hơn cả việc mua một sản phẩm chất lượng tốt trên thị trường đồ cũ tại Mỹ.
Dù có thể không nhiều người thực sự đặt mua hàng từ các video này, chúng vẫn mang lại lợi ích về mặt thông điệp cho phía Trung Quốc. Giữa lúc chính sách Mỹ gây khó khăn và tăng giá cho người tiêu dùng, các video này vẽ nên hình ảnh Trung Quốc là công xưởng của thế giới, nơi cung cấp hàng hóa giá rẻ và sẵn sàng kết nối trực tiếp. Một số bình luận dưới các video này thậm chí còn cho rằng đây là cách Trung Quốc "chiến thắng cuộc chiến thương mại".
Ngoài ra, sự xuất hiện hàng loạt của các video này cũng khiến người dùng TikTok phương Tây tự đặt câu hỏi về thuật toán và vai trò của nền tảng, gợi lại những lo ngại mà các nhà lập pháp Mỹ từng nêu ra về việc TikTok có thể là công cụ tuyên truyền của Trung Quốc. Bình luận "Tôi cảm giác như TikTok đã chuyển sang máy chủ Trung Quốc qua đêm" nhận được hơn 100.000 lượt thích là một ví dụ.
Nhìn chung, trào lưu video "nhà máy Trung Quốc" trên TikTok là một hiện tượng phức tạp, phản ánh sự giao thoa giữa tâm lý tiêu dùng trong thời kỳ kinh tế bất ổn, sức mạnh của mạng xã hội trong việc định hình dư luận, và cả những căng thẳng địa chính trị, thương mại đang diễn ra giữa các cường quốc.
#donaldtrumpđánhthuế
