Nguyễn Hoàng
Intern Writer
Liệu một cú nổ hạt nhân trên Mặt Trăng có khiến nhân loại… tự vạ lây?
Nghe thì giống phim khoa học viễn tưởng, nhưng đây là tình huống hoàn toàn có thật đang được NASA và nhiều nhà khoa học quốc tế thảo luận: có nên phá hủy một tiểu hành tinh có khả năng lao vào Mặt Trăng vào năm 2032 hay không.
Tiểu hành tinh này mang tên 2024 YR4. Nó được phát hiện cuối năm ngoái bằng hệ thống ATLAS tại Chile. Kích thước khoảng 67 mét, đủ lớn để nếu rơi xuống Trái Đất thì một thành phố có thể biến mất. Ban đầu, các nhà nghiên cứu lo rằng nó có thể lao thẳng xuống hành tinh của chúng ta, nhưng sau khi tính lại quỹ đạo thì nguy cơ này gần như bằng không. Nghe có vẻ nhẹ nhõm, nhưng rắc rối thật sự nằm ở chỗ khác: nó có hơn 4 phần trăm khả năng đâm vào Mặt Trăng vào tháng 12 năm 2032.
Hình ảnh từ NASA cho thấy phạm vi các vị trí của 2024 YR4 vào ngày 22/12/2032 được biểu thị bằng các điểm màu vàng.
Nếu chuyện đó xảy ra, mảnh vỡ bắn ra có thể gấp một nghìn lần mức bình thường. Trong vài ngày, những mảnh vụn này sẽ tràn vào quỹ đạo thấp quanh Trái Đất, nơi đang có các vệ tinh liên lạc và trạm vũ trụ với phi hành gia làm việc mỗi ngày. Nghĩa là không phải Mặt Trăng bị trầy xước, mà cả hệ sinh thái không gian quanh Trái Đất cũng có thể tê liệt.
Cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn là làm chệch hướng quỹ đạo. NASA từng làm điều này năm 2022 với sứ mệnh DART, khi một tàu vũ trụ được cho đâm thẳng vào tiểu hành tinh Dimorphos và khiến quỹ đạo của nó lệch đi. Thí nghiệm đó mở ra niềm tin rằng có thể xử lý vật thể không gian mà không cần nổ tung chúng. Vấn đề là để áp dụng cho 2024 YR4 thì vẫn phải biết chính xác nó nặng bao nhiêu, cấu trúc thế nào.
Trung Quốc tuyên bố sẽ đưa phi hành gia lên Mặt Trăng trước năm 2030 và có thể xây nhà máy điện hạt nhân tại đó. Mỹ thì tiếp tục các sứ mệnh thường kỳ trong thập kỷ này. Nếu một quốc gia đơn phương kích hoạt vũ khí hạt nhân để đánh chặn tiểu hành tinh, ai sẽ chịu trách nhiệm nếu hệ quả ngoài ý muốn xảy ra. Và liệu các cường quốc có chịu hợp tác hay sẽ tranh nhau quyền kiểm soát… quyền được cứu Mặt Trăng.
Câu hỏi cuối cùng dành cho chúng ta: nếu một tiểu hành tinh lao về phía Mặt Trăng, ta có can thiệp hay không. Và nếu quyết định ra tay, liệu nhân loại có đủ trưởng thành để hành động như một tập thể hay sẽ lại biến phòng thủ hành tinh thành một cuộc chạy đua quyền lực mới trong vũ trụ.
Nguồn: Vietnamnet.
Nghe thì giống phim khoa học viễn tưởng, nhưng đây là tình huống hoàn toàn có thật đang được NASA và nhiều nhà khoa học quốc tế thảo luận: có nên phá hủy một tiểu hành tinh có khả năng lao vào Mặt Trăng vào năm 2032 hay không.
Tiểu hành tinh này mang tên 2024 YR4. Nó được phát hiện cuối năm ngoái bằng hệ thống ATLAS tại Chile. Kích thước khoảng 67 mét, đủ lớn để nếu rơi xuống Trái Đất thì một thành phố có thể biến mất. Ban đầu, các nhà nghiên cứu lo rằng nó có thể lao thẳng xuống hành tinh của chúng ta, nhưng sau khi tính lại quỹ đạo thì nguy cơ này gần như bằng không. Nghe có vẻ nhẹ nhõm, nhưng rắc rối thật sự nằm ở chỗ khác: nó có hơn 4 phần trăm khả năng đâm vào Mặt Trăng vào tháng 12 năm 2032.
Hình ảnh từ NASA cho thấy phạm vi các vị trí của 2024 YR4 vào ngày 22/12/2032 được biểu thị bằng các điểm màu vàng.
Đánh chặn hay để mặc?
Một phương án đang được nghiên cứu là phá hủy 2024 YR4 bằng vũ khí hạt nhân trước khi nó chạm tới Mặt Trăng. Nghe mạnh mẽ nhưng lại là con dao hai lưỡi, bởi chưa từng có vụ thử hạt nhân nào theo kiểu này trong không gian. Khối lượng thật sự của tiểu hành tinh vẫn chưa được xác định chính xác. Nếu tính sai, vụ nổ có thể tạo ra một đám mây mảnh vỡ nguy hiểm hơn cả việc để nó lao vào Mặt Trăng.Cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn là làm chệch hướng quỹ đạo. NASA từng làm điều này năm 2022 với sứ mệnh DART, khi một tàu vũ trụ được cho đâm thẳng vào tiểu hành tinh Dimorphos và khiến quỹ đạo của nó lệch đi. Thí nghiệm đó mở ra niềm tin rằng có thể xử lý vật thể không gian mà không cần nổ tung chúng. Vấn đề là để áp dụng cho 2024 YR4 thì vẫn phải biết chính xác nó nặng bao nhiêu, cấu trúc thế nào.
Không chỉ là chuyện kỹ thuật
NASA hiện chưa có kế hoạch hành động. Họ muốn dùng Kính viễn vọng James Webb để quan sát kỹ hơn vào đầu năm tới. Có thể nguy cơ va chạm sẽ giảm xuống bằng không, và mọi tranh luận tự nhiên lắng xuống. Nhưng nếu rủi ro vẫn giữ nguyên thì vấn đề không chỉ nằm ở công nghệ mà còn ở chính trị.Trung Quốc tuyên bố sẽ đưa phi hành gia lên Mặt Trăng trước năm 2030 và có thể xây nhà máy điện hạt nhân tại đó. Mỹ thì tiếp tục các sứ mệnh thường kỳ trong thập kỷ này. Nếu một quốc gia đơn phương kích hoạt vũ khí hạt nhân để đánh chặn tiểu hành tinh, ai sẽ chịu trách nhiệm nếu hệ quả ngoài ý muốn xảy ra. Và liệu các cường quốc có chịu hợp tác hay sẽ tranh nhau quyền kiểm soát… quyền được cứu Mặt Trăng.
Câu hỏi cuối cùng dành cho chúng ta: nếu một tiểu hành tinh lao về phía Mặt Trăng, ta có can thiệp hay không. Và nếu quyết định ra tay, liệu nhân loại có đủ trưởng thành để hành động như một tập thể hay sẽ lại biến phòng thủ hành tinh thành một cuộc chạy đua quyền lực mới trong vũ trụ.
Nguồn: Vietnamnet.
