Mr Bens
Intern Writer
Gần đây, một nhóm chuyên gia thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã trình một báo cáo khuyến nghị phát triển thế hệ tàu ngầm mới, trong đó tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân được xem là hướng đi cốt lõi. Đề xuất này không chỉ là một nâng cấp công nghệ thông thường mà còn được xem như một bước ngoặt chiến lược. Nếu triển khai, tàu ngầm hạt nhân sẽ đưa Nhật Bản tiến gần hơn đến năng lực vũ trang hạt nhân thực thụ.
Vị thế của Nhật Bản như một cường quốc hạt nhân
Ý tưởng phát triển tàu ngầm hạt nhân không phải xuất hiện đột ngột. Đây là hệ quả của chính sách lâu dài khuyến khích phát triển hạt nhân dân sự song hành với năng lực kỹ thuật. Dù chính thức Nhật Bản nói mục tiêu là phát triển năng lượng dân sự, thực tế trong nhiều năm nước này đã tích lũy công nghệ, nhiên liệu và cơ sở vật chất phục vụ chương trình hạt nhân.
Tính đến năm 2024, Nhật Bản tích trữ hơn 47 tấn plutonium thông qua tái chế từ lò phản ứng dân sự và mua sắm ở nước ngoài, đưa nước này vào nhóm năm quốc gia hàng đầu về trữ lượng plutonium và có đủ nguyên liệu để sản xuất một số lượng lớn vũ khí hạt nhân nếu chuyển hướng.
Về công nghiệp, các tập đoàn như Mitsubishi Heavy Industries và Kawasaki Heavy Industries đã tham gia nghiên cứu và phát triển công nghệ lò phản ứng dân sự trong nhiều năm, nắm giữ những công nghệ lõi của lò phản ứng – thành phần cốt lõi trong động lực hạt nhân cho tàu ngầm. Cùng với năng lực đóng tàu mạnh và thực tế tàu ngầm thông thường lớp Soryu có lượng giãn nước hơn 4.200 tấn và khả năng hoạt động dưới nước trong nhiều tuần, Nhật Bản có nền tảng kỹ thuật để phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Vì vậy, từ lâu bên ngoài đã gọi Nhật Bản là một cường quốc hạt nhân bán phần và đề xuất tàu ngầm hạt nhân được xem như tuyên bố công khai về tiềm năng đó.
Sự thật về khái niệm phòng thủ
Nhật Bản khẳng định mọi bước đi nhằm mục đích tự vệ trước thách thức an ninh khu vực. Tuy nhiên, đặc tính chiến lược của tàu ngầm hạt nhân khiến lời giải thích này trở nên không đủ. Khác biệt lớn giữa tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm thông thường không chỉ nằm ở hệ thống động lực mà còn ở khả năng hoạt động liên tục kéo dài mà không cần tiếp tế. Tàu ngầm hạt nhân có thể triển khai dưới nước trong nhiều tháng, di chuyển tầm xa và duy trì tàng hình lâu dài.
Những tính năng này cho phép hoạt động toàn cầu chứ không giới hạn ở tự vệ ven bờ. Khi kết hợp với tên lửa phóng từ tàu ngầm, ví dụ công nghệ để điều chỉnh tên lửa Tomahawk có tầm bắn hơn 1.000 km, tàu ngầm hạt nhân có khả năng tấn công từ xa và duy trì hiện diện chiến lược ở nhiều khu vực biển. Từ góc nhìn này, chức năng răn đe chiến lược toàn đại dương trở nên rõ ràng hơn so với mô tả đơn thuần là nhằm tự vệ.
Cũng cần lưu ý quá trình điều chỉnh chính sách quốc phòng và cách diễn giải hiến pháp hòa bình của Nhật Bản trong những năm gần đây đã mở đường cho việc bình thường hóa các năng lực quân sự trước đây bị hạn chế.
Bàn tay đằng sau hậu trường của Hoa Kỳ
Sự chuyển hướng mạnh mẽ của Nhật Bản trong lĩnh vực quốc phòng không thể tách rời bối cảnh liên minh Mỹ Nhật. Sự gắn kết an ninh giữa hai nước trong nhiều năm gần đây tạo ra sự đánh đổi lợi ích: Hoa Kỳ cần đối tác khu vực ổn định và có năng lực, còn Nhật Bản tìm kiếm không gian mở rộng năng lực quốc phòng.
Theo báo cáo, sự ủng hộ ngầm hoặc hợp tác kỹ thuật từ Hoa Kỳ đã giúp Nhật Bản tiếp cận một số công nghệ hạt nhân cần thiết thông qua các cơ chế hợp tác song phương. Với lợi ích chiến lược là củng cố vị trí của liên minh ở Tây Thái Bình Dương, Hoa Kỳ có thể xem việc Nhật Bản phát triển năng lực tàu ngầm hạt nhân là một phần trong chiến lược khu vực.
Kế hoạch phát triển tàu ngầm hạt nhân của Nhật Bản trên danh nghĩa là một nâng cấp công nghệ nhưng bản chất lại phản ánh tham vọng chiến lược. Nhật Bản đã tích lũy công nghệ hạt nhân dân sự, chuyển dịch năng lực công nghiệp và điều chỉnh chính sách an ninh dưới lý do tự vệ. Hợp tác an ninh với Hoa Kỳ đóng vai trò then chốt trong việc mở lối cho những bước tiến này. Việc phát triển tàu ngầm hạt nhân vì thế không chỉ là mục tiêu đóng tàu mà còn được nhìn nhận là một phần của quá trình tiếp cận ngưỡng năng lực vũ khí hạt nhân. (Sohu)
Vị thế của Nhật Bản như một cường quốc hạt nhân
Ý tưởng phát triển tàu ngầm hạt nhân không phải xuất hiện đột ngột. Đây là hệ quả của chính sách lâu dài khuyến khích phát triển hạt nhân dân sự song hành với năng lực kỹ thuật. Dù chính thức Nhật Bản nói mục tiêu là phát triển năng lượng dân sự, thực tế trong nhiều năm nước này đã tích lũy công nghệ, nhiên liệu và cơ sở vật chất phục vụ chương trình hạt nhân.
Tính đến năm 2024, Nhật Bản tích trữ hơn 47 tấn plutonium thông qua tái chế từ lò phản ứng dân sự và mua sắm ở nước ngoài, đưa nước này vào nhóm năm quốc gia hàng đầu về trữ lượng plutonium và có đủ nguyên liệu để sản xuất một số lượng lớn vũ khí hạt nhân nếu chuyển hướng.
Về công nghiệp, các tập đoàn như Mitsubishi Heavy Industries và Kawasaki Heavy Industries đã tham gia nghiên cứu và phát triển công nghệ lò phản ứng dân sự trong nhiều năm, nắm giữ những công nghệ lõi của lò phản ứng – thành phần cốt lõi trong động lực hạt nhân cho tàu ngầm. Cùng với năng lực đóng tàu mạnh và thực tế tàu ngầm thông thường lớp Soryu có lượng giãn nước hơn 4.200 tấn và khả năng hoạt động dưới nước trong nhiều tuần, Nhật Bản có nền tảng kỹ thuật để phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Vì vậy, từ lâu bên ngoài đã gọi Nhật Bản là một cường quốc hạt nhân bán phần và đề xuất tàu ngầm hạt nhân được xem như tuyên bố công khai về tiềm năng đó.
Sự thật về khái niệm phòng thủ
Nhật Bản khẳng định mọi bước đi nhằm mục đích tự vệ trước thách thức an ninh khu vực. Tuy nhiên, đặc tính chiến lược của tàu ngầm hạt nhân khiến lời giải thích này trở nên không đủ. Khác biệt lớn giữa tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm thông thường không chỉ nằm ở hệ thống động lực mà còn ở khả năng hoạt động liên tục kéo dài mà không cần tiếp tế. Tàu ngầm hạt nhân có thể triển khai dưới nước trong nhiều tháng, di chuyển tầm xa và duy trì tàng hình lâu dài.
Những tính năng này cho phép hoạt động toàn cầu chứ không giới hạn ở tự vệ ven bờ. Khi kết hợp với tên lửa phóng từ tàu ngầm, ví dụ công nghệ để điều chỉnh tên lửa Tomahawk có tầm bắn hơn 1.000 km, tàu ngầm hạt nhân có khả năng tấn công từ xa và duy trì hiện diện chiến lược ở nhiều khu vực biển. Từ góc nhìn này, chức năng răn đe chiến lược toàn đại dương trở nên rõ ràng hơn so với mô tả đơn thuần là nhằm tự vệ.
Cũng cần lưu ý quá trình điều chỉnh chính sách quốc phòng và cách diễn giải hiến pháp hòa bình của Nhật Bản trong những năm gần đây đã mở đường cho việc bình thường hóa các năng lực quân sự trước đây bị hạn chế.
Bàn tay đằng sau hậu trường của Hoa Kỳ
Sự chuyển hướng mạnh mẽ của Nhật Bản trong lĩnh vực quốc phòng không thể tách rời bối cảnh liên minh Mỹ Nhật. Sự gắn kết an ninh giữa hai nước trong nhiều năm gần đây tạo ra sự đánh đổi lợi ích: Hoa Kỳ cần đối tác khu vực ổn định và có năng lực, còn Nhật Bản tìm kiếm không gian mở rộng năng lực quốc phòng.
Theo báo cáo, sự ủng hộ ngầm hoặc hợp tác kỹ thuật từ Hoa Kỳ đã giúp Nhật Bản tiếp cận một số công nghệ hạt nhân cần thiết thông qua các cơ chế hợp tác song phương. Với lợi ích chiến lược là củng cố vị trí của liên minh ở Tây Thái Bình Dương, Hoa Kỳ có thể xem việc Nhật Bản phát triển năng lực tàu ngầm hạt nhân là một phần trong chiến lược khu vực.
Kế hoạch phát triển tàu ngầm hạt nhân của Nhật Bản trên danh nghĩa là một nâng cấp công nghệ nhưng bản chất lại phản ánh tham vọng chiến lược. Nhật Bản đã tích lũy công nghệ hạt nhân dân sự, chuyển dịch năng lực công nghiệp và điều chỉnh chính sách an ninh dưới lý do tự vệ. Hợp tác an ninh với Hoa Kỳ đóng vai trò then chốt trong việc mở lối cho những bước tiến này. Việc phát triển tàu ngầm hạt nhân vì thế không chỉ là mục tiêu đóng tàu mà còn được nhìn nhận là một phần của quá trình tiếp cận ngưỡng năng lực vũ khí hạt nhân. (Sohu)
