Bùi Minh Nhật
Writer
Thiên văn học có thể tiết lộ những bí mật lịch sử bị lãng quên, như giả thuyết của nhà thiên văn học người Ý Giulio Magli rằng một nhật thực toàn phần đã gây ra cuộc khủng hoảng tôn giáo ở Ai Cập cổ đại, khiến pharaoh Shepseskaf từ bỏ truyền thống xây kim tự tháp. Vị vua cuối cùng của triều đại thứ 4 này chọn xây dựng Mastabat al-Fir'aun, một ngôi mộ khác biệt với kim tự tháp truyền thống, nằm tại vùng sa mạc hẻo lánh ở Nam Saqqara.
Shepseskaf chỉ trị vì khoảng bốn năm trước khi qua đời vào năm 2498 TCN. Một số giả thuyết trước đây giải thích lý do ông xây mộ khác biệt: có thể vì thiếu kinh phí, tranh chấp với giới tư tế hoặc muốn quay về gần quê hương tổ tiên. Tuy nhiên, Magli đề xuất một nguyên nhân vũ trụ hơn: vào ngày 1 tháng 4 năm 2471 TCN, một nhật thực toàn phần đã xảy ra, khiến người Ai Cập có thể tin rằng thần Mặt trời — vị thần được tôn thờ và liên kết với việc xây kim tự tháp — đã "phản bội" họ.
Nhật thực này, với bóng tối bao phủ phần lớn miền trung Ai Cập, bao gồm cả thành phố linh thiêng Buto, có lẽ là một hiện tượng đáng sợ với người dân thời bấy giờ, khi họ chưa có khả năng dự đoán chính xác các sự kiện thiên văn như vậy. Truyền thống Ai Cập vốn coi nhật thực là điềm gở và không ghi lại những sự kiện này, trái ngược với người Babylon hay Trung Quốc cổ đại. Do đó, sự kiện có thể đã ảnh hưởng sâu sắc đến Shepseskaf và quyết định chấm dứt việc xây kim tự tháp.
Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là suy đoán, bởi niên đại trị vì của Shepseskaf và nhật thực đều không hoàn toàn chính xác do thiếu hồ sơ lịch sử đáng tin cậy. Dẫu vậy, sự liên quan giữa hai sự kiện — nhật thực toàn phần và việc từ bỏ truyền thống xây kim tự tháp — là một giả thuyết hấp dẫn, giúp chúng ta hình dung về cách thiên nhiên có thể tác động đến văn hóa và quyết định chính trị của một nền văn minh cổ đại. Sự kiện này có lẽ đã làm lung lay niềm tin tôn giáo của vị pharaoh, khiến ông phá vỡ truyền thống hàng thế kỷ và chọn một con đường khác cho triều đại ngắn ngủi của mình.
Xem chi tiết tại đây: https://www.astronomy.com/science/a-total-solar-eclipse-may-have-ended-egypts-4th-dynasty/
Shepseskaf chỉ trị vì khoảng bốn năm trước khi qua đời vào năm 2498 TCN. Một số giả thuyết trước đây giải thích lý do ông xây mộ khác biệt: có thể vì thiếu kinh phí, tranh chấp với giới tư tế hoặc muốn quay về gần quê hương tổ tiên. Tuy nhiên, Magli đề xuất một nguyên nhân vũ trụ hơn: vào ngày 1 tháng 4 năm 2471 TCN, một nhật thực toàn phần đã xảy ra, khiến người Ai Cập có thể tin rằng thần Mặt trời — vị thần được tôn thờ và liên kết với việc xây kim tự tháp — đã "phản bội" họ.
Nhật thực này, với bóng tối bao phủ phần lớn miền trung Ai Cập, bao gồm cả thành phố linh thiêng Buto, có lẽ là một hiện tượng đáng sợ với người dân thời bấy giờ, khi họ chưa có khả năng dự đoán chính xác các sự kiện thiên văn như vậy. Truyền thống Ai Cập vốn coi nhật thực là điềm gở và không ghi lại những sự kiện này, trái ngược với người Babylon hay Trung Quốc cổ đại. Do đó, sự kiện có thể đã ảnh hưởng sâu sắc đến Shepseskaf và quyết định chấm dứt việc xây kim tự tháp.
Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là suy đoán, bởi niên đại trị vì của Shepseskaf và nhật thực đều không hoàn toàn chính xác do thiếu hồ sơ lịch sử đáng tin cậy. Dẫu vậy, sự liên quan giữa hai sự kiện — nhật thực toàn phần và việc từ bỏ truyền thống xây kim tự tháp — là một giả thuyết hấp dẫn, giúp chúng ta hình dung về cách thiên nhiên có thể tác động đến văn hóa và quyết định chính trị của một nền văn minh cổ đại. Sự kiện này có lẽ đã làm lung lay niềm tin tôn giáo của vị pharaoh, khiến ông phá vỡ truyền thống hàng thế kỷ và chọn một con đường khác cho triều đại ngắn ngủi của mình.
Xem chi tiết tại đây: https://www.astronomy.com/science/a-total-solar-eclipse-may-have-ended-egypts-4th-dynasty/
