Phong Vân, AG600, Wing Loong-2H: Dàn "binh khí" công nghệ cao của Trung Quốc trong cuộc chiến chống thiên tai

[Mai Nhung]

Từ việc triển khai hàng chục vệ tinh giám sát sau động đất ở Myanmar đến việc sử dụng máy bay không người lái (UAV) và mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) để hỗ trợ cứu hộ, Trung Quốc đang cho thấy những bước tiến vượt bậc trong việc ứng phó với thảm họa thiên nhiên.

Trước những thách thức ngày càng gia tăng từ biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan, Trung Quốc đang tích cực triển khai hàng loạt công nghệ tiên tiến như vệ tinh quan sát, máy bay không người lái (UAV) và các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) để có thể tiếp cận các vùng bị thiên tai một cách nhanh chóng, từ đó thực hiện công tác cứu hộ kịp thời và hiệu quả hơn.

Vệ tinh: "Mắt thần" từ không gian

Minh chứng rõ nét cho khả năng này là phản ứng của Trung Quốc sau trận động đất mạnh 7,9 độ richter khiến Myanmar rung chuyển vào ngày 28 tháng 3 vừa qua. Ngay lập tức, Trung Quốc đã triển khai 14 vệ tinh để thu thập hình ảnh độ phân giải cao của những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Theo kênh truyền hình CGTN, quá trình triển khai nhanh chóng này đã giúp xác định hơn 480 địa điểm quan trọng trong bán kính 120 km xung quanh tâm chấn gần Mandalay, hỗ trợ đắc lực cho công tác ứng phó thảm họa.

Không chỉ trong các tình huống khẩn cấp, hệ thống vệ tinh khí tượng Phong Vân của Trung Quốc, với 9 vệ tinh đang hoạt động trên quỹ đạo, cũng đóng vai trò quan trọng. Hệ thống này cung cấp độ phủ sóng toàn diện và dữ liệu độ phân giải cao, phục vụ hiệu quả cho công tác dự báo thời tiết và xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm. Theo Cục Khí tượng Trung Quốc, cụm vệ tinh Phong Vân hiện đang cung cấp dữ liệu cho 133 quốc gia và khu vực, hỗ trợ dự đoán khí hậu và theo dõi thiên tai cho nhiều nước đang phát triển ở châu Á và châu Phi.

Phương tiện chuyên dụng: Từ máy bay lưỡng cư đến UAV

Bên cạnh vệ tinh, Trung Quốc cũng đầu tư phát triển các phương tiện chuyên dụng cho công tác cứu hộ. Máy bay cứu hỏa lưỡng cư cỡ lớn AG600 được thiết kế để thực hiện nhiều nhiệm vụ phức tạp như chữa cháy rừng và tìm kiếm cứu hộ trên biển. Sau khi nhận được giấy phép từ Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc vào tháng 4 vừa qua, phương tiện này dự kiến sẽ sớm gia nhập thị trường và được bàn giao cho các đơn vị sử dụng.

Trong lĩnh vực máy bay không người lái (UAV), sau trận động đất ở huyện Định Nhật, Khu tự trị Tây Tạng vào ngày 7 tháng 1, mẫu UAV dân dụng cỡ lớn Wing Loong-2H đã được triển khai để nhanh chóng tiếp cận vùng bị ảnh hưởng. Được trang bị các cảm biến quang điện và radar khẩu độ tổng hợp (SAR), Wing Loong-2H có khả năng truyền hình ảnh và dữ liệu theo thời gian thực về trung tâm chỉ huy, thúc đẩy hiệu quả các hoạt động cứu hộ. Các loại UAV, bao gồm cả dòng Wing Loong, cũng đã chứng minh vai trò thiết yếu trong các vùng lũ lụt. Trong một cuộc diễn tập cứu hộ ở tỉnh Chiết Giang, UAV đã giúp thiết lập các đường truyền liên lạc quan trọng ở những vùng bị cô lập, đảm bảo việc ra quyết định và triển khai lực lượng giải cứu được kịp thời.

AI và Robot: Trợ thủ đắc lực trong quản lý thảm họa

Trí tuệ nhân tạo và robot ngày càng được tích hợp sâu rộng vào chiến lược quản lý thiên tai của Trung Quốc. Trong trận động đất tại Myanmar, một đội ngũ kỹ sư Trung Quốc đã vận dụng sức mạnh của mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) DeepSeek để phát triển một hệ thống dịch thuật ba chiều Tiếng Trung - Tiếng Miến Điện - Tiếng Anh. Hệ thống này đã hỗ trợ hiệu quả cho các đội cứu hộ trên mặt đất trong việc giao tiếp và phối hợp.
Ngoài ra, các hệ thống AI điều phối cũng đang được sử dụng để phân tích nhanh chóng một lượng lớn dữ liệu khí tượng, giúp tăng độ chính xác của các mô hình dự báo và hệ thống cảnh báo sớm thiên tai.

Những ứng dụng công nghệ tiên tiến này cho thấy nỗ lực và khả năng ngày càng cao của Trung Quốc trong việc chủ động ứng phó với thiên tai, không chỉ trong phạm vi lãnh thổ mà còn sẵn sàng hỗ trợ các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới.