Sản xuất, buôn bán hàng giả có thể đối mặt án tù chung thân, tử hình theo Bộ luật Hình sự

[Yu Ki San]

Pháp luật Việt Nam có những quy định rất nghiêm khắc đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì trật tự thị trường. Tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, người thực hiện hành vi này có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án tù nghiêm khắc.

Những điểm chính:

• Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự tùy mức độ.
• Xử lý hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), với các tội danh cụ thể cho từng loại hàng giả.
• Tội sản xuất, buôn bán hàng giả (Điều 192): Phạt tù từ 1 đến 15 năm.
• Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm (Điều 193): Phạt tù từ 2 năm đến chung thân.
• Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh (Điều 194): Mức phạt cao nhất đến tử hình.

Vụ việc cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an khởi tố và bắt tạm giam các bị can Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs), Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng "du mục") cùng các cá nhân liên quan đến sản phẩm kẹo rau củ Kera đã gây xôn xao dư luận.

Công an đã xác định các bị can Lê Tuấn Linh (Giám đốc CER Group), Lê Thành Công (thành viên HĐQT CER Group), Phạm Quang Linh và Nguyễn Thị Thái Hằng (Chủ tịch HĐQT CER Group) có dấu hiệu của tội "Lừa dối khách hàng", quy định tại Điều 198 Bộ luật Hình sự.

Bên cạnh nhóm bị can từ CER Group, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cũng khởi tố bị can Nguyễn Phong, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Asia Life (đơn vị sản xuất kẹo Kera tại Đắk Lắk), về tội "Sản xuất hàng giả là thực phẩm" theo quy định tại Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Vậy tội "Sản xuất hàng giả" có khung hình phạt ra sao theo quy định của pháp luật Việt Nam?

1. Xử phạt vi phạm hành chính
Đối với các hành vi sản xuất, buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có hóa đơn chứng từ, hàng hết hạn sử dụng, hàng nhái, hàng kém chất lượng mà chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, người vi phạm sẽ bị xử lý hành chính.

Quy định chi tiết về các hành vi vi phạm và mức xử phạt được nêu tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ (quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng). Mức phạt tiền có thể lên đến hàng chục triệu đồng, kèm theo các hình phạt bổ sung như tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh...

2. Xử lý hình sự tội sản xuất, buôn bán hàng giả
Khi hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả có đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các điều luật cụ thể trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Mức phạt tù tùy thuộc vào loại hàng giả, giá trị hàng giả hoặc số lợi bất chính, hậu quả gây ra và các tình tiết tăng nặng khác.

• (1). Tội sản xuất, buôn bán hàng giả (Điều 192):
  Áp dụng cho hàng giả thông thường (không phải lương thực, thực phẩm, thuốc, thức ăn chăn nuôi...).
  • Khung 1: Phạt tiền 100 triệu - 1 tỷ đồng hoặc phạt tù 01 - 05 năm (nếu hàng giả trị giá từ 20 triệu - dưới 100 triệu; hoặc tương đương hàng thật trị giá 30 triệu - dưới 150 triệu; hoặc giá trị thấp hơn nhưng đã bị xử phạt/kết án hoặc gây hậu quả nhất định về sức khỏe, tài sản).
  • Khung 2: Phạt tù 05 - 10 năm (nếu có tổ chức, chuyên nghiệp, lợi dụng chức vụ/danh nghĩa, giá trị/số lượng hàng giả lớn hơn, thu lợi bất chính 100 - dưới 500 triệu, làm chết người, gây tổn hại sức khỏe nặng, gây thiệt hại tài sản lớn, phạm tội qua biên giới, tái phạm nguy hiểm).
  • Khung 3: Phạt tù 07 - 15 năm (nếu giá trị/số lượng hàng giả rất lớn, thu lợi bất chính từ 500 triệu trở lên, làm chết 02 người trở lên, gây tổn hại sức khỏe rất nghiêm trọng, gây thiệt hại tài sản rất lớn).
  • Hình phạt bổ sung: Phạt tiền 20-50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề 1-5 năm, tịch thu tài sản.
  • Pháp nhân thương mại: Phạt tiền từ 1 tỷ - 9 tỷ đồng, có thể bị đình chỉ hoạt động 6 tháng - 3 năm hoặc vĩnh viễn.
• (2). Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193):
  Do tính chất nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe cộng đồng, tội danh này có mức phạt nghiêm khắc hơn.
  • Khung 1: Phạt tù 02 - 05 năm.
  • Khung 2: Phạt tù 05 - 10 năm (các tình tiết tăng nặng tương tự Điều 192, nhưng mức giá trị hàng giả/thu lợi bất chính/thiệt hại thấp hơn).
  • Khung 3: Phạt tù 10 - 15 năm (giá trị hàng giả/thu lợi bất chính/thiệt hại lớn hơn khung 2, làm chết người, gây tổn hại sức khỏe nghiêm trọng).
  • Khung 4: Phạt tù 15 - 20 năm hoặc tù chung thân (thu lợi bất chính/thiệt hại đặc biệt lớn, làm chết 02 người trở lên, gây tổn hại sức khỏe đặc biệt nghiêm trọng).
  • Hình phạt bổ sung: Tương tự Điều 192 nhưng mức phạt tiền có thể đến 100 triệu đồng.
  • Pháp nhân thương mại: Phạt tiền từ 1 tỷ - 18 tỷ đồng, có thể bị đình chỉ hoạt động.
• (3). Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194):
  Đây là tội danh có khung hình phạt cao nhất do ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng con người.
  • Khung 1: Phạt tù 02 - 07 năm.
  • Khung 2: Phạt tù 05 - 12 năm.
  • Khung 3: Phạt tù 12 - 20 năm.
  • Khung 4: Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. (Áp dụng khi thu lợi bất chính/thiệt hại đặc biệt lớn, làm chết 02 người trở lên, gây tổn hại sức khỏe đặc biệt nghiêm trọng).
  • Hình phạt bổ sung: Tương tự Điều 193.
  • Pháp nhân thương mại: Phạt tiền từ 1 tỷ - 20 tỷ đồng, có thể bị đình chỉ hoạt động.
• (4). Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, vật nuôi (Điều 195):
  • Khung 1: Phạt tiền 100 triệu - 1 tỷ đồng hoặc phạt tù 01 - 05 năm.
  • Khung 2: Phạt tù 05 - 10 năm.
  • Khung 3: Phạt tù 10 - 15 năm.
  • Khung 4: Phạt tù 15 - 20 năm.
  • Hình phạt bổ sung: Tương tự Điều 193.
  • Pháp nhân thương mại: Phạt tiền từ 1 tỷ - 15 tỷ đồng, có thể bị đình chỉ hoạt động.

​

Pháp luật Việt Nam có những chế tài rất nghiêm khắc đối với các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, đặc biệt là đối với các mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người như lương thực, thực phẩm và thuốc chữa bệnh. Người dân và doanh nghiệp cần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, nói không với hàng giả, hàng kém chất lượng để bảo vệ chính mình và cộng đồng.

#QuangLinhVlogHằngDuMụcbịbắt