Sáp nhập, đổi tên xã, phường: Bắt buộc phải đổi căn cước công dân trong trường hợp nào ?

[Tháp rơi tự do]

Trong thời gian gần đây, quá trình sắp xếp lại các đơn vị hành chính ở cấp tỉnh, huyện và xã đã tạo ra nhiều thay đổi lớn trên bản đồ hành chính của cả nước. Điều này khiến không ít người dân băn khoăn về việc liệu họ có bắt buộc phải đổi lại thẻ căn cước công dân nếu địa phương nơi cư trú được sáp nhập hoặc đổi tên hay không.

Đổi tên xã, phường: Không bắt buộc đổi thẻ căn cước công dân​

Theo quy định của Luật Căn cước công dân năm 2023, người dân không phải đổi hoặc cấp lại thẻ căn cước chỉ vì sự thay đổi về địa danh hành chính. Thẻ căn cước đã được cấp trước đó vẫn tiếp tục có giá trị pháp lý và được sử dụng bình thường cho đến hết thời hạn. Quy định này nhằm hạn chế phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết, tránh gây phiền hà cho người dân trong bối cảnh nhiều địa phương thay đổi tên và phạm vi địa giới.

Nghị quyết 190/2025/QH15 của Quốc hội cũng khẳng định rõ rằng tất cả các loại giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp trước khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và còn thời hạn sử dụng đều tiếp tục có hiệu lực. Các cơ quan, tổ chức không được yêu cầu người dân cấp đổi giấy tờ chỉ vì thông tin địa chỉ trên giấy tờ đó không còn phù hợp với địa danh mới sau sáp nhập, trừ khi pháp luật có quy định khác.

Trường hợp nào bắt buộc phải đổi thẻ căn cước công dân?​

Mặc dù việc sáp nhập hoặc đổi tên xã, phường không phải là lý do bắt buộc phải đổi thẻ căn cước, người dân vẫn phải thực hiện thủ tục cấp đổi hoặc cấp lại trong một số trường hợp được quy định tại Điều 24 Luật Căn cước công dân 2023. Việc cấp đổi là cần thiết khi thẻ căn cước bị hư hỏng hoặc không còn khả năng sử dụng; khi có sự thay đổi hoặc điều chỉnh các thông tin cá nhân như họ tên, ngày sinh, giới tính; khi đặc điểm nhân dạng có sự thay đổi đáng kể, bao gồm cả việc chuyển đổi giới tính hoặc bổ sung dữ liệu sinh trắc học; hoặc khi phát hiện sai sót trong thông tin in trên thẻ.

Ngoài ra, pháp luật cũng yêu cầu cấp đổi thẻ khi công dân đến các mốc tuổi được quy định, bao gồm 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Nếu thẻ căn cước đã được cấp trong vòng hai năm trước mốc tuổi này thì thẻ vẫn có giá trị sử dụng cho đến lần cấp đổi tiếp theo. Chẳng hạn, trong năm 2025, những người sinh năm 2011, 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước vào các mốc tuổi 14, 25, 40 và 60, vì vậy họ thuộc nhóm phải đổi thẻ căn cước nếu thẻ hiện tại đã được cấp quá hai năm so với thời điểm đến tuổi.

Người dân cũng có thể chủ động yêu cầu cấp đổi thẻ nếu có nhu cầu cá nhân, bao gồm cả việc muốn cập nhật lại thông tin nơi cư trú sau khi địa phương được sáp nhập, mặc dù đây không phải là yêu cầu bắt buộc.

Điều 20 của Luật Căn cước công dân năm 2023 quy định rõ giá trị sử dụng của thẻ căn cước. Thẻ có chức năng xác nhận nhân thân và các thông tin đã được tích hợp, được sử dụng trong mọi hoạt động hành chính, dịch vụ công và các giao dịch cần xác minh tại Việt Nam. Thẻ căn cước cũng có thể thay thế giấy tờ xuất nhập cảnh nếu giữa Việt Nam và quốc gia khác có ký kết điều ước hoặc thỏa thuận cho phép người dân hai nước sử dụng thẻ căn cước khi di chuyển qua lại. Thẻ hoặc số định danh cá nhân cho phép các cơ quan, tổ chức tra cứu thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác theo quy định.

Khi được yêu cầu xuất trình thẻ căn cước, người dân chỉ phải cung cấp đúng thẻ này mà không bị đòi hỏi xuất trình thêm các giấy tờ khác liên quan đến thông tin đã tích hợp vào thẻ. Trong trường hợp thông tin của cá nhân đã có sự thay đổi so với dữ liệu trên thẻ, người dân phải cung cấp tài liệu hợp pháp chứng minh sự thay đổi đó. Nhà nước cũng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được cấp thẻ theo đúng quy định.

Tóm lại, việc sáp nhập hay đổi tên các đơn vị hành chính không ảnh hưởng đến hiệu lực của thẻ căn cước đã được cấp. Người dân có thể tiếp tục sử dụng thẻ cũ cho đến khi hết hạn hoặc đến các mốc tuổi bắt buộc phải đổi theo quy định. Chỉ trong những trường hợp thẻ bị hỏng, mất, sai thông tin, hoặc cá nhân có thay đổi về thông tin nhân thân thì mới cần phải thực hiện các thủ tục cấp đổi hoặc cấp lại. Đây là những quy định rõ ràng nhằm bảo đảm sự ổn định, tránh gây ra các thủ tục rườm rà cho người dân trong giai đoạn sắp xếp đơn vị hành chính trên toàn quốc.