Sau 27 năm, bí ẩn về bức ảnh bí mật giấu trong máy Mac của Apple cuối cùng đã có lời giải

[Mai Nhung]

Sau 27 năm ẩn giấu, một bí mật cuối cùng trong ROM của chiếc máy tính Power Mac G3 đã được một kỹ sư phần mềm khám phá. Bức ảnh chân dung của đội ngũ phát triển, một "trứng phục sinh" (Easter egg) mà không ai biết cách hiển thị trong gần ba thập kỷ, cuối cùng đã lộ diện nhờ vào một quá trình giải mã đầy kỳ công.

Máy tính Power Mac G3 Minitower màu be, ra mắt năm 1997​

Cuộc "săn lùng" kéo dài 27 năm và những manh mối trong mã nguồn​

Mặc dù bản thân tệp ảnh JPEG chứa hình ảnh đội ngũ phát triển đã được nhà nghiên cứu Pierre Dandumont phát hiện trong các tệp ROM của Power Mac G3 từ năm 2014, nhưng cách để kích hoạt nó hiển thị trên chính chiếc máy tính này vẫn là một bí ẩn trong suốt một thập kỷ sau đó.

Bí ẩn này chỉ được làm sáng tỏ vào thứ Ba vừa qua, khi kỹ sư phần mềm Doug Brown công bố khám phá của mình. Trong quá trình khám phá ROM của máy Mac G3 bằng các công cụ chuyên dụng, ông đã phát hiện ra hai manh mối quan trọng: tệp ảnh JPEG và một chuỗi ký tự đáng ngờ trong mã nguồn của trình quản lý SCSI, bao gồm các cụm từ ".Edisk", "secret ROM image" (ảnh ROM bí mật), và "The Team" (Cả đội).

Lời giải cho bí ẩn: Kích hoạt bằng một chiếc đĩa RAM​

Những chuỗi ký tự này chính là chìa khóa. Sau khi phân tích và dịch ngược đoạn mã, ông Brown phát hiện ra rằng hệ thống được lập trình để kiểm tra xem có một ổ đĩa RAM nào được đặt tên là "secret ROM image" hay không. Nếu có, nó sẽ tự động tạo một tệp tin có tên "The Team" chứa dữ liệu ảnh JPEG bí mật lên chính ổ đĩa RAM đó.

Lời giải cho bí ẩn 27 năm hóa ra lại vô cùng đơn giản: người dùng chỉ cần bật tính năng Đĩa RAM (RAM Disk) trong bảng điều khiển, khởi động lại máy, sau đó chọn biểu tượng Đĩa RAM và tiến hành "Xóa Đĩa" (Erase Disk), đặt cho nó tên mới chính xác là "secret ROM image". Ngay lập tức, tệp ảnh "The Team" sẽ xuất hiện.

Một bức ảnh về đội ngũ phát triển Apple Power Mac, ẩn bên trong một số chip ROM Mac G3​

Tiếng vọng từ quá khứ: Lời kể của trưởng nhóm G3​

Điều thú vị không dừng lại ở đó. Sau khi ông Brown đăng tải khám phá của mình, ông Bill Saperstein, người tự nhận là trưởng nhóm phát triển G3 và có mặt trong bức ảnh, đã để lại bình luận và tiết lộ những câu chuyện hậu trường đáng kinh ngạc.

Ông Saperstein cho biết cả đội đều biết về "trứng phục sinh" này, nhưng họ đã phải làm cho nó trở nên cực kỳ bí mật. Lý do là vì trước đó, một "trứng phục sinh" trong dòng PowerMac cũ hơn đã chứa ảnh của nữ ca sĩ Paula Abdul mà không có sự cho phép, gây ra một số rắc rối.

Đáng kinh ngạc hơn, ông tiết lộ rằng dòng G3 thành công vang dội thực chất là một "dự án bí mật" (skunk works project) do nhóm của ông tự phát triển. Chính phần cứng của dòng G3 này sau đó đã được Steve Jobs sử dụng làm nền tảng để tạo ra dòng máy tính iMac đột phá, một trong những sản phẩm đã vực dậy Apple.

Chiếc máy tính All-in-One G3 thô kệch đã mở đường cho chiếc iMac nhỏ hơn và có màu xanh bắt mắt ngay sau đó​

"Trứng phục sinh" cuối cùng của một kỷ nguyên​

Khám phá này được xem là một trong những "trứng phục sinh" cuối cùng chưa được ghi nhận từ kỷ nguyên trước khi Steve Jobs quay trở lại Apple. Tính năng này hoạt động trên các phiên bản Mac OS cho đến 9.0.4 nhưng dường như đã bị vô hiệu hóa ở phiên bản 9.1, trùng với thời điểm Steve Jobs được cho là đã ra lệnh cấm hoàn toàn các "trứng phục sinh" trong sản phẩm của Apple. Câu chuyện về bức ảnh bí mật này không chỉ là một khám phá công nghệ thú vị, mà còn là một mảnh ghép quan trọng về một giai đoạn lịch sử đầy biến động của Apple.