Hoàng Anh
Writer
Robot tự hành Perseverance của NASA, trong hành trình tìm kiếm dấu hiệu sự sống cổ đại tại miệng hố Jezero trên Sao Hỏa, đã tình cờ bắt gặp và đang tiến hành nghiên cứu chi tiết một tảng đá có hình dạng và màu sắc hết sức kỳ lạ, được các nhà khoa học đặt biệt danh là "Skull Hill" (Đồi Đầu Lâu). Tảng đá này nằm ở một ranh giới địa chất đặc biệt, nơi tiếp giáp giữa vùng đá sáng màu và tối màu trên vành miệng hố, và nổi bật hẳn lên nhờ màu sắc sẫm, hình dáng góc cạnh cùng kết cấu bề mặt bị lõm nhiều chỗ.
Giải mã bí ẩn tảng đá "lạc chỗ"
Tảng đá Skull Hill thu hút sự chú ý vì nó dường như không thuộc về vị trí hiện tại, trông giống như được mang đến từ một nơi khác. Bề mặt lởm chởm, nhiều vết lõm của nó có thể được hình thành do các mẩu khoáng chất mềm hơn bên trong bị phong hóa và bào mòn theo thời gian, hoặc do gió Sao Hỏa mang theo cát bụi mài mòn bề mặt như giấy nhám trong hàng triệu năm.
Ban đầu, màu sắc tối và vị trí "lạc lõng" khiến các nhà khoa học nghi ngờ Skull Hill có thể là một thiên thạch. Tuy nhiên, sau khi sử dụng thiết bị SuperCam trang bị tia laser và máy quang phổ để phân tích thành phần hóa học, dữ liệu sơ bộ cho thấy nó không khớp với thành phần của các thiên thạch thông thường rơi xuống Sao Hỏa. Thay vào đó, thành phần của Skull Hill và các tảng đá tối màu tương tự gần đó lại có vẻ phù hợp hơn với nguồn gốc núi lửa. Các khoáng chất như olivine, pyroxene thường tạo ra màu sẫm cho đá núi lửa trên cả Trái Đất và Sao Hỏa. Tảng đá này có thể đã vỡ ra từ một thành hệ đá núi lửa lớn hơn ở khu vực lân cận, hoặc bị bắn văng đến đây từ một vụ va chạm thiên thạch tạo ra miệng hố khác.
Perseverance tăng tốc khám phá
Việc phân tích Skull Hill là một phần trong giai đoạn hoạt động khoa học hiệu quả cao của Perseverance gần đây. Theo Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA, trong vài tháng qua, robot này đã đạt tốc độ thu thập dữ liệu nhanh nhất kể từ khi hạ cánh 4 năm trước. Nó đã thu thập được 5 mẫu lõi đá, phân tích chi tiết 7 mục tiêu khác bằng các công cụ trên cánh tay robot, và bắn laser vào 83 điểm khác nhau để nghiên cứu thành phần.
Các mẫu vật mà Perseverance thu thập, bao gồm cả những mẫu tiềm năng từ khu vực có các tảng đá như Skull Hill, được kỳ vọng sẽ hé lộ câu trả lời cho câu hỏi liệu sự sống có từng tồn tại trên Sao Hỏa hay không. Tuy nhiên, việc đưa những mẫu vật quý giá này về Trái Đất đang gặp nhiều thử thách. Nhiệm vụ Mars Sample Return (MSR) đầy tham vọng của NASA hiện đối mặt với nhiều khó khăn về chi phí leo thang, khung thời gian kéo dài và độ phức tạp kỹ thuật, khiến tương lai của việc phân tích trực tiếp mẫu vật Sao Hỏa trong các phòng thí nghiệm trên Trái Đất trở nên chưa chắc chắn.
Dù vậy, những khám phá tại chỗ như với tảng đá Skull Hill tiếp tục cung cấp những dữ liệu quan trọng, giúp các nhà khoa học từng bước ghép nối bức tranh về lịch sử địa chất và tiềm năng sinh sống của Hành tinh Đỏ.
Giải mã bí ẩn tảng đá "lạc chỗ"
Tảng đá Skull Hill thu hút sự chú ý vì nó dường như không thuộc về vị trí hiện tại, trông giống như được mang đến từ một nơi khác. Bề mặt lởm chởm, nhiều vết lõm của nó có thể được hình thành do các mẩu khoáng chất mềm hơn bên trong bị phong hóa và bào mòn theo thời gian, hoặc do gió Sao Hỏa mang theo cát bụi mài mòn bề mặt như giấy nhám trong hàng triệu năm.
Ban đầu, màu sắc tối và vị trí "lạc lõng" khiến các nhà khoa học nghi ngờ Skull Hill có thể là một thiên thạch. Tuy nhiên, sau khi sử dụng thiết bị SuperCam trang bị tia laser và máy quang phổ để phân tích thành phần hóa học, dữ liệu sơ bộ cho thấy nó không khớp với thành phần của các thiên thạch thông thường rơi xuống Sao Hỏa. Thay vào đó, thành phần của Skull Hill và các tảng đá tối màu tương tự gần đó lại có vẻ phù hợp hơn với nguồn gốc núi lửa. Các khoáng chất như olivine, pyroxene thường tạo ra màu sẫm cho đá núi lửa trên cả Trái Đất và Sao Hỏa. Tảng đá này có thể đã vỡ ra từ một thành hệ đá núi lửa lớn hơn ở khu vực lân cận, hoặc bị bắn văng đến đây từ một vụ va chạm thiên thạch tạo ra miệng hố khác.
Perseverance tăng tốc khám phá
Việc phân tích Skull Hill là một phần trong giai đoạn hoạt động khoa học hiệu quả cao của Perseverance gần đây. Theo Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA, trong vài tháng qua, robot này đã đạt tốc độ thu thập dữ liệu nhanh nhất kể từ khi hạ cánh 4 năm trước. Nó đã thu thập được 5 mẫu lõi đá, phân tích chi tiết 7 mục tiêu khác bằng các công cụ trên cánh tay robot, và bắn laser vào 83 điểm khác nhau để nghiên cứu thành phần.
Các mẫu vật mà Perseverance thu thập, bao gồm cả những mẫu tiềm năng từ khu vực có các tảng đá như Skull Hill, được kỳ vọng sẽ hé lộ câu trả lời cho câu hỏi liệu sự sống có từng tồn tại trên Sao Hỏa hay không. Tuy nhiên, việc đưa những mẫu vật quý giá này về Trái Đất đang gặp nhiều thử thách. Nhiệm vụ Mars Sample Return (MSR) đầy tham vọng của NASA hiện đối mặt với nhiều khó khăn về chi phí leo thang, khung thời gian kéo dài và độ phức tạp kỹ thuật, khiến tương lai của việc phân tích trực tiếp mẫu vật Sao Hỏa trong các phòng thí nghiệm trên Trái Đất trở nên chưa chắc chắn.
Dù vậy, những khám phá tại chỗ như với tảng đá Skull Hill tiếp tục cung cấp những dữ liệu quan trọng, giúp các nhà khoa học từng bước ghép nối bức tranh về lịch sử địa chất và tiềm năng sinh sống của Hành tinh Đỏ.
