SpaceX sắp 'giải cứu' phi hành gia NASA bị 'mắc kẹt' trên trạm vũ trụ gần 9 tháng

[Hoàng Khang]

Những điểm chính:

• Hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams của NASA đã "mắc kẹt" trên ISS 9 tháng, thay vì 8 ngày như dự kiến.
• Nguyên nhân là do tàu vũ trụ Starliner của Boeing gặp nhiều sự cố kỹ thuật (rò rỉ khí heli, lỗi động cơ đẩy).
• SpaceX đã phóng tàu Dragon mang theo phi hành đoàn mới (Crew-10) lên ISS để "giải cứu" hai phi hành gia.
• Dự kiến, Wilmore và Williams sẽ cùng hai phi hành gia khác trở về Trái Đất vào ngày 19/3.
• Trong thời gian "mắc kẹt", hai phi hành gia vẫn tích cực hỗ trợ các nhiệm vụ trên trạm, và Williams lập kỷ lục mới về thời gian đi bộ ngoài không gian của nữ phi hành gia.

Hai phi hành gia của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), Butch Wilmore và Suni Williams, những người đã "mắc kẹt" trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) trong suốt 9 tháng qua, sắp sửa trở về Trái Đất. Sứ mệnh ban đầu dự kiến chỉ kéo dài 8 ngày đã biến thành một hành trình dài bất thường do sự cố kỹ thuật của tàu vũ trụ Starliner do Boeing sản xuất.

Sứ mệnh 'bất đắc dĩ' kéo dài 9 tháng

Butch Wilmore và Suni Williams đã bay lên ISS vào ngày 5/6/2024 trên tàu vũ trụ Starliner của Boeing, trong một nhiệm vụ thử nghiệm tàu. Tuy nhiên, NASA đã phát hiện ra nhiều sự cố nghiêm trọng trên tàu Starliner, bao gồm rò rỉ khí heli và lỗi động cơ đẩy, khiến con tàu không đủ an toàn để đưa hai phi hành gia trở về Trái Đất theo kế hoạch.

NASA đã quyết định để Starliner bay về Trái Đất mà không có phi hành đoàn, trong khi Wilmore và Williams phải ở lại ISS, chờ đợi một chuyến bay thay thế. Ban đầu, dự kiến họ sẽ trở về vào tháng 2/2025, nhưng sự cố pin trên một tàu vũ trụ mới của SpaceX đã khiến lịch trình bị trì hoãn. Cuối cùng, SpaceX đã sử dụng một tàu vũ trụ cũ để đẩy nhanh kế hoạch đưa hai phi hành gia về Trái Đất.

SpaceX 'giải cứu', phi hành đoàn mới lên ISS
Sáng sớm ngày 16/3/2025, tàu vũ trụ Dragon của SpaceX, mang theo phi hành đoàn mới Crew-10, đã được phóng lên ISS. Phi hành đoàn Crew-10 bao gồm:

• Anne McClain (NASA)
• Nichole Ayers (NASA)
• Takuya Onishi (Nhật Bản)
• Kirill Peskov (Nga)

Tàu Dragon đã cập bến ISS vào lúc 0h04 (giờ New York) ngày 16/3, khoảng 29 giờ sau khi được phóng bằng tên lửa Falcon 9 từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA ở Florida.

Kế hoạch trở về Trái Đất

NASA muốn hai phi hành đoàn có thời gian bàn giao công việc trước khi Wilmore và Williams, cùng với phi hành gia Nick Hague (NASA) và Aleksandr Gorbunov (Nga), rời trạm vào tuần tới. Dự kiến, họ sẽ trở về Trái Đất vào ngày 19/3/2025, trên tàu Crew Dragon của SpaceX, và hạ cánh xuống vùng biển ngoài khơi Florida (nếu thời tiết thuận lợi).

Tranh cãi và những hoạt động của phi hành gia trên ISS

Sứ mệnh kéo dài của Wilmore và Williams đã thu hút sự chú ý của dư luận và trở thành tâm điểm tranh cãi. Tổng thống Donald Trump và CEO SpaceX, Elon Musk, đã cáo buộc chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden "bỏ rơi" hai phi hành gia vì mục đích chính trị. Tuy nhiên, cả Williams và Wilmore đều bác bỏ cáo buộc này và khẳng định họ hoàn toàn ủng hộ các quyết định của NASA.

Trong thời gian "mắc kẹt" trên ISS, hai phi hành gia vẫn tích cực hỗ trợ các nhiệm vụ của trạm, bao gồm sửa chữa nhà vệ sinh, chăm sóc cây trồng, tiến hành thí nghiệm và thực hiện một chuyến đi bộ ngoài không gian. Williams thậm chí còn lập kỷ lục mới về tổng thời gian đi bộ ngoài không gian dài nhất đối với một nữ phi hành gia.

Trước khi trở về, Williams bày tỏ mong muốn được đoàn tụ với gia đình và hai chú chó cưng. Trong khi đó, Wilmore, vốn là một mục sư, cũng háo hức được trở lại giảng đạo trực tiếp.

Tương lai của phi hành đoàn Crew-10

Việc phóng tàu Dragon của SpaceX đã bị hoãn vào phút chót hôm 12/3 do sự cố thủy lực. Một trong hai cánh tay kẹp của bệ phóng Falcon 9 đã không nghiêng ra đúng lúc, buộc SpaceX phải xả hệ thống thủy lực để loại bỏ khí mắc kẹt trước khi có thể phóng thành công vào ngày 15/3.

Phi hành đoàn Crew-10 dự kiến sẽ ở lại ISS đến mùa thu năm 2025, thực hiện một loạt các nghiên cứu khoa học, bao gồm nghiên cứu về điều hướng mặt trăng, khả năng cháy của vật liệu và phản ứng của cơ thể con người với không gian.

Sứ mệnh "bất đắc dĩ" kéo dài 9 tháng của hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams trên ISS là một câu chuyện hy hữu trong ngành hàng không vũ trụ. Nó cho thấy những thách thức và rủi ro trong việc khám phá không gian, nhưng cũng thể hiện tinh thần làm việc chuyên nghiệp và sự lạc quan của các phi hành gia.