Trường Sơn
Writer
Vào cuối tuần, NASA cuối cùng đã công bố quyết định: Tàu vũ trụ Starliner của Boeing sẽ trở về tay không.
Thay vào đó, các phi hành gia của NASA Butch Wilmore và Suni Williams — những người đã bay trên khoang tàu gặp sự cố — sẽ được đi trên tàu Crew Dragon của SpaceX vào tháng 2/2025. Đây là một diễn biến cực kỳ đáng tiếc đối với Boeing, một công ty đã phải vật lộn với quá trình phát triển Starliner trong nhiều năm nay.
Reuters đưa tin, các sự cố kỹ thuật, vấn đề về chuỗi cung ứng và nhiều năm chậm trễ đã khiến ngân sách vượt quá 1,6 tỷ đô la kể từ năm 2016.
Nhưng NASA hiện chỉ tập trung vào việc đưa Starliner trở về nguyên vẹn.
"Tôi không chắc quyết định cuối cùng sẽ là của NASA", cựu phó giám đốc NASA Lori Garver trả lời Reuters khi được hỏi liệu Boeing có tiếp tục tham gia chương trình Commercial Crew của NASA hay không. "Boeing sẽ phải trả phần lớn hóa đơn này, như họ đã từng làm".
Và khi hỏi Boeing liệu Starliner có thể bị hủy bỏ hay không, công ty này không vội vàng bảo vệ dự án.
"Boeing tiếp tục tập trung, trước hết và quan trọng nhất, vào sự an toàn của phi hành đoàn và tàu vũ trụ", một phát ngôn viên cho biết. "Chúng tôi đang thực hiện nhiệm vụ theo quyết định của NASA và chúng tôi đang chuẩn bị tàu vũ trụ để trở về an toàn và thành công mà không có phi hành đoàn".
Tệ hơn nữa, đầu tháng này, tổng thanh tra của NASA đã công bố một báo cáo phát hiện rằng những đóng góp của Boeing cho Hệ thống phóng tàu vũ trụ lên Mặt Trăng của NASA cũng chậm nhiều năm và vượt quá ngân sách.
Đó là chưa kể đến nhiều năm tranh cãi liên quan đến mảng kinh doanh máy bay chở khách và việc thay đổi ban điều hành của Boeing.
Tóm lại, sự thất bại của Starliner chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, khi các nhà phân tích và chuyên gia trong ngành nghi ngờ liệu tàu vũ trụ này có thể bay trở lại hay không, theo Reuters.
Chuyến bay thử nghiệm có người lái đầu tiên của Boeing được thiết kế để giúp NASA tự tin chứng nhận hãng này thực hiện các nhiệm vụ luân phiên phi hành đoàn thường xuyên tới Trạm vũ trụ quốc tế, dự phòng trong trường hợp tàu Crew Dragon của SpaceX bị loại.
Thay vào đó, tình trạng rò rỉ khí dai dẳng và các vấn đề liên quan đến động cơ đẩy đã gây ra đủ nghi ngờ trong số các quan chức cơ quan vũ trụ khiến Wilmore và Williams phải bỏ tàu vũ trụ để quay trở lại, một vết nhơ đối với một tàu vũ trụ đã chậm tiến độ nhiều năm và vượt quá ngân sách hàng tỷ đô la.
"Các doanh nghiệp khác của Boeing không dễ bị tổn thương trước sự gián đoạn", nhà phân tích hàng không vũ trụ Richard Aboulafia nói. "Nhưng không gian? Đó là một câu chuyện khác".
"Liệu cuối cùng họ có thoát khỏi chương trình vì nó quá phức tạp và vì người kia có thể làm tốt hơn không?" Nhà phân tích Robert Spingarn của Melius Research nói với Bloomberg. "Điều đó có thể xảy ra."
Vào đầu tháng này, Boeing thậm chí còn đang đàm phán để bán một doanh nghiệp phóng tên lửa chung với United Launch Alliance cho công ty vũ trụ Sierra Space. Nhiều công nhân lành nghề của Boeing đang rời đi và gia nhập SpaceX của Elon Musk và Blue Origin của Jeff Bezos.
Trong khi đó, thời gian dành cho Starliner đang cạn dần. ISS dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào khoảng năm 2030 và đã năm năm trôi qua kể từ chuyến bay thử nghiệm Starliner không người lái đầu tiên của Boeing kết thúc trong thất bại.
Liệu tàu vũ trụ này có thể trở thành phương tiện đưa các phi hành gia lên trạm vũ trụ tư nhân kế nhiệm hay không có vẻ như là một canh bạc mạo hiểm.
Thay vào đó, các phi hành gia của NASA Butch Wilmore và Suni Williams — những người đã bay trên khoang tàu gặp sự cố — sẽ được đi trên tàu Crew Dragon của SpaceX vào tháng 2/2025. Đây là một diễn biến cực kỳ đáng tiếc đối với Boeing, một công ty đã phải vật lộn với quá trình phát triển Starliner trong nhiều năm nay.
Reuters đưa tin, các sự cố kỹ thuật, vấn đề về chuỗi cung ứng và nhiều năm chậm trễ đã khiến ngân sách vượt quá 1,6 tỷ đô la kể từ năm 2016.
Nhưng NASA hiện chỉ tập trung vào việc đưa Starliner trở về nguyên vẹn.
"Tôi không chắc quyết định cuối cùng sẽ là của NASA", cựu phó giám đốc NASA Lori Garver trả lời Reuters khi được hỏi liệu Boeing có tiếp tục tham gia chương trình Commercial Crew của NASA hay không. "Boeing sẽ phải trả phần lớn hóa đơn này, như họ đã từng làm".
Và khi hỏi Boeing liệu Starliner có thể bị hủy bỏ hay không, công ty này không vội vàng bảo vệ dự án.
"Boeing tiếp tục tập trung, trước hết và quan trọng nhất, vào sự an toàn của phi hành đoàn và tàu vũ trụ", một phát ngôn viên cho biết. "Chúng tôi đang thực hiện nhiệm vụ theo quyết định của NASA và chúng tôi đang chuẩn bị tàu vũ trụ để trở về an toàn và thành công mà không có phi hành đoàn".
Tệ hơn nữa, đầu tháng này, tổng thanh tra của NASA đã công bố một báo cáo phát hiện rằng những đóng góp của Boeing cho Hệ thống phóng tàu vũ trụ lên Mặt Trăng của NASA cũng chậm nhiều năm và vượt quá ngân sách.
Đó là chưa kể đến nhiều năm tranh cãi liên quan đến mảng kinh doanh máy bay chở khách và việc thay đổi ban điều hành của Boeing.
Tóm lại, sự thất bại của Starliner chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, khi các nhà phân tích và chuyên gia trong ngành nghi ngờ liệu tàu vũ trụ này có thể bay trở lại hay không, theo Reuters.
Chuyến bay thử nghiệm có người lái đầu tiên của Boeing được thiết kế để giúp NASA tự tin chứng nhận hãng này thực hiện các nhiệm vụ luân phiên phi hành đoàn thường xuyên tới Trạm vũ trụ quốc tế, dự phòng trong trường hợp tàu Crew Dragon của SpaceX bị loại.
Thay vào đó, tình trạng rò rỉ khí dai dẳng và các vấn đề liên quan đến động cơ đẩy đã gây ra đủ nghi ngờ trong số các quan chức cơ quan vũ trụ khiến Wilmore và Williams phải bỏ tàu vũ trụ để quay trở lại, một vết nhơ đối với một tàu vũ trụ đã chậm tiến độ nhiều năm và vượt quá ngân sách hàng tỷ đô la.
"Các doanh nghiệp khác của Boeing không dễ bị tổn thương trước sự gián đoạn", nhà phân tích hàng không vũ trụ Richard Aboulafia nói. "Nhưng không gian? Đó là một câu chuyện khác".
"Liệu cuối cùng họ có thoát khỏi chương trình vì nó quá phức tạp và vì người kia có thể làm tốt hơn không?" Nhà phân tích Robert Spingarn của Melius Research nói với Bloomberg. "Điều đó có thể xảy ra."
Vào đầu tháng này, Boeing thậm chí còn đang đàm phán để bán một doanh nghiệp phóng tên lửa chung với United Launch Alliance cho công ty vũ trụ Sierra Space. Nhiều công nhân lành nghề của Boeing đang rời đi và gia nhập SpaceX của Elon Musk và Blue Origin của Jeff Bezos.
Trong khi đó, thời gian dành cho Starliner đang cạn dần. ISS dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào khoảng năm 2030 và đã năm năm trôi qua kể từ chuyến bay thử nghiệm Starliner không người lái đầu tiên của Boeing kết thúc trong thất bại.
Liệu tàu vũ trụ này có thể trở thành phương tiện đưa các phi hành gia lên trạm vũ trụ tư nhân kế nhiệm hay không có vẻ như là một canh bạc mạo hiểm.
