VNR Content
Pearl
Khi Yuanzi quyết định nhận nuôi một chú mèo hồi tháng 7 năm nay, cô sinh viên vừa tốt nghiệp không dành quá nhiều thời gian tìm hiểu những lựa chọn của mình. Cô tìm đến ứng dụng thương mại điện tử của Trung Quốc là Taobao.
Sau khi dạo một vòng, Yuanzi, 26 tuổi, chọn một chú mèo Ba-Tư từ một trại nuôi ở Thượng Hải. Đó là một trong những cửa hàng thú cưng hàng đầu trên Taobao, do đó cô không nghi ngờ gì về chất lượng kinh doanh của họ. Cô chấp nhận trả 8.500 Tệ (tương đương 1.250 USD) cho chú mèo này.
Nhưng khi nhận hàng vài ngày sau đó, Yuanzi nhanh chóng nhận ra có thứ gì đó không ổn. Chú mèo này có vẻ ốm yếu, và bắt đầu nôn mửa rồi tiêu chảy. Ba ngày sau, chú phải nhập viện vì nhiễm một loại virus vô cùng nguy hiểm, rồi ra đi 5 ngày sau đó.
Yuanzi thất thần trước mất mát. Nhưng sự buồn bã của cô nhanh chóng chuyển thành nỗi khiếp sợ khi cô bắt đầu tìm hiểu tại sao chú mèo của mình lại được chuyển đến trong tình trạng tồi tệ như vậy.
Cô phát hiện ra nhiều video trên mạng xã hội, trong đó quay cảnh đối xử phi nhân tính với động vật trong ngành công nghiệp chăn nuôi Trung Quốc. Một đoạn clip cho thấy hàng chục chú mèo - hầu hết đang bị những chấn thương thấy rõ - bị dồn vào một căn phòng nhỏ bẩn thỉu. Trong clip khác, một nhân viên chăn nuôi thẳng tay rạch bụng một chú mèo lông ngắn Anh Quốc đang gặp khó khăn trong việc sinh nở. Không tiệt trùng, không gây mê. Tiếng khóc của mèo mẹ ám ảnh Yuanzi suốt nhiều ngày sau đó.
Cô vẫn không chắc liệu chú mèo xấu số của mình có được nuôi trong những trung tâm như vậy hay không. Khi liên hệ với cửa hàng, họ từ chối đề nghị được xem môi trường sinh sống của các động vật tại đây của cô. Thay vào đó, họ đề nghị gửi cho cô một chú mèo khác “trong tình trạng sức khỏe tốt 100%”. Nhưng Yuanzi e ngại điều tồi tệ nhất đang hiện ra trong đầu cô.
“Lý trí tôi nói rằng chú mèo của mình đến từ một trại phối giống mèo giả dạng trung tâm nuôi dưỡng thú cưng” - cô nói.
Nhiều người nuôi thú cưng tại Trung Quốc cũng từng trải qua tình huống tương tự. Các trung tâm phối giống tự phát đang mọc lên như nấm ở Trung Quốc để đón đầu trào lưu nuôi thú cưng, giúp nhiều người thu về những khoản lời lớn trong khi những loài động vật tội nghiệp bị giam cầm trong những điều kiện kinh khủng - và thường là nguy hiểm đến khó tin - do thiếu sự kiểm soát và can thiệp từ chính quyền lẫn công chúng.
Thị trường thú cưng tại Trung Quốc đã tăng trưởng cực mạnh trong vài năm trở lại đây, chủ yếu nhờ vào mức sống tăng cao và ba năm phong tỏa vì COVID-19. Dân số loài mèo được nuôi trong các hộ gia đình đã vượt quá 58 triệu trên toàn đất nước vào năm 2021 - tăng 19,4% so với năm trước đó - trong khi số lượng chó thì đạt 54 triệu.
Hầu hết người nuôi mới tại Trung Quốc tự nhận là người yêu động vật. Nhiều người thậm chí miêu tả bản thân là “con sen của mèo”, chăm bẵm những “em bé lông lá” của họ bằng nhiều thức ăn, đồ chơi cao cấp, cùng dịch vụ chải lông định kỳ. Một người nuôi thú cưng bình thường ở Trung Quốc tiêu tốn khoảng 6.650 Tệ (khoảng 960 USD) mỗi năm vào các sản phẩm dành cho thú cưng, cao hơn cả mức chi tiêu vào thức ăn, thuốc lá, rượu bia…của người tiêu dùng Trung Quốc thông thường.
Ấy thế nhưng rất ít người biết được hoạt động tại các trại phối giống. Vì lẽ đó, các trung tâm này thoải mái thực hiện những hành vi tàn nhẫn với động vật trên quy mô lớn, thoát khỏi tầm ngắm của dư luận. Sự thiếu vắng các điều luật bảo vệ động vật tại Trung Quốc càng khiến vấn đề trầm trọng hơn, bởi những người thực hiện phối giống cho chó mèo hiếm khi bị cảnh cáo vì hành động của họ.
Một cựu chủ trại phối giống mèo, họ Su, nói rằng ông ta từng cho 600 chú mèo sinh sản từ 3 - 4 lần mỗi năm. Một số mèo cái sống cả đời trong lồng. Su sử dụng thuốc kích thích tình dục thiết kế cho gia súc và gia cầm để kích thích động dục ở mèo và tăng cường khả năng sinh sản của chúng.
Theo Su, các trại phối giống mèo là “nguồn hàng” cho 80% số cửa hàng thú cưng ở Trung Quốc. Các cửa hàng thú cưng là kênh bán lớn nhất của ngành công nghiệp thú cưng Trung Quốc, chiếm hơn 35% tổng doanh số - theo một báo cáo vào năm 2019 của công ty nghiên cứu Leadleo ở Trung Quốc.
Các trung tâm phối giống tự phát còn là nguồn cung của nhiều trong số gần 5.000 cửa hàng bán mèo trên Taobao. Cửa hàng bán chạy nhất trên nền tảng này, bán hơn 10.000 chú mèo mỗi tháng, cho biết họ có sẵn “hàng ngàn con mèo trong kho”, nhưng từ chối yêu cầu được xem điều kiện sinh sống trong các nhà kho đó bởi “lượng hàng quá lớn”
Ngành công nghiệp phối được vận hành một cách vô cùng kín kẽ, và rất khó để khách hàng biết được điều gì đang diễn ra bên trong các trung tâm cung ứng thú cưng kia. Nhưng các nhà bảo vệ quyền lời động vật đã tìm cách bí mật quay lại được một số đoạn phim trong những lần bất ngờ ghé thăm các trại phối giống, cho thấy điều kiện tồi tệ ở những nơi này, với nhiều chú mèo sống trong tình trạng căng thẳng và mang chấn thương khắp mình.
Su từ chối cung cấp thông tin cụ thể về điều kiện bên trong trại phối giống do ông sở hữu trước đây, nhưng thừa nhận rằng chúng cũng tương tự như những gì được ghi lại trong các video.
Đối với Su, phối giống cho thú cưng không khác bất kỳ loại hình kinh doanh nào. Sức hấp dẫn chính của nó cũng là lợi nhuận bien cao: chi phí phối giống cho một chú mèo thường chỉ 20 - 30 Tệ, nhưng khi bán thì thu về hàng trăm hay thậm chí là hàng ngàn Tệ.
“Đây là một mô hình kinh doanh bền vững và dễ sinh lời” - Su nói, nhấn mạnh thêm rằng trại phối giống của ông từng thu về không dưới 1 triệu Tệ mỗi năm.
Nhưng đi kèm lợi nhuận là nhiều vấn đề liên quan. Cai Chunhong, một luật sư chuyên bảo vệ cho động vật trong hơn một thập kỷ qua, cho biết nhiều người phối giống tiêm cho thú cưng bị ốm những loại serum đề kháng để khiến chúng trông khỏe mạnh và cứng cáp.
Su xác nhận đó là hành vi khá phổ biến. Những người phối giống còn thường xuyên sử dụng kháng sinh để đảm bảo mèo sống sót đủ lâu trong quá trình vận chuyển đến các cửa hàng thú cưng - ông nói thêm.
Những người phối giống sẽ bỏ mặc “sản phẩm” của họ ngay khi chúng không còn khả năng sinh lời nữa.
Vào tháng 8 năm ngoái, RHR Thượng Hải - một tổ chức bảo vệ động vật địa phương - đã phát hiện ra 33 chú mèo Chartreux bị bỏ lại ở một công trường xây dựng ở ngoại ô phía tây nam Thượng Hải. Tất cả đều bị ốm, và những con mèo trưởng thành nhìn chung nặng chưa đến 3 kg. Các tình nguyện viên còn phát hiện thi hài của 15 chú mèo khác tại đây, có vẻ đã chết vì bị xe tông và đau ốm.
Theo RHR Thượng Hải, những chú mèo này nhiều khả năng từng sống trong một trại phối giống tự phát, và bị bỏ mặc vì đau ốm. Họ cho biết chủ các trại phối giống muốn tránh mất chi phí vào tay bác sỹ thú y.
Cũng trong tháng đó, Live With the Cat, một tổ chức cứu trợ động vật khác, tìm thấy hơn 30 chú mèo bị bỏ hoang bên trong một trại phối giống tự phát giả dạng quán cafe mèo ở phía tây nam thành phố Chengdu. Khung cảnh ngập tràn xác chết, phân, ruồi nhặng, và thức ăn thối khiến ngay cả những thành viên kỳ cựu nhất của nhóm cũng bị sốc.
“Hầu hết những chủ trại phối giống bỏ lại động vật mỗi khi chúng bị ốm hoặc không thể sinh sản được nữa, bởi chúng không còn giá trị sử dụng với họ” - theo Huayuan, một tình nguyện viên giải cứu động vật tại Live With the Cat.
Số lượng mèo quá lớn bị bỏ mặc bởi các công ty phối giống còn gây ra một vấn đề khác: sự gia tăng chóng mặt của mèo hoang. Số lượng mèo hoang ở Trung Quốc đã tăng trung bình khoảng 40 triệu con mỗi năm.
Mèo từ các trại phối giống nay xuất hiện thường xuyên trên đường phố Chengdu. Tổ chức Live With the Cat đã gặp khoảng 5 trường hợp như vậy trong năm nay.
Những con mèo trong trại phối giống trước đây của Su cũng gặp kết cục đau buồn tương tự. Khi Trung Quốc phong tỏa vì đại dịch COVID vào năm 2020, nhiều con vật đã bị bỏ lại một mình trong nhiều tháng trời. Khi Su quay lại trại, ông phát hiện ra tất cả số mèo đã chết. Sau đó, ông quyết định chuyển sang nghề buôn bán vật liệu xây dựng.
“Rất khó để đạo đức đánh bại được lợi nhuận” - Cai nói.
Các nhóm hỗ trợ động vật đã và đang kêu gọi chính phủ thông qua những biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm bảo vệ thú cưng theo pháp luật trong suốt nhiều năm trời, nhưng mọi chuyện vẫn chưa đâu vào đâu. Các quy định về tình trạng động vật chỉ áp dụng với các động vật trong phòng thí nghiệm, trong khi lệnh cấm mua bán động vật hoang dã được giới thiệu trong thời gian đại dịch lại không có ảnh hưởng gì đến thú cưng trong gia đình.
Trong vài năm trở lại đây, chính phủ Trung Quốc ngày càng đối mặt với những áp lực lớn hơn nhằm buộc họ phải nhanh chóng đưa ra hành động cần thiết. Mỗi khi có một vụ scandal mới liên quan đến hoạt động mua bán thú cưng xuất hiện - ví dụ như xu hướng vận chuyển thú cưng qua đường bưu điện, bên trong những “chiếc hộp tối tăm” vào năm ngoái - họ lại “đau đầu” bởi những chiến dịch kêu gọi ban hành các quy định kiểm tra kiểm soát gắt gao hơn nữa.
Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, cơ quan lập pháp cao nhất tại Trung Quốc, đã đề xuất những giải pháp mới nhằm cải thiện quyền động vật kể từ năm 2015. Trong 3 năm trở lại đây, họ đã đưa ra dự thảo luật cấm phối giống và bán thú cưng vì lợi nhuận, và trừng phạt bất kỳ ai bỏ mặc hoặc lạm dụng vật nuôi trong gia đình. Tuy nhiên, tất cả đều dừng lại ở dự thảo, chưa trở thành luật chính thức.
“Dường như quyền lợi động vật không phải là vấn đề nghiêm trọng hay cấp bách đối với các nhà làm luật” - Cai nói. “Nhưng chỉ có chính quyền mới thay đổi được tình hình, bởi họ có quyền lực để nâng cao các tiêu chuẩn buôn bán thú cưng và triệt phá hoạt động phối giống tự phát.
Các tổ chức bảo vệ động vật còn tìm cách nâng cao hiểu biết của dư luận về điều kiện sống của thú cưng trong ngành công nghiệp chăn nuôi, với hi vọng có thể thuyết phục người nuôi thú cưng ngừng mua động vật từ các cửa hàng hợp tác với các trại phối giống.
Nhiều tổ chức - bao gồm RHR Thượng Hải và Live With the Cat - thường xuyên đăng tải video bạo hành tại các trại phối giống tự phát lên mạng xã hội. Những clip gây sốc này luôn được chú ý, nhận về hơn 100.000 lượt xem và làm bùng nổ những chủ đề tranh luận nóng bỏng.
Ấy thế nhưng không ai tỏ ra lạc quan về tính hiệu quả của những hành động này. Ngành công nghiệp chăn nuôi Trung Quốc đơn giản là quá lớn, và hiểu biết của cộng đồng về các trại phối giống tự phát vẫn còn khá thấp.
Tình hình đặc biệt nghiêm trọng tại Trung Quốc, nơi hàng triệu người đã, đang và săp sửa mua những chú mèo hay chó đầu tiên trong đời. Những người mua lần đầu đó có xu hướng trở thành người ủng hộ cho ngành công nghiệp phối giống tự phát, và đây cũng là nhóm người khó tiếp cận nhất.
“Người ta không bao giờ chú ý vấn đề này cho đến khi mua một con thú cưng… Rất khó để diễn giải thông tin” - Huayuan nói.
Trong khi đó, ngành công nghiệp chăn nuôi chắc chắn không thay đổi trừ khi bị buộc phải làm vậy. Su nói rằng ông không hiểu tại sao hoạt động phối giống tư phát lại gây tranh cãi như vậy. Nó không khác gì ngành công nghiệp phối giống vật nuôi cả - ông tranh luận.
“Heo, gà, vịt, ngỗng… Rất nhiều loại gia súc gia cầm được mang ra bán. Tại sao phải đối xử khác với chó và mèo?” - Su nói.
Sau trải nghiệm hồi tháng 7, Yuanzi đã tham gia một nhóm người nuôi mèo trên WeChat. Nhiều thành viên cho biết họ cũng gặp vấn đề tương tự: thú cưng phát bệnh sau khi được chuyển đến cho họ. Một số chú mèo hồi phục, số khác được gửi trở lại cho người bán, trong khi vẫn còn một số ít không qua khỏi.
Yuanzi quyết tâm không phạm sai lầm lần nữa. Vài ngày trước, cô nhận nuôi một chú mèo hoang sống trên những con đường gần nhà. Cô tin rằng đây là cách duy nhất để đảm bảo bản thân không làm giàu cho các trại phối giống tự phát.
“Chỉ cần có người mua, sẽ có người bán, giao dịch, và thảm kịch” - cô nói.
Tham khảo: SixthTone
Sau khi dạo một vòng, Yuanzi, 26 tuổi, chọn một chú mèo Ba-Tư từ một trại nuôi ở Thượng Hải. Đó là một trong những cửa hàng thú cưng hàng đầu trên Taobao, do đó cô không nghi ngờ gì về chất lượng kinh doanh của họ. Cô chấp nhận trả 8.500 Tệ (tương đương 1.250 USD) cho chú mèo này.
Nhưng khi nhận hàng vài ngày sau đó, Yuanzi nhanh chóng nhận ra có thứ gì đó không ổn. Chú mèo này có vẻ ốm yếu, và bắt đầu nôn mửa rồi tiêu chảy. Ba ngày sau, chú phải nhập viện vì nhiễm một loại virus vô cùng nguy hiểm, rồi ra đi 5 ngày sau đó.
Yuanzi thất thần trước mất mát. Nhưng sự buồn bã của cô nhanh chóng chuyển thành nỗi khiếp sợ khi cô bắt đầu tìm hiểu tại sao chú mèo của mình lại được chuyển đến trong tình trạng tồi tệ như vậy.
Cô phát hiện ra nhiều video trên mạng xã hội, trong đó quay cảnh đối xử phi nhân tính với động vật trong ngành công nghiệp chăn nuôi Trung Quốc. Một đoạn clip cho thấy hàng chục chú mèo - hầu hết đang bị những chấn thương thấy rõ - bị dồn vào một căn phòng nhỏ bẩn thỉu. Trong clip khác, một nhân viên chăn nuôi thẳng tay rạch bụng một chú mèo lông ngắn Anh Quốc đang gặp khó khăn trong việc sinh nở. Không tiệt trùng, không gây mê. Tiếng khóc của mèo mẹ ám ảnh Yuanzi suốt nhiều ngày sau đó.
“Lý trí tôi nói rằng chú mèo của mình đến từ một trại phối giống mèo giả dạng trung tâm nuôi dưỡng thú cưng” - cô nói.
Nhiều người nuôi thú cưng tại Trung Quốc cũng từng trải qua tình huống tương tự. Các trung tâm phối giống tự phát đang mọc lên như nấm ở Trung Quốc để đón đầu trào lưu nuôi thú cưng, giúp nhiều người thu về những khoản lời lớn trong khi những loài động vật tội nghiệp bị giam cầm trong những điều kiện kinh khủng - và thường là nguy hiểm đến khó tin - do thiếu sự kiểm soát và can thiệp từ chính quyền lẫn công chúng.
Thị trường thú cưng tại Trung Quốc đã tăng trưởng cực mạnh trong vài năm trở lại đây, chủ yếu nhờ vào mức sống tăng cao và ba năm phong tỏa vì COVID-19. Dân số loài mèo được nuôi trong các hộ gia đình đã vượt quá 58 triệu trên toàn đất nước vào năm 2021 - tăng 19,4% so với năm trước đó - trong khi số lượng chó thì đạt 54 triệu.
Hầu hết người nuôi mới tại Trung Quốc tự nhận là người yêu động vật. Nhiều người thậm chí miêu tả bản thân là “con sen của mèo”, chăm bẵm những “em bé lông lá” của họ bằng nhiều thức ăn, đồ chơi cao cấp, cùng dịch vụ chải lông định kỳ. Một người nuôi thú cưng bình thường ở Trung Quốc tiêu tốn khoảng 6.650 Tệ (khoảng 960 USD) mỗi năm vào các sản phẩm dành cho thú cưng, cao hơn cả mức chi tiêu vào thức ăn, thuốc lá, rượu bia…của người tiêu dùng Trung Quốc thông thường.
Ấy thế nhưng rất ít người biết được hoạt động tại các trại phối giống. Vì lẽ đó, các trung tâm này thoải mái thực hiện những hành vi tàn nhẫn với động vật trên quy mô lớn, thoát khỏi tầm ngắm của dư luận. Sự thiếu vắng các điều luật bảo vệ động vật tại Trung Quốc càng khiến vấn đề trầm trọng hơn, bởi những người thực hiện phối giống cho chó mèo hiếm khi bị cảnh cáo vì hành động của họ.
Nguồn hàng
Trại phối giống mèo là mô hình phối giống tự phát phổ biến nhất tại Trung Quốc, nơi hàng trăm hay thậm chí hàng ngàn chú mèo bị nhồi nhét vào những chiếc lồng chật chội và bị ép buộc sinh con nhiều lần mỗi năm.Một cựu chủ trại phối giống mèo, họ Su, nói rằng ông ta từng cho 600 chú mèo sinh sản từ 3 - 4 lần mỗi năm. Một số mèo cái sống cả đời trong lồng. Su sử dụng thuốc kích thích tình dục thiết kế cho gia súc và gia cầm để kích thích động dục ở mèo và tăng cường khả năng sinh sản của chúng.
Các trung tâm phối giống tự phát còn là nguồn cung của nhiều trong số gần 5.000 cửa hàng bán mèo trên Taobao. Cửa hàng bán chạy nhất trên nền tảng này, bán hơn 10.000 chú mèo mỗi tháng, cho biết họ có sẵn “hàng ngàn con mèo trong kho”, nhưng từ chối yêu cầu được xem điều kiện sinh sống trong các nhà kho đó bởi “lượng hàng quá lớn”
Ngành công nghiệp phối được vận hành một cách vô cùng kín kẽ, và rất khó để khách hàng biết được điều gì đang diễn ra bên trong các trung tâm cung ứng thú cưng kia. Nhưng các nhà bảo vệ quyền lời động vật đã tìm cách bí mật quay lại được một số đoạn phim trong những lần bất ngờ ghé thăm các trại phối giống, cho thấy điều kiện tồi tệ ở những nơi này, với nhiều chú mèo sống trong tình trạng căng thẳng và mang chấn thương khắp mình.
Su từ chối cung cấp thông tin cụ thể về điều kiện bên trong trại phối giống do ông sở hữu trước đây, nhưng thừa nhận rằng chúng cũng tương tự như những gì được ghi lại trong các video.
Đối với Su, phối giống cho thú cưng không khác bất kỳ loại hình kinh doanh nào. Sức hấp dẫn chính của nó cũng là lợi nhuận bien cao: chi phí phối giống cho một chú mèo thường chỉ 20 - 30 Tệ, nhưng khi bán thì thu về hàng trăm hay thậm chí là hàng ngàn Tệ.
“Đây là một mô hình kinh doanh bền vững và dễ sinh lời” - Su nói, nhấn mạnh thêm rằng trại phối giống của ông từng thu về không dưới 1 triệu Tệ mỗi năm.
Nhưng đi kèm lợi nhuận là nhiều vấn đề liên quan. Cai Chunhong, một luật sư chuyên bảo vệ cho động vật trong hơn một thập kỷ qua, cho biết nhiều người phối giống tiêm cho thú cưng bị ốm những loại serum đề kháng để khiến chúng trông khỏe mạnh và cứng cáp.
Su xác nhận đó là hành vi khá phổ biến. Những người phối giống còn thường xuyên sử dụng kháng sinh để đảm bảo mèo sống sót đủ lâu trong quá trình vận chuyển đến các cửa hàng thú cưng - ông nói thêm.
Những người phối giống sẽ bỏ mặc “sản phẩm” của họ ngay khi chúng không còn khả năng sinh lời nữa.
Theo RHR Thượng Hải, những chú mèo này nhiều khả năng từng sống trong một trại phối giống tự phát, và bị bỏ mặc vì đau ốm. Họ cho biết chủ các trại phối giống muốn tránh mất chi phí vào tay bác sỹ thú y.
Cũng trong tháng đó, Live With the Cat, một tổ chức cứu trợ động vật khác, tìm thấy hơn 30 chú mèo bị bỏ hoang bên trong một trại phối giống tự phát giả dạng quán cafe mèo ở phía tây nam thành phố Chengdu. Khung cảnh ngập tràn xác chết, phân, ruồi nhặng, và thức ăn thối khiến ngay cả những thành viên kỳ cựu nhất của nhóm cũng bị sốc.
“Hầu hết những chủ trại phối giống bỏ lại động vật mỗi khi chúng bị ốm hoặc không thể sinh sản được nữa, bởi chúng không còn giá trị sử dụng với họ” - theo Huayuan, một tình nguyện viên giải cứu động vật tại Live With the Cat.
Số lượng mèo quá lớn bị bỏ mặc bởi các công ty phối giống còn gây ra một vấn đề khác: sự gia tăng chóng mặt của mèo hoang. Số lượng mèo hoang ở Trung Quốc đã tăng trung bình khoảng 40 triệu con mỗi năm.
Mèo từ các trại phối giống nay xuất hiện thường xuyên trên đường phố Chengdu. Tổ chức Live With the Cat đã gặp khoảng 5 trường hợp như vậy trong năm nay.
Những con mèo trong trại phối giống trước đây của Su cũng gặp kết cục đau buồn tương tự. Khi Trung Quốc phong tỏa vì đại dịch COVID vào năm 2020, nhiều con vật đã bị bỏ lại một mình trong nhiều tháng trời. Khi Su quay lại trại, ông phát hiện ra tất cả số mèo đã chết. Sau đó, ông quyết định chuyển sang nghề buôn bán vật liệu xây dựng.
Một giọt nước giữa đại dương
Hiện nay, có rất ít các quy định nhằm quản lý hoạt động phối giống thú cưng tại Trung Quốc. Vì không có quy chế công nghiệp cụ thể nào được đặt ra, điều kiện bên trong các trại phối giống tùy thuộc hoàn toàn vào lương tâm của chủ doanh nghiệp - theo luật sư Cai.“Rất khó để đạo đức đánh bại được lợi nhuận” - Cai nói.
Các nhóm hỗ trợ động vật đã và đang kêu gọi chính phủ thông qua những biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm bảo vệ thú cưng theo pháp luật trong suốt nhiều năm trời, nhưng mọi chuyện vẫn chưa đâu vào đâu. Các quy định về tình trạng động vật chỉ áp dụng với các động vật trong phòng thí nghiệm, trong khi lệnh cấm mua bán động vật hoang dã được giới thiệu trong thời gian đại dịch lại không có ảnh hưởng gì đến thú cưng trong gia đình.
Trong vài năm trở lại đây, chính phủ Trung Quốc ngày càng đối mặt với những áp lực lớn hơn nhằm buộc họ phải nhanh chóng đưa ra hành động cần thiết. Mỗi khi có một vụ scandal mới liên quan đến hoạt động mua bán thú cưng xuất hiện - ví dụ như xu hướng vận chuyển thú cưng qua đường bưu điện, bên trong những “chiếc hộp tối tăm” vào năm ngoái - họ lại “đau đầu” bởi những chiến dịch kêu gọi ban hành các quy định kiểm tra kiểm soát gắt gao hơn nữa.
Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, cơ quan lập pháp cao nhất tại Trung Quốc, đã đề xuất những giải pháp mới nhằm cải thiện quyền động vật kể từ năm 2015. Trong 3 năm trở lại đây, họ đã đưa ra dự thảo luật cấm phối giống và bán thú cưng vì lợi nhuận, và trừng phạt bất kỳ ai bỏ mặc hoặc lạm dụng vật nuôi trong gia đình. Tuy nhiên, tất cả đều dừng lại ở dự thảo, chưa trở thành luật chính thức.
“Dường như quyền lợi động vật không phải là vấn đề nghiêm trọng hay cấp bách đối với các nhà làm luật” - Cai nói. “Nhưng chỉ có chính quyền mới thay đổi được tình hình, bởi họ có quyền lực để nâng cao các tiêu chuẩn buôn bán thú cưng và triệt phá hoạt động phối giống tự phát.
Các tổ chức bảo vệ động vật còn tìm cách nâng cao hiểu biết của dư luận về điều kiện sống của thú cưng trong ngành công nghiệp chăn nuôi, với hi vọng có thể thuyết phục người nuôi thú cưng ngừng mua động vật từ các cửa hàng hợp tác với các trại phối giống.
Nhiều tổ chức - bao gồm RHR Thượng Hải và Live With the Cat - thường xuyên đăng tải video bạo hành tại các trại phối giống tự phát lên mạng xã hội. Những clip gây sốc này luôn được chú ý, nhận về hơn 100.000 lượt xem và làm bùng nổ những chủ đề tranh luận nóng bỏng.
Ấy thế nhưng không ai tỏ ra lạc quan về tính hiệu quả của những hành động này. Ngành công nghiệp chăn nuôi Trung Quốc đơn giản là quá lớn, và hiểu biết của cộng đồng về các trại phối giống tự phát vẫn còn khá thấp.
Tình hình đặc biệt nghiêm trọng tại Trung Quốc, nơi hàng triệu người đã, đang và săp sửa mua những chú mèo hay chó đầu tiên trong đời. Những người mua lần đầu đó có xu hướng trở thành người ủng hộ cho ngành công nghiệp phối giống tự phát, và đây cũng là nhóm người khó tiếp cận nhất.
Trong khi đó, ngành công nghiệp chăn nuôi chắc chắn không thay đổi trừ khi bị buộc phải làm vậy. Su nói rằng ông không hiểu tại sao hoạt động phối giống tư phát lại gây tranh cãi như vậy. Nó không khác gì ngành công nghiệp phối giống vật nuôi cả - ông tranh luận.
“Heo, gà, vịt, ngỗng… Rất nhiều loại gia súc gia cầm được mang ra bán. Tại sao phải đối xử khác với chó và mèo?” - Su nói.
Sau trải nghiệm hồi tháng 7, Yuanzi đã tham gia một nhóm người nuôi mèo trên WeChat. Nhiều thành viên cho biết họ cũng gặp vấn đề tương tự: thú cưng phát bệnh sau khi được chuyển đến cho họ. Một số chú mèo hồi phục, số khác được gửi trở lại cho người bán, trong khi vẫn còn một số ít không qua khỏi.
Yuanzi quyết tâm không phạm sai lầm lần nữa. Vài ngày trước, cô nhận nuôi một chú mèo hoang sống trên những con đường gần nhà. Cô tin rằng đây là cách duy nhất để đảm bảo bản thân không làm giàu cho các trại phối giống tự phát.
“Chỉ cần có người mua, sẽ có người bán, giao dịch, và thảm kịch” - cô nói.
Tham khảo: SixthTone
