Giải thưởng Nobel văn học 2022 đã gọi tên nữ tác giả người pháp Annie Ernaux vì “lòng dũng cảm và sự nhạy bén khi khám phá ra gốc rễ, sự ruồng bỏ và cả những hạn chế của trí nhớ cá nhân”.
Ernaux là cây bút chuyên về dòng văn học hiện thực với các tác phẩm tự truyện nổi tiếng được phát hành khắp thế giới. Ở Pháp, bà là tác giả yêu thích của rất nhiều thế hệ người. Với giải thưởng năm nay, bà đã ghi tên mình vào danh sách 16 nhà văn Pháp từng giành giải Nobel văn học. Ngay trước bà là tác giả Patrick Modiano, ông thắng giải vào năm 2014. Các tác phẩm tiêu biểu của Patrick được xuất bản ở Việt Nam có thể kể đến là Những đại lộ vành đai, Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối, và Con chó mùa xuân.
Chặng đường đến với nghiệp viết của bà được nhận xét là rất dài và gian nan do xuất thân từ tầng lớp lao động. Sinh ra vào năm 1940 tại một thị trấn nhỏ ở Normandy, Ernaux theo học ở trường đại học Rouen, khi tốt nghiệp bà dạy văn học ở một trường cấp hai. Từ năm 1977 đến 2000, bà là giáo sư tại viện giáo dục quốc gia từ xa.
Tác phẩm đầu tay của bà là Les armoires vides (1974), một tiểu thuyết tự truyện có tựa tiếng anh là Cleaned out. Cuốn sách thứ tư của Ernaux, La place (tựa việt là Một chỗ trong đời đã được xuất bản ở Việt Nam), tiểu thuyết tự truyện này đã giúp Ernaux chiến thắng giải thưởng Renaudot vào năm 1984 và chính thức đưa tên tuổi của bà ra khắp thế giới. Một chỗ trong đời tập trung khai thác mối quan hệ giữa nữ tác giả và cha của bà, cùng cả quá trình trưởng thành sau khi rời khỏi quê hương.
Vào năm 2008, bà đã giành giải Prix Renaudot của Pháp với tác phẩm tự truyện khác, The Years. Cuốn sách nổi tiếng đến mức nó được tạp chí Pháp Le Monde xếp vào danh mục 100 tác phẩm văn chương hay nhất của văn học Pháp. The Years đánh dấu lần đầu tiên Ernaux viết về bản thân ở ngôi thứ ba (elle hay cô ấy trong tiếng việt) thay vì je (tôi) như những tiểu thuyết trước đó. Cuốn sách phô bày một bức tranh sinh động về xã hội Pháp ngay sau Thế Chiến thứ 2 cho đến đầu năm 2000. Đó là câu chuyện về số phận của một người phụ nữ và xã hội cô ta sống.
Nhà báo Ankita Chakraborty của tờ Guardian nói về tác phẩm Getting Lost - kể về mối tình ám ảnh của bà với một nhà ngoại giao Nga - có thể là cuốn sách gối giường cho những người yêu nhau, giúp họ tìm thấy trọng tâm khi bị lạc lối trong men tình yêu.
Tác phẩm Một chỗ trong đời do Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn xuất bản năm 2017
“Yếu tố giúp phân biệt văn phong của Ernaux khỏi những tác phẩm viết về tình dục khác là sự vắng mặt hoàn toàn của cảm giác xấu hổ. Ham muốn dục vọng trong bà làm đâm chồi thêm nhiều ham muốn hơn, sự thôi thúc của cái chết, hạnh phúc và thậm chí cả những tổn thương trong quá khứ, giống như việc bà từng phá thai, nhưng không bao giờ là sự sỉ nhục. Đọc sách của bà sẽ thanh lọc bạn hoàn toàn khỏi quan niệm rằng sự xấu hổ là kết quả của việc ham muốn quan hệ tình dục”, Chakraborty đã viết.
Nhà xuất bản Jacques Testard mô tả Ernaux là cây bút đại diện mạnh mẽ cho tư tưởng Nữ quyền. Ông nhận xét The Years, cuốn sách đầu tiên của bà mà ông đọc, là một kiệt tác văn học, là một thể loại hoàn toàn mới với sự giao thoa giữa tiểu thuyết, tự truyện và non-fiction (phi hư cấu).
Testard cho biết: “Những tác phẩm của Ernaux không khác gì thước phim tái hiện chân thực những sự kiện mà bà đi qua trong đời, từ khi nhận ra sự phân cấp của các tầng lớp trong xã hội khi chỉ mới là đứa trẻ, đến cái chết của cha và sau đó là mẹ, rồi đến việc phá thai bất hợp pháp mà bà từng thực hiện ở Pháp vào những năm 1960, những trải nghiệm tình dục đầu tiên, sau đó là về tình yêu, đam mê và ham muốn. Đó là những điều bà không ngừng truyền tải trong suốt 50 năm của sự nghiệp viết sách một cách chân thực nhất”.
Giải Nobel văn học trị giá 10 triệu krona Thụy Điển (hơn 930.000 USD) sẽ được trao cho nhà văn, người mà theo di chúc của Alfred Nobel - cha đẻ giải thưởng - miêu tả là: người sẽ tạo ra trong lĩnh vực văn học tác phẩm xuất sắc nhất theo một hướng lý tưởng. Nobel văn học đã được trao tổng cộng 115 lần từ năm 1901, trong đó có 17 lần người chiến thắng là phái nữ.
>>>Giải Nobel Hóa học 2022 đã có tên một nhà khoa học nữ, bà thừa nhận bị "choáng váng và khó thở" khi được gọi tên!
Nguồn: Guardian
Chặng đường đến với nghiệp viết của bà được nhận xét là rất dài và gian nan do xuất thân từ tầng lớp lao động. Sinh ra vào năm 1940 tại một thị trấn nhỏ ở Normandy, Ernaux theo học ở trường đại học Rouen, khi tốt nghiệp bà dạy văn học ở một trường cấp hai. Từ năm 1977 đến 2000, bà là giáo sư tại viện giáo dục quốc gia từ xa.
Vào năm 2008, bà đã giành giải Prix Renaudot của Pháp với tác phẩm tự truyện khác, The Years. Cuốn sách nổi tiếng đến mức nó được tạp chí Pháp Le Monde xếp vào danh mục 100 tác phẩm văn chương hay nhất của văn học Pháp. The Years đánh dấu lần đầu tiên Ernaux viết về bản thân ở ngôi thứ ba (elle hay cô ấy trong tiếng việt) thay vì je (tôi) như những tiểu thuyết trước đó. Cuốn sách phô bày một bức tranh sinh động về xã hội Pháp ngay sau Thế Chiến thứ 2 cho đến đầu năm 2000. Đó là câu chuyện về số phận của một người phụ nữ và xã hội cô ta sống.
Nhà báo Ankita Chakraborty của tờ Guardian nói về tác phẩm Getting Lost - kể về mối tình ám ảnh của bà với một nhà ngoại giao Nga - có thể là cuốn sách gối giường cho những người yêu nhau, giúp họ tìm thấy trọng tâm khi bị lạc lối trong men tình yêu.
“Yếu tố giúp phân biệt văn phong của Ernaux khỏi những tác phẩm viết về tình dục khác là sự vắng mặt hoàn toàn của cảm giác xấu hổ. Ham muốn dục vọng trong bà làm đâm chồi thêm nhiều ham muốn hơn, sự thôi thúc của cái chết, hạnh phúc và thậm chí cả những tổn thương trong quá khứ, giống như việc bà từng phá thai, nhưng không bao giờ là sự sỉ nhục. Đọc sách của bà sẽ thanh lọc bạn hoàn toàn khỏi quan niệm rằng sự xấu hổ là kết quả của việc ham muốn quan hệ tình dục”, Chakraborty đã viết.
Nhà xuất bản Jacques Testard mô tả Ernaux là cây bút đại diện mạnh mẽ cho tư tưởng Nữ quyền. Ông nhận xét The Years, cuốn sách đầu tiên của bà mà ông đọc, là một kiệt tác văn học, là một thể loại hoàn toàn mới với sự giao thoa giữa tiểu thuyết, tự truyện và non-fiction (phi hư cấu).
Testard cho biết: “Những tác phẩm của Ernaux không khác gì thước phim tái hiện chân thực những sự kiện mà bà đi qua trong đời, từ khi nhận ra sự phân cấp của các tầng lớp trong xã hội khi chỉ mới là đứa trẻ, đến cái chết của cha và sau đó là mẹ, rồi đến việc phá thai bất hợp pháp mà bà từng thực hiện ở Pháp vào những năm 1960, những trải nghiệm tình dục đầu tiên, sau đó là về tình yêu, đam mê và ham muốn. Đó là những điều bà không ngừng truyền tải trong suốt 50 năm của sự nghiệp viết sách một cách chân thực nhất”.
Giải Nobel văn học trị giá 10 triệu krona Thụy Điển (hơn 930.000 USD) sẽ được trao cho nhà văn, người mà theo di chúc của Alfred Nobel - cha đẻ giải thưởng - miêu tả là: người sẽ tạo ra trong lĩnh vực văn học tác phẩm xuất sắc nhất theo một hướng lý tưởng. Nobel văn học đã được trao tổng cộng 115 lần từ năm 1901, trong đó có 17 lần người chiến thắng là phái nữ.
>>>Giải Nobel Hóa học 2022 đã có tên một nhà khoa học nữ, bà thừa nhận bị "choáng váng và khó thở" khi được gọi tên!
Nguồn: Guardian
